Terugblik

Programma’s uit het verleden

Meer filters Minder filters

Alle locaties SPUI25 Online Rialto Posthoornkerk Paradiso Odeonzaal Amsterdamse Academische Club (AAC) Doelenzaal Nationale Opera & Ballet De Brug (Roeterseiland) De Duif De Brakke Grond Binnengasthuisstraat 9 Aula Roeterseiland Nationale Opera & Ballet, Odeonzaal Singelkerk OBA Theater Vondelkerk Agnietenkapel

01 02 24

Het pand der goden. De eerste Surinaamse opera

Helaas is in de opname van het programma het geluid bij de lezing van Diederik Burgersdijk verloren gegaan. Gelukkig is de strekking van deze lezing nu terug te lezen in dit artikel op de website van de Groene Amsterdammer.

Het boek Een opera voor Suriname. Over Het Pand der Goden van J.N. Helstone, geschreven door Diederik Burgersdijk en Astrid Helstone, is het unieke relaas over een muziekdramatisch werk uit Suriname, dat in Paramaribo in 1906 is opgevoerd en daarna in vergetelheid is geraakt. Tijdens deze boekpresentatie onderzoeken we wat deze opera kenmerkt, hoe de recente ontdekking van de opera in zijn werk is gegaan, en wat het stuk zo de moeite waard maakt.

31 01 24

Economische collaboratie tijdens de Tweede Wereldoorlog: een onverwerkt verleden?

Tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde het handelsleven op grote schaal. Bleef de economisch-pragmatische ‘Nederlandse’ koopman niet te veel op een voetstuk staan na de oorlog Journalist Arjen van Veelen, econoom Ariëtte Dekker en historicus Merel Leeman onderzoeken deze afgeblazen berechting van het economische leven naar aanleiding van haar onlangs gepubliceerde boek De Keien. Rotterdamse studenten tussen handel en verzet, 1940-1945.

29 01 24

The Unmarked Burial Sites in Lebanon

The Soil and the Sea

In Lebanon there are more than 100 untouched mass graves dating back from the Civil War, and thousands of families awaiting a missing relative or at least a bone to bury. The documentary The Soil and the Sea unveils the violence lying beneath a garden, a school, a cafe, a hotel, and other unremarkable landscapes. As the camera interrogates these everyday spaces, voices fill them with erased stories. After screening the documentary, we will have a discussion with film director Daniele Rugo, Yara El Murr and Eleri Connick.

26 01 24

Political challenges after the EU’s AI Act

Building the European AI Future

In December 2023, the EU finally reached agreement over the AI Act, celebrated as the legal fundament for a safe and prosperous digital European future. Look past the political accord, however, and central questions are unanswered: from managing the wider societal impact of AI and its military implications to ensuring that the AI Act rules are actually enforced. This event explores the political challenges that emerge—or remain—in AI governance now that an EU framework has been agreed upon.

25 01 24

Homoseksualiteit op het snijvlak van literatuur en wetenschap

Anders dan de anderen

In haar boek Anders dan de anderen laat emeritus hoogleraar Mary Kemperink zien hoe er in West-Europa vanaf de negentiende eeuw een beeld ontstond van homoseksualiteit als een bijzondere identiteit: homoseksuele mannen en vrouwen waren ‘anders’ dan ‘gewone’ mensen. Met dit beeld waren allerlei stereotypen en vooroordelen gemoeid, waarvan vele doorwerken tot op de dag van vandaag.

23 01 24

Deleuze and Guattari and the Psychedelic Revival

We are in the midst of a psychedelic revival. Scientifically, the therapeutic potentialities of psychedelics get a lot of attention. The philosophical and aesthetic dimensions of the inner journeys and its implied significance that often transgress medical scientific frameworks has received relatively less attention. Tonight, our panel will offer ideas and thought on these current developments with the launch of a special issue of the journal Deleuze and Guattari Studies.

22 01 24

Listening Exercises: Towards an Ethics of Silent Resistance

Is it possible to be in the world without being devoured by it, to care without getting lost, to contribute sincerely without projecting yourself over others? Public philosophers Miriam Rasch and Costica Bradatan invite you to a conversation about alternative ways of engaging.

22 01 24

Een andere blik op gezondheid, ziekte, beperkingen en sociale uitsluiting

Nieuwe lichamelijkheid

Het wordt zwarte lichamen, vrouwenlichamen, dikke lichamen en depressieve lichamen niet gemakkelijk gemaakt in onze samenleving. Jenny Slatman, filosoof en auteur van het boek Nieuwe lichamelijkheid gaat in gesprek met Annemie Halsema, Jacqueline Kool en Alana Helberg-Proctor over de vraag wie zich hier nou eigenlijk moet aanpassen: het individu of de samenleving.

17 01 24

Nederland en de herinnering aan de Jodenvervolging

Ter gelegenheid van de verschijning van het boek Nederland en de herinnering aan de Jodenvervolging 1945-2024 van historicus Frank van Vree, werpen verscheidene deskundigen tijdens dit minisymposium licht op de Nederlandse omgang met de meest pijnlijke en ingrijpende episode uit de moderne Europese geschiedenis: de vervolg en vernietiging van haar joodse burgers.

11 01 24

Moderate Modernity: The Newspaper Tempo and the Transformation of Weimar Democracy

The collapse of the Weimar Republic, Germany’s first liberal democracy, is still one of the most intensely debated topics in modern history. With Western democracies currently under pressure by populists and authoritarian regimes worldwide, the question why the Weimar Republic failed has acquired renewed urgency and relevance. In his book Moderate Modernity, Jochen Hung offers a new perspective on this question. Hung will discuss his new book and the meaning of Weimar democracy for today in conversation with Moritz Föllmer and Mario Daniels.

10 01 24

On Display: Instagram, the Self, and the City

Two billion global Instagram users, yet minimal social science research. Beyond its perceived superficiality, Instagram’s self-presentation raises profound questions: Who are we? What do we want to show of ourselves? What do we aspire to be? Justus Uitermark and John Boy present On Display: Instagram, the Self, and the City. The book launch features a talk with Princeton’s ‘sociologist of technology’ Zeynep Tufekci.

15 12 23

Over ‘het genie’ en de uitvinding van de atoombom

Gezicht van het kwaad

De uitvinding van de atoombom is een van vele wetenschappelijke uitvindingen die in boeken en films worden geframed als product van één briljant brein. Zo ging deze zomer de film Oppenheimer maar liefst drie uur lang over natuurkundige Robert Oppenheimer en diens ogenschijnlijk solistische uitvinding van de atoombom, en verscheen dit najaar de roman De MANIAC over de wiskundige John von Neumann. Een avond met Margriet van der Heijden, Martijn van Calmthout, Daan Mulder en Emma Zuiderveen over het nieuwe boek van Benjamín Labatut en de representatie van wetenschap in kunst en cultuur.

15 12 23

The Danger of Conflation

What is Antisemitism?

Since Hamas’s atrocious attack on October 7 and Israel’s near-immediate retaliatory bombings that have killed more than 18,000 Palestinians, Europe has seen a troubling surge in both state and private efforts to restrict criticism of Israel or support of “the Palestinian cause” with the stated goal of protecting against anti-Semitism. But how is anti-Semitism being defined, why so, and with what results?

14 12 23

Uit de schatkamer van Johan Polak

Op weg naar het einde van Gerard Reve

Ter gelegenheid van de honderdste geboortedag van Gerard Reve verschijnt een facsimile-uitgave van de handschriften van zijn brievenboek Op weg naar het einde, die zich bevinden in het archief van de gerenommeerde Amsterdamse uitgever en boekhandelaar Johan Polak. Kenners en liefhebbers gaan in gesprek over onder meer de totstandkoming van deze editie, het archief van Polak en het belang van Reve voor de huidige generatie lezers en letterkundigen.

12 12 23

Border Forensics: Documenting and Contesting Violence at the External Borders of Europe

Recent developments at Europe’s borders indicate a transformation of the forms of violence inflicted upon illegalised migrants from the Global South. During this event, Charles Heller and Stefan Salomon discuss how forensic practices are used to address these forms of violence, and explore their impact as well as the challenges that these challenges bring about.

11 12 23

Ken jezelf: een filosofische en literaire zoektocht

Kan ik authentiek zijn? Hoe eerlijk kan ik over mezelf zijn? Is mijn woede soms ongepast? En is mijn schaamte altijd terecht? In haar nieuwe boek Ken jezelf stelt Tinneke Beeckman aan de hand van werken uit de filosofie en wereldliteratuur zich een aantal fundamentele vragen. Vanavond nemen we het ‘ik’ uit deze klassieke teksten onder de loep, evenals het ‘ik’ uit de hedendaagse (non)fictie. Hoe wordt het ‘ik’ al schrijvend en lezend vormgegeven?

08 12 23

Miek de Langen-lezing 2023 door Britta van Beers

De bescherming van kinderrechten op de internationale voortplantingsmarkt

Het aantal kinderen dat dankzij kunstmatige voortplanting wordt geboren neemt wereldwijd toe. IVF, kunstmatige inseminatie, draagmoederschap en sperma- en eiceldonatie bieden kansen aan wensouders. Tegelijkertijd zijn deze technieken inmiddels onderdeel geworden van een wereldwijde voortplantingsmarkt. Hoe kunnen de rechten van kinderen in deze hoogtechnologische, internationale en economische context worden beschermd? Britta van Beers spreekt de Miek de Langen-lezing 2023 uit.

08 12 23

The Western Liberal Order from Foundation to Fracture

Geopolitics and Democracy

With the launch of the book Geopolitics and Democracy we explore the fortunes and fragility of the international liberal order, where nation-states invest in international openness and multilateralism on the one hand and in military preparedness on the other. The book provides a novel argument and historical evidence explaining why the Western liberal international order emerged and why it is under threat from anti-globalist forces today.

07 12 23

Le Mage du Kremlin: Margot Dijkgraaf interviewt Giuliano da Empoli

Op deze avond vindt een langverwachte ontmoeting plaats met de Italiaans-Zwitserse Franstalige schrijver Giuliano da Empoli. Hij won de Nederlandse Choix Goncourt 2022 met zijn boek Le Mage du Kremlin, De Kremlin Fluisteraar. Margot Dijkgraaf gaat met hem in gesprek over zijn boek en schrijverschap.

07 12 23

Art, Technology, and Intimacy: Writing Fiction in the Sharing Economy

In her debut novel The Sharing Economy (Gedeelde liefde in Dutch) Sophie Berrebi brings together art, social media, and love, and explores various, modern modes of intimacy. She will discuss her book and the ways we view relationships with cultural theorist Pınar Türer and author Ilse Josepha Lazaroms.

06 12 23

Het ware verhaal over migratie aan de hand van 22 mythen

Hoe migratie echt werkt

Deze avond vieren we het verschijnen van het boek Hoe migratie echt werkt waarin Hein de Haas op basis van 30 jaar onderzoek korte metten maakt met 22 hardnekkige linkse én rechtse migratiemythen. Hij voorziet in zijn boek van essentiële kennis en confronteert ons met ontnuchterende lessen over migratie.

06 12 23

Wie draait op voor klimaatschade?

In een wereld waar klimaatverandering niet langer een verre dreiging is, maar een onmiskenbare realiteit, rijst de vraag: wie draagt de verantwoordelijkheid voor de schade die het veroorzaakt? Deze brandende kwestie staat centraal tijdens dit evenement, waar we de complexe dynamiek van aansprakelijkheid en compensatie voor klimaatschade onder de loep nemen. Kadir van Lohuizen brengt aan de hand van zijn fotografie de zeespiegelstijging in beeld.

05 12 23

Making it Political: China, the EU, and Technology Standards

Technological standards are at the center stage of the competition between China and the EU. China promotes their own standards in the EU and on the international stage, which gives them a leading role in the geopolitics of technology. This evening we discuss the nature of this interaction between China and the EU.

04 12 23

LGBTQI+ and Women’s Rights in The Face of Democratic Erosion

The rise of transnational conservative networks in Latin America and Europe forms a threat to LGBTQI+ and women’s rights. This event aims to discuss the challenges that arise in the LGBTQI+ and women’s rights movement in Latin America and Europe, as well as the role of civil society and academia in counteracting these challenges.

04 12 23

De auteur leeft: Renate Dorrestein

Renate Dorrestein (1954-2018) was een prominente Nederlandse schrijver, journalist en feminist. Op haar debuut Buitenstaanders (1983) volgde een lange reeks stuk voor stuk veelgelezen romans, verhalen en essays. Dorrestein schreef over rafelrandjes en taboes, over de strakke maatschappelijke normen waar vooral vrouwen aan moeten voldoen. Tijdens De auteur leeft: Renate Dorrestein gaan liefhebbers en kenners van Dorresteins werk met elkaar in gesprek over wat haar goed zo goed maakt en waarom haar werk sinds de jaren tachtig inspireert.

01 12 23

Voltaire-lezing 2023

De democratie als volkstuin

De volkstuin (een gemeenschappelijk terrein, verdeeld in individuele percelen) bestaat sinds jaar en dag, op elke schaal en overal. In zijn combinatie van het communale en persoonlijke, lijkt hij emblematisch voor de democratie. In de Voltaire-lezing van dit jaar verkent de Franse filosoof Joëlle Zask de volkstuin als innovatieve vorm van gemeenschapsdenken in de context van de ecologische transitie.

30 11 23

Over de beleving van verlies en het verstrijken van de tijd

De getijden van rouw

Rouw loopt uit de pas met de tijd. Hoewel de klok doortikt, kan het passeren van een maand, jaar of decennium gevoelens van rouw juist weer laten opflakkeren. Hoe draag je verdriet met je mee? En hoe verandert dit met de tijd?

29 11 23

Update Language: On Current (Sign) Linguistics

In Update Language 2023, two of the UvA’s leading linguistics researchers talk about current trends in their specific take on linguistics. Floris Roelofsen and Titia Benders will each give a lecture about their respective research fields: sign languages and spoken languages. Afterwards they will engage in conversation about the current research developments in their fields.

24 11 23

Debating Muslim Marriage

Unconventional Muslim marriages have been topics of heated public debate around the globe. Religious scholars, policy makers, political actors, media personalities, and women’s activists discuss, promote, or reject unregistered, transnational, interreligious and other boundary-crossing marriages. Couples entering into such marriages, however, have different concerns from those publicly discussed. At this event, we will present chapters from a newly published book that examines these debated marriages: Muslim Marriage and Non-Marriage. Where Religion and Politics Meet Intimate Lives, edited by Julie McBrien and Annelies Moors.

23 11 23

Against Aggression: Monstrous and Resonant Forms of Uncontrollability

In his book The Uncontrollability of the World (2020), German sociologist Hartmut Rosa argues that the late modern human being desires to control the world. However, to truly experience “life” and achieve resonance with the world, we must be open to its uncontrollability. Tonight, Rosa will be in conversation with philosophers Daniel Loick and Beate Roessler.

22 11 23

Oorlogsrecht. Over de juridische achtergronden van de oorlog tussen Israël en Hamas

Het escalerende geweld in Israël en de Palestijnse gebieden roept vragen op over wat er juridisch wel en niet mag in tijden van oorlog. Wat zegt het recht over dit langslepende conflict? Marten Zwanenburg, Marieke de Hoon en André Nollkaemper kijken elk vanuit hun eigen vakgebied naar de ontwikkelingen in het Midden-Oosten.

21 11 23

Why we fall for it – and how we build immunity

Diagnosis: Disinformed

In all its various forms, disinformation is one of the great threats to modern democracy. Especially in times of crisis, fake news and conspiracy theories fall into fertile ground. Through new technologies and social media channels, disinformation spreads at lightning speed—and divides society. We saw that happening during the corona crisis and we see it now in the war in Ukraine. Indeed, disinformation can radicalize people and incite them to violence. Putin’s war, but also the right-wing attacks in Halle and Hanau in Germany and the burning of 5G transmission masts in the Netherlands are examples of this.

21 11 23

Double Book Launch with Carolyn Birdsall and Elodie A. Roy

Sonic Objects of Desire?

In contemporary culture, outdated ideas persist about sound media, such as radio, as being for the ears only. Yet sound media cultures have also variously engaged vision, touch, smell, and taste. This event will focus on the cross-sensory and material qualities of sound media by a double book launch of new books in Media Studies by Carolyn Birdsall and Elodie A. Roy.

17 11 23

Robert Vuijsjes ode aan het leven van Sheila Gogol

Maak de wereld beter

Sheila Gogol, moeder van schrijver Robert Vuijsje, ontmoette Marilyn Monroe en Malcolm X, en was aanwezig bij historische momenten als de ‘I have a dream’-toespraak van Martin Luther King. Tot haar dood vorig jaar zette ze zich onvermoeibaar in voor vrede en verbinding. Nu heeft haar zoon Robert Vuijsje een ode geschreven: Maak de wereld beter, dat we deze avond presenteren, samen met de bijbehorende EO-documentaire Ongewoon Gewoon van Saskia van den Heuvel.

16 11 23

Wat denken doet. Als filosofie je wereld verandert

Het denken van de filosofie is abstract, maar zodra ideeën je leven veranderen wordt filosofie heel concreet. Op deze Wereldfilosofiedag (Unesco) leggen Coen Simon en Carolien van Welij schrijvers, kunstenaars, wetenschappers én het publiek gemakkelijke en ongemakkelijke waarheden voor om hun leven te veranderen.

13 11 23

Data and Social Justice

From #BlackLivesMatter to #DalitLivesMatter

Appearing on Twitter/X for the first time in 2014, #DalitLivesMatter (#DLM) is one of the latest chapters in a long history of offline and online cross-fertilisation between Dalit and African American struggles for social justice. What can a digital humanities approach tell us about the productive and counterproductive effects of this association, and by extension about such activist associations in general?

11 11 23

Boekpresentatie De wereld op zijn kop

Opnieuw leren kijken met de Hollandse meesters

Twintig jaar geleden volgde Benjamin Moser vanuit Amerika zijn geliefde, en vestigde zich in Utrecht. Om Nederland beter te begrijpen dwaalde hij door musea en kwam oog in oog te staan met de fascinerende schilders uit de zeventiende eeuw. Met Rembrandt, Ter Borch en Vermeer leerde Moser opnieuw te kijken en onderzocht hij het waarom van de kunst. De wereld op zijn kop doet verslag van deze verkenningen van een vreemdeling. Vanavond zetten we de ontdekkingstocht voort.

10 11 23

Op zoek naar je ambivalente familiegeschiedenis

Op de boekenmarkt doen familieverhalen het onverminderd goed: het persoonlijke verslag als prisma voor grote geschiedenis blijft een pakkend genre. Familiegeschiedenissen gaan altijd over sluimerende geheimen, morele dilemma’s en uiteindelijk over de auteur zelf – die de zoektocht onderneemt en die door dit verleden is gevormd. Naar aanleiding van het nieuwe boek van historicus Bas von Benda-Beckmann over zijn vaders familie in Nazi-Duitsland verkennen we de kunst van het optekenen van een ambivalent familieverleden.

10 11 23

‘The family’ in migration politics

Strange(r) Families

“Family” is the main reason why migrants are permitted to move to European countries. But who decides what a ‘proper’ family is? Or what families are ‘deserving’ enough to live here? Families which include “strangers” – meaning non-citizens – require state permission to live together in Europe. For families which are “strange” – who diverge from the norm – such state permission is not self-evident. Same-sex families or polygamous families are commonly denied family migration rights. Who and what states consider “family” is therefore key to defining who gets to legally migrate to and reside in Europe.

09 11 23

Theo Thijssen: schrijver, schoolmeester en socialist

Theo Thijssen (1879–1943) is vooral bekend als schrijver van Kees de jongen (1923), maar Thijssen was zo veel méér. In de nieuwe biografie schetst Peter-Paul de Baar een beeld van Thijssen als mens en literator en toont hij hoe actueel veel van zijn ideeën over onderwijs nog steeds zijn. Ons panel van liefhebbers en deskundigen buigt zich vanavond over de nalatenschap van deze schrijver, schoolmeester en socialist.