Toekomsthistorici

Wat is de staat van de historische discipline volgens jonge geschiedkundige vakmensen? En hoe relateren zij hun geschiedpraktijk aan dat wat niet achter, maar juist voor ons ligt; hoe verhouden historici zich tot de toekomst en haar verbeelding?

Waarom en hoe bestuderen historici het verleden? Welke historische kennis streven zij na in hun werk en wat maakt die kennis relevant? Op welke manieren helpt die kennis ons vervolgens het heden beter te begrijpen en alternatieve toekomsten voor te stellen? Met andere woorden: wat is de taak van de historicus?

Tijdens dit programma gaat filosoof en historicus Lukas Verburgt in gesprek met jonge historici en kijkt met hen naar zowel de toekomst van de discipline geschiedenis als de toekomst als iets waar de geschiedenis aan kan bijdragen. In dit programma vieren het Netherlands Institute for Advanced Study en de Nederlandse Boekengids hun nieuwste samenwerking: de Wesselingreeks. In deze reeks interviewt Lukas Verburgt prominente historici om erachter te komen wat de rol van de geschiedenis in het heden is – nu de doodverklaarde geschiedenis aan een wederopstanding bezig is.

Over de sprekers

Iva Pesa is Assistant Professor in hedendaagse geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG). Momenteel onderzoekt zij de milieugeschiedenis van de bronextractie in Johannesburg, de Zambiaanse Copperbelt en de Niger Delta. Pesa is gespecialiseerd in oral history, archiefonderzoek en muziek- en literatuuranalyse. Van haar pen verschenen o.a. A Planetary Anthropocene? en Decarbonization, Democracy and Climate Justice.

Tim Verlaan is als universitair docent verbonden aan de afdeling Geschiedenis, en doet bij het Amsterdam Centre for Urban History onderzoek naar de sociaal-economische, politieke en culturele geschiedenis van West-Europese steden. Momenteel werkt hij met Petra Brouwer aan een monografie over Amsterdam in het laatste kwart van de twintigste eeuw, waarin de vraag centraal staat hoe de stad de crisis van de jaren zeventig heeft overleefd. Naast dit onderzoek werk hij aan studies over de geschiedenis van gentrificatie, immigratie en de opkomst van eenpersoonshuishoudens.

Rosa Kösters is promovendus aan het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG). Ze doet onderzoek naar oude en nieuwe vormen van collectieve actie en organisatie tussen 1970 en 2020, een periode waarin werk in Nederland ingrijpend veranderde. Als Face of Science van de KNAW en NEMOKennislink geeft ze een inkijkje in haar leven en onderzoek. Ze schreef mee aan Precaire PolderDe vakbond en de werkvloer, op zoek naar nieuwe relaties en The Dutch Neoliberal Turn.

Jan Willem Duyvendak is directeur van het Netherlands Institute for Advanced Study (NIAS) en faculteitshoogleraar van de Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen (FMG) aan de Universiteit van Amsterdam. Van zijn hand verscheen o.a. Thuis. Het drama van een sentimentele samenleving (2017) en onlangs De macht der gewoonte. Populisme in de polder (2022), i.s.m. Menno Hurenkamp.

Dan Afrifa is een Ghanees-Amsterdamse schrijver en historicus. Hij publiceert onder meer in De Groene Amsterdammer en Het Parool. Momenteel rondt hij zijn master geschiedenis af aan de UvA.

Lukas Verburgt (moderator) is historicus en filosoof. Hij is momenteel aan NIAS verbonden als Research and Project Associate. Daarnaast is hij als onderzoeker verbonden aan de Gerda Henkel Stiftung. In zijn onderzoek is de historische ontwikkeling van wetenschap en wetenschapsfilosofie een rode draad, iets wat naar voren komt in zijn artikelen, interviews en boek John Venn: A Life in Logic.

Gerelateerde programma’s
20 01 26
Waar verzet begint

De klimaatramp is de grootste ramp van onze tijd, en van de jaren die voor ons liggen. Dat vraagt om actie. Maar wat voor actie precies? En wat zou ons daartoe kunnen bewegen? Filosoof, schrijver en theatermaker Roel Meijvis stelt dat we te rade kunnen gaan bij existentialisten als Simone De Beauvoir, Albert Camus en Jean-Paul Sartre. 

Datum
Dinsdag 20 jan 2026 20:00 uur
Locatie
SPUI25
04 09 25
Over de aantrekkingskracht van een Europese klassieker
De avonturen van Telemachus

Stendhal bewonderde zijn stijl en James Joyce liet zich erdoor inspireren: De avonturen van Telemachus van Francois Fénelon (1651-1715). In Nederland lijkt dit boek grotendeels in de vergetelheid geraakt, terwijl deze Europese klassieker uit 1699 binnen enkele jaren na verschijning in vele talenedities verscheen. In de achttiende en negentiende eeuw was het – op de Bijbel na – zelfs het vaakst herdrukte boek in Europa. Wat was en is de aantrekkingskracht van dit werk?

Datum
Donderdag 4 sep 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25
24 06 25
De toekomst van gevangenschap

Gevangenisstraf zet mensen buiten de samenleving. In veel gevallen versterkt dit bestaande problemen, zoals kansenongelijkheid, en belemmert het de terugkeer van veroordeelden naar de samenleving. Dat zorgt voor hoge recidivecijfers. In dit programma onderzoeken we de toekomst van gevangenschap.  

Datum
Dinsdag 24 jun 2025 17:00 uur
Locatie
SPUI25