Van esthetica tot genetica

Het ‘ik’ in de steigers

Een kwastje hier, pincetje daar – aan het ‘ik’ wordt heel wat geklust. Vandaag de dag lijken de instrumenten echter van een andere orde: chirurgie, filters en kunstmatige intelligentie tillen maakbaarheid tot een ongekend niveau. Wie is die zelfgeschapen, moderne mens?

In het kader van het programma Lab Rats!, onderdeel van Imagine Film Festival 2022, begeven we ons op het snijvlak van schoonheid, bio-engineering en genetische modificatie. We vragen ons af hoever we bereid zijn te gaan als we het hebben over de vermeende maakbaarheid van ons lichaam. Is het huidige soort plastische en esthetische finetuning een variatie op een tijdloos verlangen? Of hebben we in dit tijdsgewricht van chirurgie, filters en kunstmatige intelligentie met een werkelijk nieuw fenomeen van doen? Deze en andere vragen onderzoeken we met hoogleraar psychologie Liesbeth Woertman, wier expertise ligt op het gebied van lichaamsbeelden en hun relatie tot (sociale) media, en kunstenaar Bertrand Burgers, maker van de zogeheten Baby Builder.

Over de sprekers

Liesbeth Woertman is emeritus hoogleraar psychologie aan de Universiteit Utrecht. Haar onderzoek richt zich op lichaamsbeelden in relatie tot (sociale) media; ze onderzoekt wat deze beelden doen met de manier waarop we ons eigen lichaam ervaren. Woertman publiceerde verschillende boeken, waaronder het in 2019 uitgebrachte Je bent al mooi. De schoonheid van imperfectie. Onlangs verscheen van haar hand Wie ben ik als niemand kijkt? Een andere kijk op de ouder wordende vrouw.

Bertrand Burgers werkt als ontwerper op het snijvlak van kunst, technologie en maatschappij. Hij gebruikt ontwerp als middel om te speculeren over onze toekomst en deze samen met het publiek te bevragen en onderzoeken. Nu er steeds meer technologieën opkomen waarvan wordt voorspeld dat ze ons leven drastisch gaan veranderen, vindt Burgers dat we moeten streven naar een publiek gesprek over technologie. Met zijn interactieve installatie Baby Builder brengt hij de ethische, maatschappelijke en morele vragen rond een van die technologieën, genetische manipulatie, voor het voetlicht.

Hedwig van Driel (moderator) is popcultuurjournalist. Ze kijkt graag naar films en televisieseries door de lens van gender. Ze schrijft onder andere voor Schokkend Nieuws, hét filmtijdschrift in Nederland als het gaat om genrefilm. Dat ze vooral zo geïnteresseerd is in sciencefiction wordt soms in verband gebracht met haar bèta-achtergrond. Toch vind ze het weinig interessant om films af te rekenen op wetenschappelijke plausibiliteit – het genre is vooral een prachtige manier om allerlei ‘wat als’-vraagstukken te verkennen.

Over Imagine Film Festival

Imagine is het grootste filmfestival voor de fantastische film in Nederland, met het beste op het gebied van fantasy, horror en sciencefiction. Bij Imagine draait alles om de verbeelding. Ieder jaar proberen we ons publiek uit te dagen om via de verbeelding na te denken over de toekomst van mens en maatschappij. Hierbij wordt de kracht van de fantastische film gebruikt: deze stelt je namelijk in staat om toekomstige werelden te ontdekken, een andere kijk op de werkelijkheid te ontwikkelen, het onbekende te onderzoeken en daarmee je blik te verruimen.

Imagine ziet het fantastische genre als een rijke bron van gedachte-experimenten, dat vaak anticipeert of reflecteert op sociale en technologische ontwikkelingen. In verdiepende programma’s biedt het festival achtergronden, geschiedenis en context, en verbindt het de fantastische film met actuele ontwikkelingen in de samenleving.