Terugblik

Programma’s uit het verleden

Meer filters Minder filters

Alle locaties SPUI25 Online Rialto Posthoornkerk Paradiso Odeonzaal Amsterdamse Academische Club (AAC) Doelenzaal Nationale Opera & Ballet De Brug (Roeterseiland) De Duif De Brakke Grond Binnengasthuisstraat 9 Aula Roeterseiland Nationale Opera & Ballet, Odeonzaal Singelkerk OBA Theater Vondelkerk Agnietenkapel

15 12 23

Over ‘het genie’ en de uitvinding van de atoombom

Gezicht van het kwaad

De uitvinding van de atoombom is een van vele wetenschappelijke uitvindingen die in boeken en films worden geframed als product van één briljant brein. Zo ging deze zomer de film Oppenheimer maar liefst drie uur lang over natuurkundige Robert Oppenheimer en diens ogenschijnlijk solistische uitvinding van de atoombom, en verscheen dit najaar de roman De MANIAC over de wiskundige John von Neumann. Een avond met Margriet van der Heijden, Martijn van Calmthout, Daan Mulder en Emma Zuiderveen over het nieuwe boek van Benjamín Labatut en de representatie van wetenschap in kunst en cultuur.

15 12 23

The Danger of Conflation

What is Antisemitism?

Since Hamas’s atrocious attack on October 7 and Israel’s near-immediate retaliatory bombings that have killed more than 18,000 Palestinians, Europe has seen a troubling surge in both state and private efforts to restrict criticism of Israel or support of “the Palestinian cause” with the stated goal of protecting against anti-Semitism. But how is anti-Semitism being defined, why so, and with what results?

14 12 23

Uit de schatkamer van Johan Polak

Op weg naar het einde van Gerard Reve

Ter gelegenheid van de honderdste geboortedag van Gerard Reve verschijnt een facsimile-uitgave van de handschriften van zijn brievenboek Op weg naar het einde, die zich bevinden in het archief van de gerenommeerde Amsterdamse uitgever en boekhandelaar Johan Polak. Kenners en liefhebbers gaan in gesprek over onder meer de totstandkoming van deze editie, het archief van Polak en het belang van Reve voor de huidige generatie lezers en letterkundigen.

12 12 23

Border Forensics: Documenting and Contesting Violence at the External Borders of Europe

Recent developments at Europe’s borders indicate a transformation of the forms of violence inflicted upon illegalised migrants from the Global South. During this event, Charles Heller and Stefan Salomon discuss how forensic practices are used to address these forms of violence, and explore their impact as well as the challenges that these challenges bring about.

11 12 23

Ken jezelf: een filosofische en literaire zoektocht

Kan ik authentiek zijn? Hoe eerlijk kan ik over mezelf zijn? Is mijn woede soms ongepast? En is mijn schaamte altijd terecht? In haar nieuwe boek Ken jezelf stelt Tinneke Beeckman aan de hand van werken uit de filosofie en wereldliteratuur zich een aantal fundamentele vragen. Vanavond nemen we het ‘ik’ uit deze klassieke teksten onder de loep, evenals het ‘ik’ uit de hedendaagse (non)fictie. Hoe wordt het ‘ik’ al schrijvend en lezend vormgegeven?

08 12 23

Miek de Langen-lezing 2023 door Britta van Beers

De bescherming van kinderrechten op de internationale voortplantingsmarkt

Het aantal kinderen dat dankzij kunstmatige voortplanting wordt geboren neemt wereldwijd toe. IVF, kunstmatige inseminatie, draagmoederschap en sperma- en eiceldonatie bieden kansen aan wensouders. Tegelijkertijd zijn deze technieken inmiddels onderdeel geworden van een wereldwijde voortplantingsmarkt. Hoe kunnen de rechten van kinderen in deze hoogtechnologische, internationale en economische context worden beschermd? Britta van Beers spreekt de Miek de Langen-lezing 2023 uit.

08 12 23

The Western Liberal Order from Foundation to Fracture

Geopolitics and Democracy

With the launch of the book Geopolitics and Democracy we explore the fortunes and fragility of the international liberal order, where nation-states invest in international openness and multilateralism on the one hand and in military preparedness on the other. The book provides a novel argument and historical evidence explaining why the Western liberal international order emerged and why it is under threat from anti-globalist forces today.

07 12 23

Le Mage du Kremlin: Margot Dijkgraaf interviewt Giuliano da Empoli

Op deze avond vindt een langverwachte ontmoeting plaats met de Italiaans-Zwitserse Franstalige schrijver Giuliano da Empoli. Hij won de Nederlandse Choix Goncourt 2022 met zijn boek Le Mage du Kremlin, De Kremlin Fluisteraar. Margot Dijkgraaf gaat met hem in gesprek over zijn boek en schrijverschap.

07 12 23

Art, Technology, and Intimacy: Writing Fiction in the Sharing Economy

In her debut novel The Sharing Economy (Gedeelde liefde in Dutch) Sophie Berrebi brings together art, social media, and love, and explores various, modern modes of intimacy. She will discuss her book and the ways we view relationships with cultural theorist Pınar Türer and author Ilse Josepha Lazaroms.

06 12 23

Het ware verhaal over migratie aan de hand van 22 mythen

Hoe migratie echt werkt

Deze avond vieren we het verschijnen van het boek Hoe migratie echt werkt waarin Hein de Haas op basis van 30 jaar onderzoek korte metten maakt met 22 hardnekkige linkse én rechtse migratiemythen. Hij voorziet in zijn boek van essentiële kennis en confronteert ons met ontnuchterende lessen over migratie.

06 12 23

Wie draait op voor klimaatschade?

In een wereld waar klimaatverandering niet langer een verre dreiging is, maar een onmiskenbare realiteit, rijst de vraag: wie draagt de verantwoordelijkheid voor de schade die het veroorzaakt? Deze brandende kwestie staat centraal tijdens dit evenement, waar we de complexe dynamiek van aansprakelijkheid en compensatie voor klimaatschade onder de loep nemen. Kadir van Lohuizen brengt aan de hand van zijn fotografie de zeespiegelstijging in beeld.

05 12 23

Making it Political: China, the EU, and Technology Standards

Technological standards are at the center stage of the competition between China and the EU. China promotes their own standards in the EU and on the international stage, which gives them a leading role in the geopolitics of technology. This evening we discuss the nature of this interaction between China and the EU.

04 12 23

LGBTQI+ and Women’s Rights in The Face of Democratic Erosion

The rise of transnational conservative networks in Latin America and Europe forms a threat to LGBTQI+ and women’s rights. This event aims to discuss the challenges that arise in the LGBTQI+ and women’s rights movement in Latin America and Europe, as well as the role of civil society and academia in counteracting these challenges.

04 12 23

De auteur leeft: Renate Dorrestein

Renate Dorrestein (1954-2018) was een prominente Nederlandse schrijver, journalist en feminist. Op haar debuut Buitenstaanders (1983) volgde een lange reeks stuk voor stuk veelgelezen romans, verhalen en essays. Dorrestein schreef over rafelrandjes en taboes, over de strakke maatschappelijke normen waar vooral vrouwen aan moeten voldoen. Tijdens De auteur leeft: Renate Dorrestein gaan liefhebbers en kenners van Dorresteins werk met elkaar in gesprek over wat haar goed zo goed maakt en waarom haar werk sinds de jaren tachtig inspireert.

01 12 23

Voltaire-lezing 2023

De democratie als volkstuin

De volkstuin (een gemeenschappelijk terrein, verdeeld in individuele percelen) bestaat sinds jaar en dag, op elke schaal en overal. In zijn combinatie van het communale en persoonlijke, lijkt hij emblematisch voor de democratie. In de Voltaire-lezing van dit jaar verkent de Franse filosoof Joëlle Zask de volkstuin als innovatieve vorm van gemeenschapsdenken in de context van de ecologische transitie.

30 11 23

Over de beleving van verlies en het verstrijken van de tijd

De getijden van rouw

Rouw loopt uit de pas met de tijd. Hoewel de klok doortikt, kan het passeren van een maand, jaar of decennium gevoelens van rouw juist weer laten opflakkeren. Hoe draag je verdriet met je mee? En hoe verandert dit met de tijd?

29 11 23

Update Language: On Current (Sign) Linguistics

In Update Language 2023, two of the UvA’s leading linguistics researchers talk about current trends in their specific take on linguistics. Floris Roelofsen and Titia Benders will each give a lecture about their respective research fields: sign languages and spoken languages. Afterwards they will engage in conversation about the current research developments in their fields.

24 11 23

Debating Muslim Marriage

Unconventional Muslim marriages have been topics of heated public debate around the globe. Religious scholars, policy makers, political actors, media personalities, and women’s activists discuss, promote, or reject unregistered, transnational, interreligious and other boundary-crossing marriages. Couples entering into such marriages, however, have different concerns from those publicly discussed. At this event, we will present chapters from a newly published book that examines these debated marriages: Muslim Marriage and Non-Marriage. Where Religion and Politics Meet Intimate Lives, edited by Julie McBrien and Annelies Moors.

23 11 23

Against Aggression: Monstrous and Resonant Forms of Uncontrollability

In his book The Uncontrollability of the World (2020), German sociologist Hartmut Rosa argues that the late modern human being desires to control the world. However, to truly experience “life” and achieve resonance with the world, we must be open to its uncontrollability. Tonight, Rosa will be in conversation with philosophers Daniel Loick and Beate Roessler.

22 11 23

Oorlogsrecht. Over de juridische achtergronden van de oorlog tussen Israël en Hamas

Het escalerende geweld in Israël en de Palestijnse gebieden roept vragen op over wat er juridisch wel en niet mag in tijden van oorlog. Wat zegt het recht over dit langslepende conflict? Marten Zwanenburg, Marieke de Hoon en André Nollkaemper kijken elk vanuit hun eigen vakgebied naar de ontwikkelingen in het Midden-Oosten.

21 11 23

Why we fall for it – and how we build immunity

Diagnosis: Disinformed

In all its various forms, disinformation is one of the great threats to modern democracy. Especially in times of crisis, fake news and conspiracy theories fall into fertile ground. Through new technologies and social media channels, disinformation spreads at lightning speed—and divides society. We saw that happening during the corona crisis and we see it now in the war in Ukraine. Indeed, disinformation can radicalize people and incite them to violence. Putin’s war, but also the right-wing attacks in Halle and Hanau in Germany and the burning of 5G transmission masts in the Netherlands are examples of this.

21 11 23

Double Book Launch with Carolyn Birdsall and Elodie A. Roy

Sonic Objects of Desire?

In contemporary culture, outdated ideas persist about sound media, such as radio, as being for the ears only. Yet sound media cultures have also variously engaged vision, touch, smell, and taste. This event will focus on the cross-sensory and material qualities of sound media by a double book launch of new books in Media Studies by Carolyn Birdsall and Elodie A. Roy.

17 11 23

Robert Vuijsjes ode aan het leven van Sheila Gogol

Maak de wereld beter

Sheila Gogol, moeder van schrijver Robert Vuijsje, ontmoette Marilyn Monroe en Malcolm X, en was aanwezig bij historische momenten als de ‘I have a dream’-toespraak van Martin Luther King. Tot haar dood vorig jaar zette ze zich onvermoeibaar in voor vrede en verbinding. Nu heeft haar zoon Robert Vuijsje een ode geschreven: Maak de wereld beter, dat we deze avond presenteren, samen met de bijbehorende EO-documentaire Ongewoon Gewoon van Saskia van den Heuvel.

16 11 23

Wat denken doet. Als filosofie je wereld verandert

Het denken van de filosofie is abstract, maar zodra ideeën je leven veranderen wordt filosofie heel concreet. Op deze Wereldfilosofiedag (Unesco) leggen Coen Simon en Carolien van Welij schrijvers, kunstenaars, wetenschappers én het publiek gemakkelijke en ongemakkelijke waarheden voor om hun leven te veranderen.

13 11 23

Data and Social Justice

From #BlackLivesMatter to #DalitLivesMatter

Appearing on Twitter/X for the first time in 2014, #DalitLivesMatter (#DLM) is one of the latest chapters in a long history of offline and online cross-fertilisation between Dalit and African American struggles for social justice. What can a digital humanities approach tell us about the productive and counterproductive effects of this association, and by extension about such activist associations in general?

11 11 23

Boekpresentatie De wereld op zijn kop

Opnieuw leren kijken met de Hollandse meesters

Twintig jaar geleden volgde Benjamin Moser vanuit Amerika zijn geliefde, en vestigde zich in Utrecht. Om Nederland beter te begrijpen dwaalde hij door musea en kwam oog in oog te staan met de fascinerende schilders uit de zeventiende eeuw. Met Rembrandt, Ter Borch en Vermeer leerde Moser opnieuw te kijken en onderzocht hij het waarom van de kunst. De wereld op zijn kop doet verslag van deze verkenningen van een vreemdeling. Vanavond zetten we de ontdekkingstocht voort.

10 11 23

Op zoek naar je ambivalente familiegeschiedenis

Op de boekenmarkt doen familieverhalen het onverminderd goed: het persoonlijke verslag als prisma voor grote geschiedenis blijft een pakkend genre. Familiegeschiedenissen gaan altijd over sluimerende geheimen, morele dilemma’s en uiteindelijk over de auteur zelf – die de zoektocht onderneemt en die door dit verleden is gevormd. Naar aanleiding van het nieuwe boek van historicus Bas von Benda-Beckmann over zijn vaders familie in Nazi-Duitsland verkennen we de kunst van het optekenen van een ambivalent familieverleden.

10 11 23

‘The family’ in migration politics

Strange(r) Families

“Family” is the main reason why migrants are permitted to move to European countries. But who decides what a ‘proper’ family is? Or what families are ‘deserving’ enough to live here? Families which include “strangers” – meaning non-citizens – require state permission to live together in Europe. For families which are “strange” – who diverge from the norm – such state permission is not self-evident. Same-sex families or polygamous families are commonly denied family migration rights. Who and what states consider “family” is therefore key to defining who gets to legally migrate to and reside in Europe.

09 11 23

Theo Thijssen: schrijver, schoolmeester en socialist

Theo Thijssen (1879–1943) is vooral bekend als schrijver van Kees de jongen (1923), maar Thijssen was zo veel méér. In de nieuwe biografie schetst Peter-Paul de Baar een beeld van Thijssen als mens en literator en toont hij hoe actueel veel van zijn ideeën over onderwijs nog steeds zijn. Ons panel van liefhebbers en deskundigen buigt zich vanavond over de nalatenschap van deze schrijver, schoolmeester en socialist.

09 11 23

Growing Prominence and Influence of the EU’s Eastern Member States

Europe’s Periphery at the Core

Almost twenty years after the accession of the first post-communist countries to the EU, Central and Eastern Europe (CEE) today is a crucial venue of Europe’s geopolitics. Not only do current events such as the war in Ukraine take place within the broader Eastern European sphere, but the member states of the region themselves have become ever more assertive and influential on a number of terrains.

05 11 23

Claire-Louise Bennett en vertalersduo Karina van Santen en Martine Vosmaer

Ontmoeting met de winnaars van de Europese Literatuurprijs 2023

De winnaars van de Europese Literatuurprijs 2023 zijn de Britse auteur Claire-Louise Bennett en vertalersduo Karina van Santen en Martine Vosmaer. Moderator Dieuwertje Mertens gaat met hen in gesprek over Bennetts roman Checkout 19 en hoe de vertalers die als Kassa 19 naar het Nederlands vertaalden. Over Bennetts oorspronkelijke tekst, de kunst van het samen vertalen, en het in een andere taal vormgeven van de eindeloze en krachtige stroom aan associaties en denkbeelden die Kassa 19 rijk is.

04 11 23

Dingen die je hoop geven met Haemin Sunim

Deze november verschijnt het langverwachte nieuwe boek van de wereldberoemde boeddhistische monnik Haemin Sunim: Dingen die je hoop geven. In dit werk deelt hij wijsheden om moeilijke tijden te doorstaan en leren accepteren. Hij gaat over zijn oeuvre en leven in gesprek met Mischa Blok.

03 11 23

Activists and Scholars on Security and Peace

How to Build a Caring Feminist Foreign Policy?

Last year the Dutch government announced that it would pursue a Feminist Foreign Policy, which was to be developed in consultation with civil society and knowledge institutions. On 1 and 2 November 2023 the Netherlands Ministry of Foreign Affairs hosts an international conference on ‘Shaping Feminist Foreign Policy’, thereby profiling itself as the latest adopter of a Feminist Foreign Policy. But whose voices and knowledge have actually made it into the Dutch Feminist Foreign Policy? And whose voices and knowledge have been sidelined?

03 11 23

Objects, Emotions, Connections

Soviet Cultural Entanglements During the Cold War

On the occasion of the publication of the book Journeys of Soviet Things: Cold War as Lived Experience (Routledge 2023) by Sudha Rajagopalan, we explore the subject of Cold War era cultural connections between the Soviet Union and the world. Putting “things” at the centre of the history of the Cold War, a panel of three speakers will share their research about the role of everyday objects in shaping popular imagination at a time of a deep ideological divide between East and West.

01 11 23

Decolonising La Mer Mortelle

De verbeelding van vluchtelingschap: op zoek naar alternatieven

EU-landen hebben de dodelijkste grenzen ter wereld; jaarlijks sterven er duizenden mensen, veelal afkomstig uit Afrika en het Midden Oosten. Vele anderen worden er vastgehouden en leven onder erbarmelijke omstandigheden als ‘illegalen’, waardoor zij gemakkelijk te exploiteren en deporteren zijn. In de driedelige serie Decolonising La Mer Mortelle onderzoeken we alternatieven voor deze dodelijke situatie. In deze tweede Nederlandstalige editie – met de verkiezingen in het vooruitzicht – laten we de verbeelding spreken: welke dekoloniale alternatieven voor het huidige beleid kunnen wij ons voorstellen?

31 10 23

Power and the Future of the Digital Society

Eaten by the Internet

Our world is eaten by the Internet. This means that those who control the Internet control the bounds of public speech, economic production, social cohesion, and politics, making its infrastructure a core political terrain in the networked age. This evening we honor a new book about the power of Big Tech and the future of the digital society, Eaten by the Internet. The discussion with the book’s authors and editor will make Internet infrastructure visible as a key force of political power and urge us to ask how can we ensure the Internet will sustain us, rather than consume us?

30 10 23

NIAS Talk

Voting in Turbulent Times: the Dutch Elections in a Comparative Perspective

On 22 November Dutch voters will cast their ballot in the Parliamentary Elections, bringing new urgency to questions that have been occupying politicians, pundits, and political scientists for years. How has the electoral behavior of key social groups such as the working class changed in the last decades? Are we witnessing a crisis of the Left or is there new hope for social democratic and other parties? Have political elites in the Netherlands and Europe become more diverse, and (why) does it matter who our representatives are?

30 10 23

In gesprek met historicus Theodore Rosengarten

De kleur van katoen

De kleur van katoen is het levensverhaal van Nate Shaw, een zwarte pachtboer uit het Diepe Zuiden van de Verenigde Staten. Het werd in 1974 gepubliceerd en won meteen de prestigieuze National Book Award. Historicus Theodore Rosengarten had Shaws meeslepende verhalen precies zo opgetekend als hij Shaw, een geboren verteller, had horen spreken. Naar aanleiding van de eerste Nederlandse vertaling van de hand van Frans Kooymans gaat Rosengarten in gesprek met twee jonge historici: Dan Afrifa en Liang de Beer. Moderatie: George Blaustein.

27 10 23

A Hundred Years Of Republican Turkey

The year 2023 marks the centenary of the Republic of Turkey. The recently published book A Hundred Years of Republican Turkey: A History in a Hundred Fragments, a project of Leiden University’s Turkish Studies, explores Turkey’s complex history since 1923 through one hundred expertly curated fragments of historical sources. Our panel will discuss this innovative new exploration of Turkey’s past century.

26 10 23

De Kesslers: een familiegeschiedenis in olie en staal

In zijn nieuwe boek De Kesslers vertelt Jeroen Koch de familiesaga van de familie Kessler, die grondleggers voortbracht van twee van de grootste Nederlandse ondernemingen: Koninklijke Shell en Hoogovens. Het is een verhaal over Nederlandse burgerlijke cultuur in Azië en Europa: van ondernemerschap, gezinsleven en opvoeding, via kunst, sport en wetenschap, tot oliewinning en westerse overheersing. Koch gaat over zijn bevindingen in gesprek met historici Alicia Schrikker en Marin Kuijt. Met poëzie door Robin Block. Moderatie: Lisanne Snelders.