Terugblik

Programma’s uit het verleden

Meer filters Minder filters

Alle locaties SPUI25 Online Rialto Posthoornkerk Paradiso Odeonzaal Amsterdamse Academische Club (AAC) Doelenzaal Nationale Opera & Ballet De Brug (Roeterseiland) De Duif De Brakke Grond Binnengasthuisstraat 9 Aula Roeterseiland Nationale Opera & Ballet, Odeonzaal Singelkerk OBA Theater Vondelkerk Agnietenkapel

10 10 23

Gender and Self-Fashioning at the Intersection of Art and Science

In her forthcoming book, art historian Catherine Powell explores the intriguing life of Agnes Block, a remarkable seventeenth-century Dutch woman who we can find at the intersection of art and science. Powell will share her findings in a lecture, followed by comments by botanical philosopher Norbert Peeters and a presentation by literary scholar Feike Dietz.

09 10 23

Kaási de rebellenleider: het vroege verzet tegen de slavernij in Suriname

Aan het eind van de zeventiende eeuw draaide de trans-Atlantische slavenhandel op volle toeren. Vanuit West-Afrika werden onder onmenselijke omstandigheden miljoenen tot slaaf gemaakten naar Noord- en Zuid-Amerika gebracht, van wie 600.000 op Nederlandse schepen. Een van hen was Kaási, een rebellenleider en de centrale persoon in het nieuwe boek van Frank Dragtenstein. Vanavond bespreekt de historicus met verschillende gasten zijn bevindingen over Kaási en de zijnen. Met spoken word door Zaïre Krieger.

09 10 23

Bea Vianen is niet dood!

Bea Vianen (1935-2019) was een van de belangrijkste Surinaams-Nederlandse schrijvers van de twintigste eeuw. Haar romans Suriname, ik ben (1969) en Strafhok (1971) werden onlangs heruitgegeven en bereikten een enthousiast nieuw lezerspubliek. Tijdens Bea Vianen is niet dood! gaan liefhebbers en kenners van Vianens werk met elkaar in gesprek over wat haar zo goed maakt en waarom haar werk toen en nu mensen inspireert.

06 10 23

A Conversation with Mark Rowe

J.L. Austin: Philosopher and D-Day Intelligence Officer

Mark Rowe has just published the first full length biography of the celebrated ordinary-language philosopher, J.L. Austin. The book reveals the true complexity of Austin’s character, and the full range and significance of his achievements, including his lesser known role in planning the D-Day landings. Tonight, Rowe will talk about his new book with philosopher Tamara Dobler and English Literature scholar Rudolph Glitz.

05 10 23

De dertiende Jacob van Lenneplezing

De ontdekking van Insulinde: op reis in Nederlands-Indië in de negentiende eeuw

Het ‘prachtig ryk van Insulinde dat zich daar slingert om den evenaar, als een gordel van smaragd’. Met die woorden verheerlijkte Multatuli Nederlands-Indië in zijn Max Havelaar (1860). Vanaf de vroege negentiende eeuw trokken allerhande reizigers eropuit om het ‘moederland’ te informeren over het koloniale project. In de Jacob van Lenneplezing van dit jaar onderzoekt Rick Honings de indrukken en ervaringen die in hun reisverhalen zijn terug te vinden.

05 10 23

SPUI25-lezing door Connie Palmen

‘Oude hoerenpetticoats’

Wat is echt en wat is dat niet in de wereld van de schrijver, van de kunstenaar? Hoe dreigt zij al scheppende haar als ‘echt’ ervaren zelf te verloochenen? Voor de SPUI25-lezing van 2023 verkent Connie Palmen het imago en de roem, de zelfhaat en zelfverwerkelijking. Memorerend aan een gedicht van Sylvia Plath, neemt Palmen in haar nieuwe bundel Voornamelijk vrouwen het weggooien van de door Plath zogenoemde ‘oude hoerenpetticoats’ als beeld voor het weggooien van een deel van haarzelf dat de dichter was gaan haten: de gehoorzame jonge vrouw die haar schrijversziel verloochent om in de smaak te vallen bij anderen.

05 10 23

Beuys en de naoorlogse (kunst)geschiedenis: een ander perspectief

Wat is de betekenis van Joseph Beuys in de context van de naoorlogse West-Duitse kunst? In het afgelopen jaar verkenden kunstenaar Joseph Sassoon Semah en curator Linda Bouws in tentoonstellingen, debatten en performances de ontbrekende feiten in het kunsthistorisch perspectief op Joseph Beuys. Van dit project hebben zij nu een boek gemaakt. Zij gaan hierover in gesprek met Bas Marteijn, Emile Schrijver en Gregor M. Langfeld. Moderatie: Felix Rottenberg.

03 10 23

A Conversation with Jonathan Israel

Spinoza: Life and Legacy

With Spinoza: Life and Legacy, Jonathan Israel has written a biography of arguably the boldest and most unsettling of the early modern philosophers, which examines the man’s life, relationships, writings, and career, while also forcing us to rethink how we previously understood Spinoza’s reception in his own time and in the years following his death. Tonight, Israel will discuss his new book with Tinneke Beeckman and Lukas Verburgt.

03 10 23

Niet met elkaar, maar ook niet zonder elkaar?

Diversiteit en academische vrijheid

Naar aanleiding van de klokkenluidersmelding van een docent bij sociale wetenschappen onderzocht de zogeheten commissie-Stolker het afgelopen jaar de academische vrijheid aan de UvA. Onlangs bracht de commissie haar conclusies naar buiten: van een angstcultuur is geen sprake. Wel merkte zij op dat academische vrijheid geen gegeven is – vandaar haar tiental aanbevelingen om deze vrijheid te bevorderen. Één daarvan betreft de oproep die vrijheid binnen de universiteit met elkaar te blijven bespreken. Vanavond, op Diversity Day, pakt een breed samengesteld panel deze handschoen op: met elkaar en met het publiek verkent zij de ruimte van ‘organised skepticism’ die de universiteit beoogt te zijn.

02 10 23

Book Launch

Forum Groningen: New Views on Public Space

Forum Groningen gives a kaleidoscopic view on the genesis of the architectural Forum project – the new cultural centre in the inner city of Groningen. This festive book presentation aims to explore the broader significance of this remarkable building by connecting the architects, book makers, invited critics and you, the audience. The panel reflects on the local and international meaning of the Forum in Groningen as a new form of public space that connects diverse cultural functions and merges architecture with cityscape. A large model of the Forum is present to illustrate the speakers’ views. Moderation by writer Dirk van Weelden.

29 09 23

Hoe het verleden de Volksrepubliek verklaart

Een geschiedenis van China

Wie zich afvraagt hoe in het huidige China een symbiose van communisme en kapitalisme kon ontstaan, vindt in Een geschiedenis van China. Hoe het verleden de Volksrepubliek verklaart de informatie die voor een bredere culturele en historische benadering van deze vragen onontbeerlijk is. Tijdens de presentatie van dit nieuwe boek van econoom Victor Wesseling ontvangt voormalig president van de Nederlandsche Bank Nout Wellink het eerste exemplaar. Samen gaan zij in gesprek over Een geschiedenis van China en Wellinks ervaringen als directielid en toezichthouder bij de grootste bank in China.

28 09 23

Gendergeweld in de praktijk van de wetenschap

Onzichtbare macht

Gender en geweld zijn nauw verweven, zoals feministen al sinds jaar en dag signaleren. Toch werden we in 2017 opnieuw wakker geschud door #MeToo en zijn we inmiddels enkele jaren, vele schandalen en dito momenten van publieke verbijstering verder. In Voorbij de verbijstering. Over gender en geweld belichten de redacteuren met bijdragen van journalisten, wetenschappers en kunstenaars de diepe wortels van gendergerelateerd geweld in onze cultuur, en de vele gedaantes die dit kan aannemen. Moderator Ilse Josepha Lazaroms gaat in gesprek met panelsprekers Renée Römkens, Sarah Bracke, Susanne Täuber en Conny Roggeband over de wetenschappelijke kant hiervan: de rol van gendergeweld in de praktijk van de wetenschap.

28 09 23

Stories of Climate Breakdown: Emotions and Inequalities

Climate change is having profound and distressing impact across the world. The ways in which the effects of climate breakdown are felt, lived, and experienced are deeply varied and uneven. In this event we will discuss the role of emotions in these lived experiences, exploring in particular the place of storytelling and narratives in emotional responses to climate breakdown.

27 09 23

Pleidooi voor humanisme

Mens worden is een kunst

Wat is de juiste manier van leven? En wat is een goede maatschappij? Aan de hand van de twee grote vragen van Socrates, geeft Nexus-directeur Rob Riemen in zijn nieuwe boek Mens worden is een kunst een aanzet voor een cultuurfilosofisch debat van deze tijd. Hij gaat hierover in gesprek met uitgever Sander van Vlerken.

22 09 23

Nieuw licht op Hilary Mantel

Hilary Mantel was een buitengewoon veelzijdige auteur. Korte verhalen, essays en romans, historisch en contemporain werk, krantenartikelen: met haar ongelooflijke schrijftalent en verbeeldingskracht, en niet te vergeten haar verrukkelijke gevoel voor humor, kon ze elk genre aan. Een jaar na haar overlijden presenteren we Goed leren praten, de vertaling van Learning to Talk. Dit laatste werk wordt besproken door literair journalist Liddie Austin, uitgever Nelleke Geel en vertaler Niek Miedema, onder begeleiding van boekverkoper Bob Kappen.

20 09 23

Bij de vertaling van het teruggevonden Guerre

Waarom nog – of juist nu – Céline lezen?

Op 4 augustus 2021 werd bekend dat er vier tot dan toe onbekende manuscripten van Louis-Ferdinand Céline waren teruggevonden. Komende jaren verschijnen alle vier in vertaling. Bij de verschijning van het eerste werk, Oorlog, gaat vertaler Rokus Hofstede met criticus Arnold Heumakers in gesprek over het belang van de omstreden schrijver Céline. Zij onderzoeken onder leiding van moderator Margot Dijkgraaf zijn antisemitisme, zijn relatie tot oorlog, zijn mensbeeld en literatuuropvatting, en waarom we nu nog – of juist nu – Céline zouden moeten lezen.

19 09 23

Het slavenschip. Marcus Rediker over de trans-Atlantische slavenhandel

Ruim drie eeuwen lang werden miljoenen mensen, nadat ze waren ontvoerd en verkocht, op slavenschepen van de Afrikaanse kust naar de Amerika’s vervoerd. Wat weten we over de schepen die de slavenhandel mogelijk maakten? Gebaseerd op dertig jaar archiefonderzoek in maritieme archieven reconstrueert gerenommeerd historicus Marcus Rediker de menselijke drama’s die zich aan boord van deze schepen afspeelden. Hij gaat hierover in gesprek met Lex Heerma van Voss.

19 09 23

Platform Perspectives

Navigating the Sharing Economy and Its Transformative Impact

Have you ever shared your house, your car, your household items or borrowed a dress via a sharing platform? Or are you curious, but still a bit weary to try it?

19 09 23

Systems Thinking for Our Future

What can a systemic view of the Earth teach us about our future? Does the current understanding of the socio-ecological crisis give us the necessary tools to catalyze meaningful transformation? In this talk, Arthur Keller develops an in-depth overview of the systemic and interconnected challenges we face in our volatile, unpredictable, complex, and ambiguous world and suggests novel transformation strategies.

18 09 23

Een nieuw verhaal over pijn

Een op de vijf mensen heeft chronische pijn. Dat veroorzaakt veel leed en kost de samenleving handenvol geld. Toch blijft pijn onderbelicht. We proberen het te meten op een schaal van 1 tot 10, maar hebben geen idee wat die cijfers betekenen. Woorden schieten ook vaak tekort; kunnen we ooit weten hoe de pijn van een ander voelt? Bij de verschijning van haar nieuwe boek Pijn, gaat auteur Sanne Bloemink met verschillende (ervarings)deskundigen in gesprek over nieuwe manieren van denken en praten over pijn.

15 09 23

Sexual Self-Fashioning: Iranian Dutch Narratives of Sexuality and Belonging

Anthropologist Rahil Roodsaz investigates Iranian Dutch narratives of sexuality and belonging in her book Sexual Self-Fashioning: Iranian Dutch Narratives of Sexuality and Belonging. During this programme Roodsaz will present her new book, addressing the ways in which sexuality and gender have come to serve as measures for cultural belonging in discussions of the position of Muslim immigrants in multicultural Western societies. Roodsaz’ lecture marks the opening of the Amsterdam Research Centre for Gender & Sexuality’s new academic year.

13 09 23

How we got here, why they matter, and what our technological future will look like

“Chip Wars”

Computer chips have taken center stage in the current geopolitical conflicts. Many debates tend to depict these issues as new challenges, but they are not. The geopolitics of computer chips has a deep and complicated history. In this sixth event of our “Geopolitics of Technology” series, we will discuss how decades of globalization have built and re-built our supply chains; why and how states have always played a key role in chip markets; and how and why concepts of economic, political and military power intersect particularly in this technological field.

12 09 23

Boeklancering

Hoe overleef ik alles wat ik niemand vertel

Hoe overleef ik alles wat ik niemand vertel? Francine Oomen is terug (van nooit weggeweest)! Na 25 jaar is er nu het eerste deel voor de volwassen geworden lezers van toen. Met een feestelijk programma vieren we de verschijning en is het boek voor het eerst verkrijgbaar.

12 09 23

Decolonising La Mer Mortelle: The Experiences of Migrants at the European Borders

EU countries have the most mortal borders of the world, with thousands of deaths of African and Middle Eastern people each year and many more detained or living under deplorable circumstances as “illegal”—which makes them easily exploitable and deportable people. In this first edition of Decolonising La Mer Mortelle, we center the experiences and ideas of refugees themselves to explore alternatives for today’s lethal situation. How to get out of the current dynamic in which public empathy surges at dramatic moments, but is succeeded by policies that supposedly “prevent” dramas, yet actually worsen refugees’ situation?

06 09 23

Leren leven met natuurbranden

De wereld staat in brand. Van het Amerikaanse Westen tot aan Zuid-Europa bedreigen steeds frequentere en ernstigere branden de menselijke veiligheid, infrastructuur en ecosystemen. Ook in Nederland wordt voorspeld dat bosbranden steeds onbeheersbaar worden. Hoe te leven in een wereld die steeds vuriger wordt?

05 09 23

Het reisboek van Willem van Oranje

Voor Het reisboek van Willem van Oranje volgde biograaf René van Stipriaan de Vader des Vaderlands door Europa en deed onderzoek naar de historische locaties die hij bezocht. Hoe zag de wereld van Willem van Oranje eruit – en wat is er nog van over? Vanavond vertelt Van Stipriaan over deze nieuwe reis terug in de tijd en verkennen regiospecialisten hoe er vanuit verschillende buitenlanden naar Van Oranje werd gekeken.

04 09 23

Feestelijke presentatie biografie en verzameld werk van Gerrit Kouwenaar

neem bijvoorbeeld een gedicht

De biografie van Gerrit Kouwenaar is het verhaal van een levenslang streven naar het volmaakte gedicht, ‘een ding van taal’ waarin uiteindelijk het hele bestaan zit samengebald. In men moet tekende Arjen Fortuin dit levensverhaal op. Vanavond vieren we deze nieuwe biografie over de grand old man van de Nederlandse poëzie alsook de verschijning van de Verzamelde gedichten, samengesteld door Kouwenaars laatste redacteur Mirjam van Hengel. Met voordrachten van dichters Iduna Paalman en Anna Enquist en moderatie door Dieuwertje Mertens.

11 07 23

‘Strategic foresight’ building ‘strategic preparedness’ for a rapidly evolving world

Navigating the Future

In a rapidly evolving world driven by innovation, the ability to anticipate and prepare for future advancements is crucial. ‘Technological foresight’ has become paramount for policymakers as they navigate the path ahead, serving as a compass to evaluate the potential societal impacts of complex scientific and technological developments. It also aids decision-makers in gaining a more strategic understanding of the issues they must address.

29 06 23

Natiestaat en kolonialisme: een ongemakkelijk verbond

De vorming van de natiestaat in de negentiende eeuw ging gepaard met kolonialistische expansie. Daarmee rijst de prangende vraag hoe de inheemse bevolking van de koloniën in het staatsverband van de natie werd opgenomen. In Natiestaat en kolonialisme: een ongemakkelijk verbond, toont H.U. Jessurun d’Oliveira hoe universalistische verlichtingsideeën stootten op de (onder meer etnische) uitsluitingsmechanismen van het natieconcept. Ter gelegenheid van zijn boek gaat Jessurun d’Oliveira met verscheidene juristen en historici in gesprek over de frictie tussen natiestaat en kolonialisme.

29 06 23

German and Dutch Perspectives

Debating Holocaust and Colonial Memory Culture: Historikerstreit 2.0

In 2021, a heated debate ignited what the Australian historian A. Dirk Moses called “The German Catechism.” Moses criticized the German consensus on the uniqueness of the Holocaust. While defending this uniqueness, comparisons with other genocides are often not taken into account. Moses depicted German intellectuals as “high priests” who by all means defend their ideas. Simultaneously, they tend to overlook the colonial context of German atrocities in Eastern Europe, as well as wider debates on a variety of memory cultures. In his lecture, historian Michael Wildt sheds light on this new “Historikerstreit.”

27 06 23

Algorithmic Injustice

Algorithms play an increasingly important role in our daily life but come with serious societal risks. In recent years we have seen many cases of algorithms that show unfair biased behavior towards particular groups or individuals, for instance the Dutch Toeslagenaffaire. This leads to growing concerns about harmful discrimination and reproduction of structural inequalities once these technologies become institutionalized in society. During this evening on algorithmic injustice we explore and discuss both the philosophical and technical aspects as well as the lived experiences of people who suffered from unfair algorithms.

26 06 23

The 1981 Massacre in Iran: Uncovering a Forgotten Mass Atrocity

June 2023 marks the 42nd anniversary of the 1981 massacre in Iran, the most extensive massacre in its recent history. In the past few years, a group of scholars and investigative journalists formed a research collective (Rastyad Collective) and studied this highly neglected massacre. In this event, the speakers will discuss the historical, legal, and political significance of the 1981 Massacre and reflect on the results of this research project.

23 06 23

Hoe een Nederlandse bergnaam in Suriname ons koloniaal bewustzijn verandert

De Toemoek Hoemak Expeditie

In de documentaire De Toemoek Hoemak Expeditie verdiept Freek de Goeje zich in de gelijknamige expeditie in Suriname van 1907. Hij loopt in de voetsporen van cartograaf en antropoloog Claudius de Goeje, die in opdracht van de Nederlandse regering een deel van Suriname in kaart bracht. Hij legde ook de eerste contacten met de inheemse bewoners, waaronder de Wayana. Als blijk van waardering werd later door de regering een gebergte naar hem vernoemd: het De Goejegebergte. Honderd jaar later legt Freek de expeditie-route opnieuw af naar het Wayana-volk, waarvan het bestaan en de cultuur bedreigd worden door illegale goudmijnen, ontbossing, maar ook de kerk. Tijdens dit programma, georganiseerd in samenwerking met het Allard Pierson en de tentoonstelling ‘Open Kaart’, gaat De Goeje met anderen in debat over zijn film.

22 06 23

Character assassination and antiliberalism in (pre-)Revolutionary France

Tyranny and Terror

Character assassination and antiliberalism often go hand in hand. Two distinguished British historians will speak about character assassination and antiliberal elements in the 1700s. While Enlightenment ideals led to a surge of liberalism and sparked the birth of Europe’s first liberal democracies, these developments also triggered strong counter reactions.

20 06 23

Book Launch

The Lost Future and How to Reclaim It

The future seems increasingly uncertain. Our democracies are failing to prevent financial crises, energy shortages, climate change and war—so how can we look to the future with confidence? In his new book, The Lost Future: And How to Reclaim It, Jan Zielonka argues that it is democracy’s shortsightedness that makes politics stumble in our increasingly connected world. Tonight, he will discuss his book with Caroline de Gruyter and Luiza Bialasiewicz.

20 06 23

Democratie is niet voor bange mensen

Democratie is niet voor bange mensen is een bundeling van de eerste drie jaar columns die Marcia Luyten schreef voor de Volkskrant. Op 20 juni wordt het boek ten doop gehouden met een debat. Luyten spreekt met Extinction Rebellion-activist Hannah Prins, schrijver Tommy Wieringa en hoogleraar politicologie Tom van der Meer over de vraag: is de democratie in staat tot de ingrijpende transformatie nodig om de opwarming van de aarde te stoppen? Wat zijn de risico’s en de valkuilen? En wat zijn de sleutels voor een vreedzame transformatie? Tijdens dit programma zal Herman Tjeenk Willink het eerste exemplaar in ontvangst nemen.

19 06 23

Een ver-van-mijn-bedshow? Over Virtual Reality en het beïnvloeden van gedrag

Met Virtual Reality kan wat ver weg voelt, heel dichtbij worden gebracht. Bijvoorbeeld de impact die onze consumptie van voedsel en plastic elders in de wereld heeft of in de toekomst. Virtual Reality heeft hierdoor de potentie om de ‘psychologische afstand’ te verkleinen die veel mensen ervaren tot de gevolgen van hun gedrag. Tijdens deze avond laten we zien hoe je met VR duurzaam gedrag kan stimuleren, onder andere door de psychologische afstand te verkleinen.

15 06 23

Literair interview over Alkibiades

Ilja Leonard Pfeijffer en de mooiste man van Griekenland

In zijn nieuwe, monumentale en rijk gedocumenteerde historische roman Alkibiades vertelt Ilja Leonard Pfeijffer het waargebeurde verhaal van het streven en falen van Alkibiades, de mooiste man van Griekenland. Vanavond gaat literair journalist Jelle Van Riet met Pfeijffer in gesprek over zijn nieuwe roman en het najagen van ambities in een onvolmaakte wereld. Met een historische introductie op Alkibiades door Diederik Burgersdijk.

15 06 23

The road from state socialism through liberal democracy to autocracy

Democratic Erosion: The Case of Hungary

In the last decade, Hungary has received international attention for its democratic erosion. The country has been the first institutionally consolidated democracy to turn into an autocracy. How has this effect of ‘backsliding’ been possible? And what has marked the transition from democracy to autocracy? In this lecture the process of democratic transition as well as the main factors that allowed the Hungarian government to undergo the development without meaningful push-back will be discussed.

14 06 23

Uncommon Transitions? Memory and Forgetting between Eastern and Western Europe

Why do memories of transitions in the late 1980s and 1990s remain disconnected between Eastern and Western Europe? This NIAS talk explores the diverging interpretations and memory cultures of this turbulent time in history that have emerged in the ‘former East’ and the ‘former West’. Together with experts working on different parts of Central and Eastern Europe, we shed light on how these transitions are remembered and forgotten in the Netherlands as well as in other countries of the ‘former West’.