Gendergeweld in de praktijk van de wetenschap

Onzichtbare macht

Gender en geweld zijn nauw verweven, zoals feministen al sinds jaar en dag signaleren. Toch werden we in 2017 opnieuw wakker geschud door #MeToo en zijn we inmiddels enkele jaren, vele schandalen en dito momenten van publieke verbijstering verder. In Voorbij de verbijstering. Over gender en geweld belichten de redacteuren met bijdragen van journalisten, wetenschappers en kunstenaars de diepe wortels van gendergerelateerd geweld in onze cultuur, en de vele gedaantes die dit kan aannemen. Moderator Ilse Josepha Lazaroms gaat in gesprek met panelsprekers Renée Römkens, Sarah Bracke, Susanne Täuber en Conny Roggeband over de wetenschappelijke kant hiervan: de rol van gendergeweld in de praktijk van de wetenschap.

Naar aanleiding van de publicatie van deze bundel gaat redacteur Renée Römkens (emeritus hoogleraar gendergerelateerd geweld aan UvA en ouddirecteur van Atria) met de panelleden in debat over de rol van gendergeweld in de wetenschap. Tijdens dit programma bespreken zij onder andere de zwijgcultuur omtrent gendergerelateerd geweld in de wetenschappelijke praktijk van onderzoek en onderwijs. Een cultuur die wordt gekenmerkt door algemene verklaringen of karaktertyperingen die het probleem toedekken. ‘Hier gebeuren zulke dingen niet’, ‘Het ging wellicht om een misverstand’, of ‘Die docent is van een andere generatie’. Woorden die erg luid en bedreigend kunnen worden: ‘Als jij hierover spreekt, dan zal ik ervoor zorgen dat…’

Wat betekent deze zwijgcultuur voor de betrokkenen en de bestaande structuren? Wat wordt wel en niet gezegd als het over dit thema gaat? Hoe dien je om te gaan met de beperkte mate van bespreekbaarheid? Het panel zoomt in op bepaalde onderwerpen die omstreden zijn in wetenschap en onderzoek, zoals partnergeweld, de dynamieken van marginalisering en ongelijke machtsverhoudingen, de vraag hoe kwesties van gender en geweld zich binnen de academische wereld manifesteren met betrekking tot de kwestie van sociale veiligheid, en hoe conservatieve bewegingen zich verzetten tegen gender en seksuele gelijkheid, alsmede hun transnationale netwerken en de effecten die dat heeft op beleid.

Over de sprekers

Renée Römkens is emeritus hoogleraar gendergerelateerd geweld aan UvA en ouddirecteur van Atria, kennisinstituut voor emancipatie en vrouwengeschiedenis.

Sarah Bracke is hoogleraar sociologie van gender en seksualiteit aan de Universiteit van Amsterdam. Sinds september 2019 is zij betrokken bij het Amsterdam Research Centre of Gender and Sexuality (ARC-GS). Voordat Bracke in 2017 startte bij de afdeling sociologie van de UvA was zij werkzaam als senior onderzoeker bij het Center of Expertise on Gender, Diversity, and Intersectionality (RHEA) van de Vrije Universiteit Brussel, en bij de afdeling sociologie van de Universiteit Gent.

Conny Roggeband is universitair hoofddocent politicologie aan de UvA. Zij publiceerde veelvuldig over de politisering van gendergerelateerd geweld, gender mainstreaming en gelijkheidsbeleid, maatschappelijke bewegingen en transnationale feministische netwerken gebaseerd op onderzoek in Nederland, Spanje en Latijns-Amerika. Roggeband is codirecteur van het Amsterdam Research Center for Gender and Sexuality.

Susanne Täuber is als affiliate fellow verbonden aan de UvA. Zij publiceert over gendergerelateerd geweld, machtsmisbruik en discriminatie in het hoger onderwijs. Als lid van de Adviescommissie Inclusief en Divers Hoger Onderwijs en Onderzoek (DIHOO) adviseert ze de sector over randvoorwaarden voor sociale veiligheid in de academische wereld. Ze was als universitair hoofddocent werkzaam aan de Rijksuniversiteit Groningen, tot ze op Internationale Vrouwendag 2023 werd ontslagen voor haar kritiek op ernstige discriminatie door de universiteit.

Ilse Josepha Lazaroms (moderator) is schrijver, wetenschapper, en uitgever bij Amsterdam University Press. Ze promoveerde aan het Europees Universitair Instituut in Florence met een boek over Joseph Roth, doceerde Gender Studies aan de Universiteit Utrecht en was eerder als gastwetenschapper verbonden aan het Center for European Studies aan Harvard University. In 2021 verscheen haar debuutroman Duet bij uitgeverij Cossee. In 2024 verschijnt haar tweede roman, Elders, bij uitgeverij Atlas Contact.

Gerelateerde programma’s
04 11 25
Towards a common approach to Europe’s colonial past
European Integration and Co-Imperialism

Until recently, the former imperial nation states of Europe often regarded themselves as historically homogeneous nation states with a colonial past that was separate from their European continental history. Recent research shows that the European integration process was closely intertwined with modern imperialism and decolonization. Tonight, our speakers will discuss these new developments in historiography.  

Datum
Dinsdag 4 nov 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25
31 03 25
Over de rand laait vuur

Miep van der Velde en Henk van der Heijden, de ouders van historicus Chris van der Heijden, bewogen zich tijdens de Tweede Wereldoorlog aan de verkeerde kant van het politieke spectrum. Die keuze wierp een schaduw over hun leven en dat van hun gezin. In zijn nieuwe boek Over de rand laait vuur verdiept Van der Heijden zich in de levens van zijn ouders. Hoe kwamen zij tot de keuzes die zij maakten? Vanavond gaat de auteur over zijn bevindingen in gesprek met Anne-Lot Hoek, Ewout Kieft en Laura Stek.

Datum
Maandag 31 mrt 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25
20 03 25
Colonial Collections under Scrutiny: Researching the Origin of Objects

How can academics and museum professionals research the provenance of a colonial museum collection? And can we trace possible ‘involuntary loss of possession’ or looted objects? During the colonial era, a variety of objects were taken to the Netherlands, often against the will of their original owners. For some years now, these collections and the possible return of colonial objects have been under scrutiny.

Datum
Donderdag 20 mrt 2025 17:00 uur
Locatie
SPUI25