Populisme in de polder

De macht der gewoonte

‘Gewoon’ doen – waar het voor de één nastrevenswaardig is, vindt de ander het verstikkend; het ‘gewone’ is politiek. In hun nieuwe boek De macht der gewoonte. Populisme in de polder analyseren de sociologen Menno Hurenkamp en Jan Willem Duyvendak hoe en waarom ‘het gewone’ wordt ingezet, aan verschillende kanten van het politieke spectrum. Ter gelegenheid van deze publicatie gaan zij in gesprek met Rineke van Daalen, Evelien Tonkens, Hubert Smeets en Marcel Ham.

Gewoontes zijn geruststellend. Ze maken het leven voorspelbaar en vertrouwd. Het voorkomt stress als de omstandigheden in je dagelijks leven niet te veel afwijken van de norm. Maar er schuilt ook iets venijnigs achter dat verlangen naar het gewone. Politici spreken graag over de gewone man en mensen die ‘gewoon’ moeten doen of anders wegwezen. De gewoonte wordt dan een keurslijf, een poging een verloren verleden te herstellen, een manier om anderen op kwaadaardige toon de les te lezen. In De macht der gewoonte. Populisme in de polder zetten de sociologen Menno Hurenkamp en Jan Willem Duyvendak hun vraagtekens bij de gewoonte om het gewone op te hemelen. Maar ze kijken ook naar de pogingen om het gewone te ontmantelen, die verrassend genoeg van zowel extreemrechts als radicaal-links komen.

Over de sprekers

Rineke van Daalen werkt als socioloog aan de Universiteit van Amsterdam. Van Daalen schrijft over onderwijs, werken en het verwaarloosde midden. Ze is auteur van onder andere de boeken Gewoon Werk (2014) en Het Vmbo als stigma (2010).

Evelien Tonkens is hoogleraar Burgerschap en Humanisering van de Publieke Sector aan de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht. Tonkens heeft verschillende artikelen en boeken geschreven over veranderende idealen van burgerschap en de publieke sector.

Hubert Smeets is journalist en historicus. Hij was ruim dertig jaar redacteur van NRC Handelsblad en vijf jaar hoofdredacteur van De Groene Amsterdammer. Smeets is directeur van het kenniscentrum Raam op Rusland. Van zijn hand verschenen o.a. Hans van Mierlo 1931-2010 en De wraak van Poetin.

Jan Willem Duyvendak is directeur van het Netherlands Institute for Advanced Study (NIAS) en faculteitshoogleraar van de Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen (FMG) aan de Universiteit van Amsterdam. Bij AUP verscheen ook zijn boek Thuis. Het drama van een sentimentele samenleving (2017).

Menno Hurenkamp is publicist en als politicoloog verbonden aan de Universiteit voor Humanistiek. Recente boeken zijn En nou mag ik even! Burgerschap: wat is het en wat kun je ermee? (Boom, 2021) met Evelien Tonkens en Met opgeheven hoofd (Van Gennep, 2017).

Marcel Ham (moderator) is hoofdredacteur van het Tijdschrift voor Sociale Vraagstukken en socialevraagstukken.nl.

Gerelateerde programma’s
04 11 25
Towards a common approach to Europe’s colonial past
European Integration and Co-Imperialism

Until recently, the former imperial nation states of Europe often regarded themselves as historically homogeneous nation states with a colonial past that was separate from their European continental history. Recent research shows that the European integration process was closely intertwined with modern imperialism and decolonization. Tonight, our speakers will discuss these new developments in historiography.  

Datum
Dinsdag 4 nov 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25
31 03 25
De handelsoorlog van Donald Trump

Donald Trump heeft een handelsoorlog ontketend. Deze maand legde hij verregaande importheffingen op aan Mexico, China en Canada. In dit programma buigen we ons met vooraanstaande economen over deze kwestie. Welke landen en producten worden geraakt door Trumps acties? Wat zal de impact van deze handelsoorlog zijn op de Amerikaanse economie? En wat zijn de gevolgen voor Europa en Nederland?

Datum
Maandag 31 mrt 2025 17:00 uur
Locatie
SPUI25
19 03 25
SPUI25 X Queer Geschiedenis Maand 
De queer bar verdwijnt, lang leve de queer bar!

Wereldwijd zijn de afgelopen twee decennia LHBTIQ+ bars in rap tempo gesloten. Tegelijkertijd is er een brede beweging die zich inzet om deze bars tot erfgoed te maken en hiermee te beschermen. Maar wat maakt een plek nou precies tot erfgoed? En hoe verhoudt dit sentiment zich met de beleving van deze bars door mensen in het verleden? Tijdens dit programma onderzoeken we het belang van de geschiedenis van de queer nacht voor de LHBTIQ+ gemeenschap.  

Datum
Woensdag 19 mrt 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25