Kan het vertrouwen in de rechtstaat en democratie worden herwonnen?

Waakzaam burgerschap

Al lang wordt gewaarschuwd voor de gevolgen van de klimaatverandering en extreme ongelijkheden, maar zonder toereikend effect. Hoe komt het dat zulke brandende kwesties niet genoeg doorklinken in de democratische besluitvorming? Dat is niet alleen een vraag aan de politiek: het gaat ook om burgerschap en de vraag of dat meer is dan ‘je stem laten horen’. Naar aanleiding van zijn nieuwe boek Waakzaam burgerschap spreekt Ernst Hirsch Ballin hierover met Annelien de Dijn en Marjan Minnesma.

In Waakzaam burgerschap laat Ernst Hirsch Ballin zien dat de rechtsstaat richting en inhoud geeft aan democratische processen. In het parlement aanvaarde wetten mogen de macht van de meerderheid niet onaantastbaar maken: ze behoren te kunnen worden getoetst aan de Grondwet en aan rechtsbeginselen. Burgers moeten daarvoor een beroep kunnen doen op de rechter. Mensenrechten moeten de ontwikkeling van persoonlijke en gezamenlijke levensprojecten veiligstellen. Daarbij is solidariteit tussen mensen, met volgende generaties en met de natuur als geheel onmisbaar.

Over de sprekers

Ernst Hirsch Ballin is jurist. Tussen 1989 en 2010 vervulde hij politieke ambten, onder meer als minister en lid van de Eerste en Tweede Kamer. Hij was tot voor kort universiteitshoogleraar aan Tilburg University en hoogleraar rechten van de mens aan de Universiteit van Amsterdam.

Annelien de Dijn is hoogleraar moderne politieke geschiedenis aan de Universiteit Utrecht en auteur van onder meer het standaardwerk French Political Thought from Montesquieu to Tocqueville. Ook schreef zij Vrijheid. Een woelige geschiedenis.

Marjan Minnesma studeerde rechten, filosofie en bedrijfskunde en is directeur en oprichter van Urgenda. Urgenda is een organisatie voor innovatie en duurzaamheid.

Leonard Ornstein (moderator) is politiek journalist.

Gerelateerde programma’s
01 12 23
Voltaire-lezing 2023
De democratie als volkstuin

De volkstuin (een gemeenschappelijk terrein, verdeeld in individuele percelen) bestaat sinds jaar en dag, op elke schaal en overal. In zijn combinatie van het communale en persoonlijke, lijkt hij emblematisch voor de democratie. In de Voltaire-lezing van dit jaar verkent de Franse filosoof Joëlle Zask de volkstuin als innovatieve vorm van gemeenschapsdenken in de context van de ecologische transitie.

Datum
Vrijdag 1 dec 2023 17:00 uur
Locatie
SPUI25
14 12 23
Uit de schatkamer van Johan Polak
Op weg naar het einde van Gerard Reve

Ter gelegenheid van de honderdste geboortedag van Gerard Reve verschijnt een facsimile-uitgave van de handschriften van zijn brievenboek Op weg naar het einde, die zich bevinden in het archief van de gerenommeerde Amsterdamse uitgever en boekhandelaar Johan Polak. Kenners en liefhebbers gaan in gesprek over onder meer de totstandkoming van deze editie, het archief van Polak en het belang van Reve voor de huidige generatie lezers en letterkundigen.

Datum
Donderdag 14 dec 2023 20:00 uur
Locatie
SPUI25
05 12 23
Making it Political: China, the EU, and Technology Standards

Technological standards are at the center stage of the competition between China and the EU. China promotes their own standards in the EU and on the international stage, which gives them a leading role in the geopolitics of technology. This evening we discuss the nature of this interaction between China and the EU.

Datum
Dinsdag 5 dec 2023 20:00 uur
Locatie
SPUI25