© Iwan Nikolajewitsch Kramskoj
Over sprookjes in de opera en het ballet

Toverkunst

Wat drijft serieuze kunstenaars ertoe om sprookjes op het toneel te zetten? En waarom is de toverkracht van die volksverhalen ook in onze tijd nog niet uitgewerkt? Een lezing van cultuurhistoricus Joep Leerssen over de achtergronden en aantrekkingskracht van sprookjes in de opera en het ballet. Inleiding en moderatie: Diederik Burgersdijk.

De operatraditie staat bol van sublieme, tragische thema’s – denk aan titels als Otello, Siegfried, Tosca, La traviata en Carmen. Maar sinds Webers Der Freischütz bestaat er ook een serieuze traditie die gebaseerd is op volksverhalen; en zelfs op dat soort volksverhalen dat in de negentiende eeuw graag aan kinderen werd verteld: sprookjes. Met name in de Russische traditie werd de ‘sprookjesopera’ geliefd bij componisten uit de generatie van Rimsky-Korsakov. Ook balletten als De notenkraker en Het zwanenmeer ontlenen hun stof hieraan.

Nationale Opera en Ballet thematiseren deze traditie in hun programmering van dit seizoen. In deze lezing verkent cultuurhistoricus Joep Leerssen het belang van magisch denken en artistiek enchantment in een post-romantische, moderniserende wereld. Moderator: Diederik Burgersdijk.
Let op: Locatie: Odeonzaal, Nationale Opera & Ballet.

Reserveer je tickets hier: https://www.operaballet.nl/nationale-opera-ballet/2022-2023/toverkunst#tickets

Over de sprekers

Joep Leerssen is literatuurhistoricus en emeritus hoogleraar Europese Studies aan de UvA. Hij is een internationaal erkende autoriteit op het gebied van nationale identiteitsvorming en Spinoza-laureaat. Leerssen is de auteur van onder meer National Thought in Europe (3e ed. 2018) en De Bronnen van het Vaderland (3e ed. 2015) en hoofdredacteur van de Encyclopedia of Romantic Nationalism in Europe (2e ed. 2022).

Diederik Burgersdijk is moderator bij SPUI25. Hij doceert Latijn en Oude Geschiedenis aan de Universiteit Utrecht. Hij is als gastonderzoeker verbonden aan de Universiteit van Amsterdam, en aan het Radboud Institute for Culture and History (RICH) te Nijmegen. Bij Athenaeum, Polak & Van Gennep verschenen zijn boeken De Macht van de Traditie. Het keizerschap van Augustus en Constantijn (2016) en De Sluipwesp en de Leliën. Geloof en ongeloof in de klassieken (2018) en Gymnasium. Geschiedenis van een eliteschool (2022). In 2020 verscheen zijn eerste vertaling vanuit het Latijn, in samenwerking met Peter Burgersdijk en Richard Haasen: Cornelius Nepos. Macht en moraal, nagelaten werk.

Gerelateerde programma’s
30 06 25
Waarom meer verdeeldheid leidt tot minder welvaart voor (bijna) iedereen
De prijs van ophef

Ophef zaait twijfel en leidt onze aandacht af van waar het écht over zou moeten gaan, en als strategie vergroot het ongelijkheid. Waarom lijkt het zo moeilijk om de welvaart eerlijk te verdelen, en hoe kan dit beter? Daarover spreken we naar aanleiding van de publicatie van zijn nieuwe boek De prijs van ophef met bestuurskundige en bestsellerauteur Hendrik Noten. 

Datum
Maandag 30 jun 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25
25 03 25
Cybernetic Capitalism

Today’s form of capitalism is organized on principles of information and communication, the domain of what used to be called “cybernetics”. At work as well as in our free time, we merge with our computers, networks, and, increasingly, artificial intelligence. What does it mean to live under this regime of cybernetic capitalism?

Datum
Dinsdag 25 mrt 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25
12 03 25
Verder denken met René Gude (1957-2015)
Kritisch optimisme

‘Een kritisch optimist beschouwt de wereld niet als minimum (een totale chaos) en ook niet als maximum (een paradijs).’ Aldus René Gude, voormalig Denker des Vaderlands. Vanavond staan we stil bij zijn ‘kritisch optimisme’. Hoe staat het met het voorlopig optimum van de wereld? Een gesprek met schrijver Marc van Dijk, filosoof en Eerste Kamerlid Daan Roovers en filosoof en activist Harriët Bergman. Moderatie: Florian Jacobs.

Datum
Woensdag 12 mrt 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25