Een ver-van-mijn-bedshow? Over Virtual Reality en het beïnvloeden van gedrag

Met Virtual Reality kan wat ver weg voelt, heel dichtbij worden gebracht. Bijvoorbeeld de impact die onze consumptie van voedsel en plastic elders in de wereld heeft of in de toekomst. Virtual Reality heeft hierdoor de potentie om de ‘psychologische afstand’ te verkleinen die veel mensen ervaren tot de gevolgen van hun gedrag. Tijdens deze avond laten we zien hoe je met VR duurzaam gedrag kan stimuleren, onder andere door de psychologische afstand te verkleinen.

De impact van ons gedrag op de planeet voelt vaak als een ver-van-ons-bed show. We vinden het wel erg, maar we hebben in onze directe omgeving op dit moment vaak geen last van de nadelige effecten en daarom passen we ons gedrag niet grondig aan. Virtual Reality wordt steeds meer ingezet om het welzijn en de gezondheid van burgers te vergroten, en het gedrag van mensen te beïnvloeden door de psychologische afstand te verkleinen.

Tijdens deze bijeenkomst presenteren wetenschappers van de Faculteit Maatschappij & Gedrag hoe zij VR in hun onderzoek inzetten. Maar eerst werpt hoogleraar sociale psychologie Frenk van Harreveld meer licht op het concept van psychologische afstand. Wat is dit precies, hoe belemmert dit ons in ons gedrag en wat kan je eraan doen? Vervolgens bespreekt communicatiewetenschapper Marijn Meijers hoe zij met haar team een virtuele supermarkt ontwikkelde, waarin milieuvriendelijk gedrag wordt gestimuleerd. Tijdens het winkelen in deze supermarkt krijgen deelnemers direct feedback op hun keuzes en leren zo wat eigenlijk de milieu-impact van het gekozen product is, en wat een beter alternatief.  Daarna vertellen Zeph van Berlo en Hande Sungur over hun onderzoek naar de potentie van VR in het bevorderen van duurzaam gedrag. Zij ontwikkelden een interactieve tijdmachine waarin je kunt ervaren hoe jouw plastic afvalberg door de tijd heen groeit door de keuzes die je maakt.

Over de sprekers

Frenk van Harreveld is hoogleraar sociale psychologie en expert op het gebied van hoe onzekerheid wordt ervaren en hoe dit invloed heeft op hoe mensen naar de wereld kijken en zich gedragen.

Marijn Meijers
is universitair docent persuasieve communicatie. Haar onderzoek en onderwijs richt zich op milieuvriendelijk gedrag en hoe dit te stimuleren door middel van communicatie.

Zeph van Berlo is universitair docent persuasieve communicatie. Hij bestudeert de toepassing van virtual en augmented reality op gedragsverandering. Verder onderzoekt hij de rol van gamificatie in persuasieve boodschappen, en is hij expert op het gebied van gamified advertising.

Hande Sungur is communicatiewetenschapper en universitair docent in Youth and Media Entertaintment. Zij richt zich in haar onderzoek op de potentie van Virtual Reality en Augmented Reality en Videogames. Haar interesse gaat daarbij uit naar de overtuigingskracht van communicatie rond duurzaamheid en gezondheid.

Monique van Dusseldorp (moderator) is samensteller en moderator van allerlei bijeenkomsten over technologie en media. Op dit moment werkt ze aan Cogx (Londen), Nextconf (Hamburg), Wired Energy (London), MetAms (Amsterdam) en Immersive Tech Week (Rotterdam). Immersive Tech Week – voorheen bekend als VRDays – brengt eens per jaar de wereld van VR, AR en andere immersieve technologie samen in een vijf dagen durend festival.

Via het FMG Fonds proberen onderzoekers Zeph van Berlo en Hande Sungur nu geld op te halen om hun onderzoek naar de tijdmachine samen met kinderen om te bouwen voor kinderen. Want jong geleerd is oud gedaan. In deze video leggen Zeph en Hande uit hoe de inzet van VR kan helpen om plasticconsumptie te verminderen. Of lees hier meer over deze crowdfundingsactie.

Gerelateerde programma’s
03 02 26
Charley Toorop, een schildersleven

‘Een creatieve vrouw kan niet getrouwd zijn’, vond Charley Toorop. Als ze aan haar schilderijen werkte, ging ze daar volkomen in op. In de biografie Charley Toorop, een schildersleven vertelt Wessel Krul op meeslepende wijze hoe Toorop haar veeleisende kunstenaarschap trachtte te verzoenen met haar even intense privéleven. Ze was moeder van drie kinderen, had door de jaren heen een reeks hartstochtelijke affaires en was bevriend met sleutelfiguren uit de kunst en literatuur – van Ter Braak, Marsman en Slauerhoff tot Mondriaan en Roland Holst.

Datum
Dinsdag 3 feb 2026 20:00 uur
Locatie
SPUI25
24 09 25
Verzetsvrouwen vlak na de oorlog

De afgelopen jaren is er meer en meer aandacht gekomen voor de rol van vrouwen in het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Maar hoe verging het hen in de periode daarna? Op deze avond lichten toonaangevende historici toe wat er met deze vrouwen gebeurde na 5 mei 1945.

Datum
Woensdag 24 sep 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25
30 06 25
Waarom meer verdeeldheid leidt tot minder welvaart voor (bijna) iedereen
De prijs van ophef

Ophef zaait twijfel en leidt onze aandacht af van waar het écht over zou moeten gaan, en als strategie vergroot het ongelijkheid. Waarom lijkt het zo moeilijk om de welvaart eerlijk te verdelen, en hoe kan dit beter? Daarover spreken we naar aanleiding van de publicatie van zijn nieuwe boek De prijs van ophef met bestuurskundige en bestsellerauteur Hendrik Noten. 

Datum
Maandag 30 jun 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25