De macht der gewoonte
‘Gewoon’ doen – waar het voor de één nastrevenswaardig is, vindt de ander het verstikkend; het ‘gewone’ is politiek. In hun nieuwe boek De macht der gewoonte. Populisme in de polder analyseren de sociologen Menno Hurenkamp en Jan Willem Duyvendak hoe en waarom ‘het gewone’ wordt ingezet, aan verschillende kanten van het politieke spectrum. Ter gelegenheid van deze publicatie gaan zij in gesprek met Rineke van Daalen, Evelien Tonkens, Hubert Smeets en Marcel Ham.
Gewoontes zijn geruststellend. Ze maken het leven voorspelbaar en vertrouwd. Het voorkomt stress als de omstandigheden in je dagelijks leven niet te veel afwijken van de norm. Maar er schuilt ook iets venijnigs achter dat verlangen naar het gewone. Politici spreken graag over de gewone man en mensen die ‘gewoon’ moeten doen of anders wegwezen. De gewoonte wordt dan een keurslijf, een poging een verloren verleden te herstellen, een manier om anderen op kwaadaardige toon de les te lezen. In De macht der gewoonte. Populisme in de polder zetten de sociologen Menno Hurenkamp en Jan Willem Duyvendak hun vraagtekens bij de gewoonte om het gewone op te hemelen. Maar ze kijken ook naar de pogingen om het gewone te ontmantelen, die verrassend genoeg van zowel extreemrechts als radicaal-links komen.
Over de sprekers
Rineke van Daalen werkt als socioloog aan de Universiteit van Amsterdam. Van Daalen schrijft over onderwijs, werken en het verwaarloosde midden. Ze is auteur van onder andere de boeken Gewoon Werk (2014) en Het Vmbo als stigma (2010).
Evelien Tonkens is hoogleraar Burgerschap en Humanisering van de Publieke Sector aan de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht. Tonkens heeft verschillende artikelen en boeken geschreven over veranderende idealen van burgerschap en de publieke sector.
Hubert Smeets is journalist en historicus. Hij was ruim dertig jaar redacteur van NRC Handelsblad en vijf jaar hoofdredacteur van De Groene Amsterdammer. Smeets is directeur van het kenniscentrum Raam op Rusland. Van zijn hand verschenen o.a. Hans van Mierlo 1931-2010 en De wraak van Poetin.
Jan Willem Duyvendak is directeur van het Netherlands Institute for Advanced Study (NIAS) en faculteitshoogleraar van de Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen (FMG) aan de Universiteit van Amsterdam. Bij AUP verscheen ook zijn boek Thuis. Het drama van een sentimentele samenleving (2017).
Menno Hurenkamp is publicist en als politicoloog verbonden aan de Universiteit voor Humanistiek. Recente boeken zijn En nou mag ik even! Burgerschap: wat is het en wat kun je ermee? (Boom, 2021) met Evelien Tonkens en Met opgeheven hoofd (Van Gennep, 2017).
Marcel Ham (moderator) is hoofdredacteur van het Tijdschrift voor Sociale Vraagstukken en socialevraagstukken.nl.