Terugblik

Programma’s uit het verleden

Meer filters Minder filters

Alle locaties SPUI25 Online Rialto Posthoornkerk Paradiso Odeonzaal Amsterdamse Academische Club (AAC) Doelenzaal Nationale Opera & Ballet De Brug (Roeterseiland) De Duif De Brakke Grond Binnengasthuisstraat 9 Aula Roeterseiland Nationale Opera & Ballet, Odeonzaal Singelkerk OBA Theater Vondelkerk Agnietenkapel

01 11 22

Grillig. Klimaat, chaos en publieke opinie

Dagelijks blijkt hoe moeilijk het is om menselijk gedrag te sturen, en tegelijkertijd hoe snel het kan omslaan. Hoe om te gaan met deze grilligheid? Jaap van Ginneken bekroont zijn oeuvre met ‘een laatste waarschuwing’ en advies aan iedere bestuurder, manager en onderzoeker die nog steeds heilig gelooft in ‘meten is weten, weten is voorspellen, en voorspellen is beheersen’.

01 11 22

Progress and Problems in the Study of Consciousness

From Matter to Mind

Understanding consciousness has been for centuries a subject of philosophical investigation, but only recently have scientists started to tackle this question. Some of the most influential philosophers and scientists in the field debate the recent progress (and the problems that remain) in the scientific study of consciousness.

31 10 22

Hoe burgers hoop levend kunnen houden

De belofte van politiek

Hoe komt het dat het speelveld van de politiek wankel wordt? Waarom is er zo vaak sprake van een negatief beeld van de politiek? Over deze en andere vragen buigt Herman van Gunsteren zich samen met Renske Leijten, Martin Sommer en Tom van der Meer naar aanleiding van zijn nieuwste essay De belofte van politiek. Moderatie: Menno Hurenkamp.

28 10 22

Een filosofische verkenning

De deugdzame stad van Aboe Nasr Al-Farabi

De deugdzame stad is het hoofdwerk van de middeleeuwse islamitische filosoof Aboe Nasr al-Farabi. In dit boek verkondigt Al-Farabi dat we het hoogste geluk al tijdens het leven kunnen bereiken — en dus niet pas na de dood. Naar aanleiding van de Nederlandse vertaling gaan kenners in gesprek over dit werk en zijn plaats binnen de islamitische filosofie. Daarbij komen onder meer vragen ter sprake over de filosofische canon, genderverhoudingen en Islam en Verlichting.

28 10 22

Het nieuwe boek van Thijs Lijster

Wat we gemeen hebben

Wat bindt ons in een wereld waarin ons gemeenschappelijk bezit steeds meer wordt onteigend en vernietigd? De economische crisis, de pandemie en de klimaatcatastrofe hebben een deuk geslagen in ons neoliberale zelfbeeld als autonome individuen. Overal klinkt de roep om meer ‘gemeenschapszin’. Maar wat verbindt ons eigenlijk?

27 10 22

The Ethical Dilemma of Artificial Intelligence

Moral Machines

In the middle of the 21st century, artificial intelligence (AI) will take many decisions on behalf of humans. Not to enslave people, but to save humanity, posits Roberto Simanowski in his talk. He looks back from the future to the present time, in which the first decisions for this development are made. Fiction for a better understanding of the present.

27 10 22

Van esthetica tot genetica

Het ‘ik’ in de steigers

Een kwastje hier, pincetje daar – aan het ‘ik’ wordt heel wat geklust. Vandaag de dag lijken de instrumenten echter van een andere orde: chirurgie, filters en kunstmatige intelligentie tillen maakbaarheid tot een ongekend niveau. Wie is die zelfgeschapen, moderne mens?

26 10 22

Over wereldbeeld en werken van W.F. Hermans

Hermans helemaal

Het wereldbeeld en de werken van Willem Frederik Hermans spreken vandaag, een kwart eeuw na zijn dood, nog altijd aan, en inspireren nieuwe kunstenaars en liefhebbers van de letteren tot nieuwe creaties. Wat verklaart die wonderlijke aantrekkingskracht van een moeilijk man, die zijn talenten in de volle breedte – van romans tot poëzie, collages en fotografie – aan Nederland toonde?

25 10 22

Over de (on)zin van economische groei.

Groene groei?

Zowel de corona- als de klimaatcrisis heeft de roep om consuminderen versterkt en economische groei in een kwaad daglicht gezet. In haar boek Groene Groei onderzoekt Barbara Baarsma hoe wenselijk dat is en gaat hierover in gesprek met Paul Smeets.

24 10 22

Over sprookjes in de opera en het ballet

Toverkunst

Wat drijft serieuze kunstenaars ertoe om sprookjes op het toneel te zetten? En waarom is de toverkracht van die volksverhalen ook in onze tijd nog niet uitgewerkt? Een lezing van cultuurhistoricus Joep Leerssen over de achtergronden en aantrekkingskracht van sprookjes in de opera en het ballet. Inleiding en moderatie: Diederik Burgersdijk.

24 10 22

M. Vasalis is niet dood!

Vasalis (1909-1998) is een van de meest geliefde dichters uit de twintigste eeuw. Haar werk blijft in druk en in 2011 verscheen een goed ontvangen biografie. Tijdens M. Vasalis is niet dood! gaan liefhebbers en kenners van Vasalis’ poëzie met elkaar in gesprek over wat haar zo goed maakt en waarom haar vaak schijnbaar eenvoudige gedichten nog steeds mensen raken.

20 10 22

The Older Woman in West Germany and Britain, 1950s-1980s

Navigating Gender Regimes in History

While post-war social scientists and historians devoted ample time to the study of youth, older demographic groups received comparatively less attention. In contrast, in her Amsterdam German Studies Lecture, Professor Christina von Hodenberg focuses on the agency of older women in post-war West-Germany and Britain.

19 10 22

New Approaches to the History of Radio Archives

On the Record?

What voices from the past are preserved in Europe’s radio archives, and whose stories are excluded? A panel of academics and archival practitioners will discuss new scholarly work on the critical study of radio archives, examining how such work can inform our understandings of Europe’s past and present.

17 10 22

Ongelijkheid en democratie

Het Nederlandse vertrouwen in de politiek is nog nooit zo laag geweest. Hoe is dit zo gekomen? En wat moet er veranderen? In deze tweede aflevering in de reeks Ongelijkheid onderzoeken we de impact en oorzaken van dit historisch lage vertrouwen in onze volksvertegenwoordiging.

17 10 22

Toekomsthistorici

Wat is de staat van de historische discipline volgens jonge geschiedkundige vakmensen? En hoe relateren zij hun geschiedpraktijk aan dat wat niet achter, maar juist voor ons ligt; hoe verhouden historici zich tot de toekomst en haar verbeelding?

13 10 22

Annual SPUI25 Lecture

The Role of the Writer – Witness or Commentator?

De veelbekroonde Amerikaanse auteur A.M. Homes onderzoekt in haar SPUI25-lezing de rol van de schrijver in de samenleving. Aan de hand van thema’s uit haar nieuwe boek De openbaring vraagt zij zich af: hoe schrijft een auteur fictie ten tijde van tumultueuze politieke en sociale polarisatie? Na haar lezing wordt A.M. Homes geïnterviewd door Margot Dijkgraaf.

13 10 22

De oorsprong en ideologie van het fascisme

Miljoenen Europeanen geloofden ooit heilig in het fascisme. Deze nieuwe, revolutionaire ideologie en massabeweging bood haar geestdriftige aanhangers idealen om voor te leven, te sterven en te doden. Onvoorstelbare misdaden zijn begaan in naam van het fascisme. De geschiedenis van de twintigste eeuw kan onmogelijk begrepen worden zonder het fascisme te bestuderen.

12 10 22

Over radicale cultuurkritiek, taal en macht

Alles moet anders

De Nederlandse Boekengids noemt zichzelf al jaren een ‘ruimte voor kennis en kritiek’, oftewel een plaats voor het beoefenen van fundamentele cultuurkritiek via boekbesprekingen. ‘Cultuur’ is daarbij niet beperkt tot kunst en literatuur, maar omvat de wetenschappelijke, maatschappelijke, politieke en economische wereld waar we in, en mee, leven. Ter gelegenheid van Alles moet anders – een bundeling van 25 felle en stevige cultuurkritische essays uit dNBg gaan redacteuren en auteurs in gesprek over taal, macht en de grenzen van de kritiek.

10 10 22

Ongelijkheid op de woningmarkt

Nederland verkeert in een wooncrisis. Hoe zijn we in deze crisis beland? Wat zijn de historische wortels van deze situatie, en hoe komen we er -hopelijk- ooit weer uit? In deze eerste aflevering van de reeks Ongelijkheid onderzoeken we de impact en oorzaken van deze wooncrisis.

07 10 22

Cultural Norms and Ideas under the Microscope of Fashion Analysis

Fashion Theories

Fashion is a powerful force, an expression of personal identity and a significant marker of cultural realities. The clothes we adorn ourselves with relate to our own bodies but also signify how we relate to others. From political figureheads to subcultures and beyond, fashion is far more than just clothes. Tonight, AMFI’s Fashion Theories class of 2022 shines a light on fashion as a field of study.

07 10 22

New Trajectories in Comics Studies

After having secured a foothold in academia, comics studies has turned attention to further solidifying the field by drawing connections to other disciplines and theoretical inquiries. In this book launch, we take a look at the current state of this inherently interdisciplinary field through the publication of four recent books.

06 10 22

De twaalfde Jacob van Lenneplezing

Tussen afkeer en fascinatie: culturele hispanofobie en hispanofilie

De historische en culturele banden tussen Nederland en Spanje zijn oud en bijzonder innig. Zonder de opstand tegen Filips II, geen Nederland, geen vader des vaderlands en geen nationale oorsprongsmythe. In de twaalfde Jacob van Lenneplezing onderzoekt Yolanda Rodríguez Pérez de representatie van Spanje en zijn culturele rol in 19^e-eeuwse bronnen.

06 10 22

How to Live an Authentic Life?

Rebel Like Simone de Beauvoir

Philosopher, award-winning, author, existentialist, feminist icon–Simone de Beauvoir was one of the most important thinkers of the 20th century. Her famous novel The Second Sex transformed our understanding of sex and gender. In her work, she develops an existentialism that differs from her male contemporaries’ theories. What does it mean to choose our own paths in life, in a world filled with people simultaneously striving to choose theirs?

05 10 22

Kan het vertrouwen in de rechtstaat en democratie worden herwonnen?

Waakzaam burgerschap

Al lang wordt gewaarschuwd voor de gevolgen van de klimaatverandering en extreme ongelijkheden, maar zonder toereikend effect. Hoe komt het dat zulke brandende kwesties niet genoeg doorklinken in de democratische besluitvorming? Dat is niet alleen een vraag aan de politiek: het gaat ook om burgerschap en de vraag of dat meer is dan ‘je stem laten horen’. Naar aanleiding van zijn nieuwe boek Waakzaam burgerschap spreekt Ernst Hirsch Ballin hierover met Annelien de Dijn en Marjan Minnesma.

04 10 22

Controversy and Progress in Academia

Exploring Discourses on Feminism and Woke-ism

Both within and outside of academia, two umbrella terms cause much debate and stir emotions: so-called “woke-ism” and “cancel culture.” Importantly, many a heated discussion echoes earlier ones — going back to the early twentieth century. What do histories of social emancipation tell us about the use and abuse of these concepts? How does “woke” fit into an academic tradition of intergenerational collaboration that furthers progress in research and education?

03 10 22

Populisme in de polder

De macht der gewoonte

‘Gewoon’ doen – waar het voor de één nastrevenswaardig is, vindt de ander het verstikkend; het ‘gewone’ is politiek. In hun nieuwe boek De macht der gewoonte. Populisme in de polder analyseren de sociologen Menno Hurenkamp en Jan Willem Duyvendak hoe en waarom ‘het gewone’ wordt ingezet, aan verschillende kanten van het politieke spectrum. Ter gelegenheid van deze publicatie gaan zij in gesprek met Rineke van Daalen, Evelien Tonkens, Hubert Smeets en Marcel Ham.

30 09 22

Talking Populism

Populism is a widely debated topic, and it generates interest across the globe. As a result, a burgeoning literature deals with many aspects of populism and its links to pressing issues such as media freedom, minority rights, and separation of powers. The Populism Interviews captures these analyses. Editor of the volume, Luca Manucci, and two of the authors, Matthijs Rooduijn and Alessandro Nai, discuss working on this most controversial of issues.

30 09 22

Putin’s War and Germany’s New Foreign Policy

Putin’s war against Ukraine has ushered in the dawn of a new era or ‘Zeitenwende’. This is especially the case for Germany. In this talk, Professor Gunther Hellmann (Frankfurt/Main) will argue that hints of a pending turn-around started earlier than usually perceived. He further argues that the implications of the transformation in German foreign policy will most likely be more far-reaching than often assumed.

29 09 22

Hoe laat je zien wat het oog niet waar kan nemen?

Atlas van ons brein

Neurowetenschapper Lara Wierenga en grafisch ontwerper Dirma Janse sloegen de handen in elkaar voor een uniek boekproject, de Atlas van ons brein. Een visuele reis door de hersenen. In dit programma maken we kennis met de wonderlijke machine die ons brein is.

28 09 22

Deryck Ferriers ode aan Suriname

Ontmoetingen in de Surinaamse jungle

Postuum verschijnt bij Walburg Pers de Nederlandse uitgave van Deryck Ferriers In de ban van de bosgeest – een spannend, vurig, ontroerend en wijs pleidooi voor een echt zelfstandig Suriname… een land dat zijn demonen onder ogen komt, zijn culturele tradities en biodiversiteit omarmt en zich losmaakt van de oude en nieuwe afhankelijkheden die het verscheuren. Een avond over Ferrier, zijn werk en zijn wensen voor Suriname.

28 09 22

Biografie Theo van Doesburg

‘Ik sta helemaal alleen’

Theo van Doesburg was behalve beeldend kunstenaar ook criticus, tijdschriftredacteur, architect, dichter en wat al niet. Deze middag spreken biografen Hans Renders en Sjoerd van Faassen met Lien Heyting en Wies van Moorsel over het leven en werk van Theo van Doesburg.

23 09 22

Romantische elementen in het hedendaagse populisme

Gevoelsnationalisme

Nationalisme is springlevend. Het uit zich niet alleen als partijpolitieke doctrine maar ook als een cultureel wij-gevoel dat politieke keuzes inspireert. Dat culturele gevoelsnationalisme lijkt ongrijpbaar of triviaal, maar zijn wijdvertakte wortels en uitingen zijn in kaart gebracht. De huidige, wereldwijde verspreiding van Romantisch Nationalisme word besproken aan de hand van voorbeelden uit West-Europa, Hongarije, India, Rusland en Turkije.

22 09 22

National Citizenship in the Age of Transnationalism

The American Passport in Turkey

In their new book, The American Passport in Turkey: National Citizenship in the Age of Transnationalism, Özlem Altan-Olcay and Evren Balta explore the diverse meanings and values that people outside of the United States attribute to U.S. citizenship, specifically those who possess or seek to obtain U.S. citizenship while residing in Turkey. Tonight, Altan-Olcay will discuss their findings with expert guest speakers.

22 09 22

Een analyse van ons digitale gedrag

Iedereen verslaafd?

Met de digitalisering is het aanbod aan verslavingen enorm toegenomen. Van PlayStation tot appen, van stappenteller tot Instagram – werkelijk alles wat we online doen lijkt een sterk aantrekkende werking op ons te hebben. Vrijwel iedereen kijkt meer naar schermen dan hij of zij zou willen; niemand kan nog zonder smartphone. Maar maakt dat ons allemaal meteen verslaafd?

21 09 22

Het beste voor het laatst bewaard

De dagboekenavond van J.J. Voskuil

Wie dacht dat J.J. Voskuil (1926–2008) na zijn overlijden zou zwijgen, kwam bedrogen uit. Binnen de huid, De buurman, Mensenkinderen en Ik ben ik niet – ze verschenen na zijn dood met een bijna ijzeren regelmaat. Maar verreweg het grootste werk moest nog komen: zeven delen dagboeken. Deze avond presenteren we u het eerste deel, Bijna een man. Dagboeken 1939-1955, tijdens een literaire avond met Voskuil-kenners en -liefhebbers, onder wie Mirjam van Hengel, Hanneke Groenteman en Elsbeth Etty.

21 09 22

Joodse journalisten in tijden van antisemitisme en vervolging 1920-1945

Dubbel zondebok

Deze middag gaat auteur en journalist Piet Hagen met Natascha van Weezel in gesprek over zijn boek Dubbel zondebok. Joodse journalisten in tijden van antisemitisme en vervolging 1920-1945.

20 09 22

How New Media Reshape Traditional News Agencies and Politics

Fake News, Lügenpresse, and Disinformation Campaigns in the US, Germany and Russia

With the coming of age of digital media, the social debates on the importance of fake news, media hoaxes and disinformation came into focus of analysts, scholars and politicians. Interestingly, this global phenomenon has had similar features while developing within various local contexts. Particularly the US, Germany and Russia are of interest, since fake news has risen in different social contexts and the concept has different meanings in these countries. Tonight, experts discuss the global influence of the new media on both traditional news-gathering and politics.

20 09 22

Harvesting Care: Reflections on Sustainable Farming

The summer of 2022 is marked by farmers’ protests, sky high temperatures and huge forest fires. This presses us to rethink our ideas of ecological resilience and re-invent our ways of dealing with nature and food-provisioning. How can we create a more sustainable and caring system for both humans and nature? This NIAS Talk looks into the interaction between urban farming practices and care. What can city gardens mean for our food provisioning, and our ideas about sustainability and care in urban environments?

15 09 22

Uitreiking van de Martinus Nijhoff Vertaalprijs 2022

Met de Martinus Nijhoff Vertaalprijs onderstreept het Prins Bernhard Cultuurfonds al sinds 1955 het belang van literair vertalen. Margreet Dorleijn en Hanneke van der Heijden krijgen dit jaar deze prijs voor hun vertaaloeuvre uit het Turks. Deze avond vieren wij de toekenning van deze prijs, met een feestelijk programma. Nobelprijswinnaar Orhan Pamuk zal bij de uitreiking aanwezig zijn.

15 09 22

David Wertheim in gesprek met Joris Luyendijk

‘Waar gaat het over als het over Joden gaat?’

David Wertheim deed voor zijn boek onbevangen onderzoek naar de manier waarop over joden gesproken wordt – en wat dat over Nederland zegt. Hierover gaat hij in gesprek met Joris Luyendijk.