Terugblik

Programma’s uit het verleden

Meer filters Minder filters

Alle locaties SPUI25 Online Rialto Posthoornkerk Paradiso Odeonzaal Amsterdamse Academische Club (AAC) Doelenzaal Nationale Opera & Ballet De Brug (Roeterseiland) De Duif De Brakke Grond Binnengasthuisstraat 9 Aula Roeterseiland Nationale Opera & Ballet, Odeonzaal Singelkerk OBA Theater Vondelkerk Agnietenkapel

20 01 23

Ecokritisch lezen en schrijven in de Nederlandstalige literatuur

Mistige tijden, bloeiende letteren?

Het toegenomen besef van de urgente klimaatproblematiek klinkt ook in de literatuur duidelijk door. Denk aan recente ‘klimaatfictie’ en ‘eco-poëzie’, of aan de herontdekking van historische werken die relaties tussen natuur en cultuur of dier en mens thematiseren. Wat leert deze literatuur ons over klimaatvraagstukken? En hoe spelen, andersom, klimaatvraagstukken een rol in deze ‘bloeiende’ letteren en het literatuuronderwijs?

18 01 23

Kunstmatige intelligentie: medicijn voor de zorg?

Ons zorgsysteem moet op de schop. De wachtlijsten voor mensen met mentale problemen worden alsmaar langer. Hoe complexer het probleem, hoe langer het wachten is op behandeling. Dit is in de eerste plaats schadelijk voor mensen in (acute) nood. Daarnaast ondermijnt het ons vertrouwen in zorgverleners, zoals psychiaters en psychologen. Wat is er nodig om de psychiatrie klaar te stomen voor de toekomst? Vanavond onderzoekt professor Iris Sommer of en hoe kunstmatige intelligentie de psychiatrie kan remediëren.

12 01 23

The Hohenzollern Debate: The German Royal Family and the Nazis

In Germany, a fierce debate has recently developed on the links between the old royal family Hohenzollern and the Nazis. This issue was raised after the Hohenzollern had claimed restitution from the state for the Soviet expropriations of their property after 1945. In order to get approval for its claim, the Hohenzollern family has to prove that their ancestors did not substantially support the Nazis in their rise to power. In the ensuing legal proceedings and public discussion over this issue historians have become sought-after experts and important witnesses. Stephan Malinowski is one of them.

11 01 23

De aarde volgens W.F. Hermans

Er zijn biografieën over Hermans verschenen, mensen zijn gepromoveerd op zijn romans, er bestaan talloze boeken en artikelen over Hermans en zijn werken, maar over de rol die de aardwetenschappen spelen in zijn literaire werk is nog niet veel bekend.

09 01 23

Societal Challenges, Global Mental Health and Humane AI

At this year’s Dies Natalis of the University of Amsterdam, Professor dr. Vikram Patel (Harvard University) and Prof. dr. Chris Manning (Stanford University) will be awarded Honorary Doctorates. During this symposium, a panel of expert speakers will join our honorees to discuss pertinent topics within the fields of mental health and the use of artificial intelligence on a global scale.

16 12 22

Het leven van een prins in ballingschap

Bernhards oorlog

Bernhards oorlog gaat over het wonderlijke en niet zelden spectaculaire leven van de Prins der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog. Biograaf Dik van der Meulen gaat deze avond in gesprek over Bernhard als een complexe figuur, die opportunisme paarde aan doodsverachting; een man die egocentrisch was en tegelijk loyaal aan zijn vrienden – hoewel niet altijd aan zijn eigen echtgenote Juliana, de toekomstige koningin.

14 12 22

Infrastructural Distortion and Possession

Global internet infrastructure is increasingly becoming part of geopolitical conflicts. However, politics have always been an inherent part of communication infrastructures. One could even argue that the internet infrastructure has been a field of reconfiguration of global power for decades, we just failed to see it.

14 12 22

Omdat lezen loont

Nederland leest steeds minder en steeds minder graag. Hoe komt dat? En vooral: wat kunnen we eraan doen? Ter gelegenheid van de verschijning van de bundel Omdat lezen loont (red. Yra van Dijk, Micha Hamel, Marie-José Klaver en Els Stronks), gaan beleidsmakers, leraren, studenten, politici en journalisten in debat.

13 12 22

Secrets of the Sea in Times of Climate Breakdown

Despite its many secrets and wonders, oceans have been under threat for years. Corals are dying and sea life is disappearing. Although this is a global phenomenon, some people are affected more than others—and as with many a climate issue, these inequalities bear witness of the afterlife of (post)colonialism. In this talk, we shed light on the ambiguous nature of marine protection and the colonial dimensions of ocean health.

08 12 22

Transnationalizing the History of Germany’s First Democracy

Weimar Between East and West

For a long time, research on the Weimar Republic has implicitly assumed a comparison with Western European (liberal) democracy. More recent research emphasizes that the Weimar Republic should also and even especially be understood in the context of Central and Eastern European democracies. In this lecture, historian Thomas Mergel argues for a much broader, transnational perspective on the Weimar Republic.

05 12 22

Over de culturele achtergrond van de opera Turandot van Puccini

Italiaanse liefde en Oriëntaals despotisme

Puccini’s onvoltooide opera Turandot speelt zich af in een mythisch China. Maar hoe Chinees is deze opera werkelijk? En uit welke bronnen putten Puccini en zijn librettisten? Cultuurhistoricus Joep Leerssen verkent de Perzische en Centraal-Aziatische wortels én de Europese vertakkingen van het Turandot-verhaal. Moderatie: Diederik Burgersdijk.

02 12 22

Over het publieke debat en de elite in Nederland

Gesprekshonger

De rol van de Nederlandse elite in het publieke debat staat al geruime tijd ter discussie. In de vijftiger jaren richtten bestuurders met een grote maatschappelijke verantwoordelijkheid, voormalige gijzelaars uit het kamp St. Michielgestel, het Nederlands Gesprek Centrum (NGC) op. Naar aanleiding van zijn boek Gesprekshonger, een geschiedenis van het NGC, verkent historicus Wim de Jong met Daan Roovers, Xandra Schutte en James Kennedy de ontwikkeling van het maatschappelijke debat in Nederland en de rol van de elite daarin.

01 12 22

Ongelijkheid en onderwijs. Hoe pakken we kansenongelijkheid in het onderwijs aan?

Ongelijkheid begint al bij de geboorte. Aan de hand van de postcode waar je opgroeit zijn de kansen in je verdere leven voor een groot deel te voorspellen. Onderwijs zou een gelijkmaker moeten zijn, maar dat is vaak niet het geval. In deze derde en laatste aflevering in de reeks Ongelijkheid onderzoeken we kansenongelijkheid in het onderwijs.

29 11 22

Over een verleden van dynastieën

De harten van de wereldgeschiedenis

Historicus Simon Sebag Montefiore spreekt aan de hand van zijn nieuwe boek De wereld over een nieuw soort wereldgeschiedenis; van de Inca’s en de Ottomanen, tot de Habsburgers en de Kennedy’s. Voor Montefiore vormen deze machtige dynastieën een mondiale geschiedenis die alle tijdperken en continenten overspant en waarin familiebanden centraal staan.

28 11 22

Culturele veldslagen

In Culturele veldslagen onderzoekt Gijs van Oenen de filosofische en historische achtergronden van de zogenaamde culture wars, waarin culturele stellingen worden bevraagd en aangevochten met een beroep op identiteit, zelfbegrip en sociale tegenstellingen. Ter gelegenheid van zijn nieuwe boek gaat de filosoof in gesprek over de wisselwerking tussen overtuiging, identiteit en sociale rechtvaardigheid en hoe deze vorm krijgt aan zowel de rechter- als linkerkant van het politieke spectrum.

28 11 22

Over het muzikale talent van de alledaagse luisteraar

Groots luisteren

Ben jij muzikaal? De meeste mensen zijn wat betreft die vaardigheid nogal kritisch op zichzelf. Maar de leden van de muziekcognitiegroep van de Universiteit van Amsterdam zouden je hier waarschijnlijk tegenspreken: de alledaagse luisteraar heeft vaak onvermoede muzikale vaardigheden.

25 11 22

Ukraine’s Strategic Choices and Future Geopolitics

On November 25 it will be nine months since the beginning of Putin’s three-day blitzkrieg. Ukraine is resolutely holding out and showing notable progress in repelling the aggressor. Having failed on the battlefield with its army largely degraded and in rout, the Russian regime has doubled down on missile and drone attacks on the energy grid, and resorted to a nuclear blackmail aiming to undermine Ukraine’s will to resist and the Western resolve to support Ukraine in its fight for freedom. During this event, Professor Oleksandr Bogomolov will present the Ukrainian perspective on the current situation and various future scenarios.

24 11 22

Over haar schrijverschap en de hele mikmak

Dola de Jong

De dag dat Mirjam van Hengel een column las waarin Dola de Jong had geschreven dat ze een nieuw leven begon en dat de hele vroegere mikmak haar geen laars meer kon schelen, wist ze: daar wil ik meer van weten. Wie was deze vrouwelijke auteur? Een avond over het schrijverschap en bewogen leven van Dola de Jong.

23 11 22

Politics of (Dis)Connection

The possible establishment of a sovereign internet in Russia, European initiatives on ‘Digital Sovereignty’, and the conflict between China and the United States over Huawei equipment are rekindling the discussion on splinternets and the limits to global interconnectivity.

23 11 22

Diogenes en het cynische denken

Hij gaf geen colleges, maar leefde zijn visie van radicale autonomie vóór in zijn pot op het marktplein. Wie was Diogenes? En wat kunnen we vandaag de dag leren van zijn cynische denken? Een avond over het belang van een filosoof voor wie denken, leven en lichamelijkheid onlosmakelijk zijn verbonden. Hierover gaat auteur Inger Kuin in gesprek met Jacqueline Klooster, Hiske Versprille en moderator Diederik Burgersdijk.

22 11 22

Hannah Arendts analyses herzien

Imperialisme

Met de verschijning van Imperialisme is Arendts volledige hoofdwerk The Origins of Totalitarianism voor het eerst in het Nederlands beschikbaar. Ter gelegenheid van de vertaling gaan experts in gesprek over dit werk, zijn ontstaansgeschiedenis en receptie, als ook zijn betekenis voor onze eigen tijd.

22 11 22

hoeveel ruimte mogen de Amsterdamse terrassen innemen?

100 jaar De Zwart. Het Amsterdamse kroeggesprek

Caféterrassen in Amsterdam zijn flink wat groter dan voor de covid-19-pandemie het geval was. Is dat een vloek of een zegen voor de stad? Moeten de terrassen ook na de pandemie zo groot blijven? Hierover spreken we ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van Café De Zwart.

21 11 22

Een pandemie van desinformatie

Onlineplatforms zoals YouTube, Facebook, Instagram, LinkedIn, TikTok en Twitter vervullen een centrale rol bij het bestrijden van schadelijke informatie waaronder hate speech en terroristische propaganda. Meer recentelijk is daar ook desinformatie bij gekomen. Dit beleid brengt democratische dilemma’s met zich mee. Waar liggen de grenzen aan de vrijheid van meningsuiting – van ‘gewone’ burgers en van politici – en hoe en door wie worden die grenzen precies bepaald?

18 11 22

De ontdekking van De 75 bladen, 100 jaar na zijn dood

De tijdmachine van Marcel Proust

Op deze honderdste sterfdag van Marcel Proust een gesprek over het belang en de inhoud van het werk van deze schrijver. Er wordt gesproken met de vertalers van zijn werk over de onlangs herontdekte vondst van 75 handgeschreven bladen van Marcel Proust. Ieme van der Poel, die een gids schreef voor de moderne lezer van Op zoek naar de verloren tijd, geeft een mini-college. Voorlezer Louis van Beek draagt voor.

17 11 22

Katalysator van emancipatie: Libelle en Margriet als venster op de wereld

De twee bekendste vrouwenbladen in Nederland, Libelle en Margriet, speelden na de oorlog een veel grotere rol in de emancipatie van vrouwen dan over het algemeen wordt aangenomen. Behalve over breipatronen of koken werd er ook geschreven over thema’s als het wel of niet krijgen van kinderen, geboorteregeling, opvoeding, gelijke rechten en kansen.

17 11 22

Ongekend: vrouwen in de natuurwetenschap die over het hoofd werden gezien

Newtons wetten, Einsteins relativiteitstheorie, Schrödingers kat; bijna iedereen kent natuurwetenschappelijke wetten, theorieën of eenheden die naar mannen zijn vernoemd – maar naar vrouwen? In haar nieuwe boek Ongekend toont Margriet van der Heijden dat wie maar een beetje zoekt, hen al gauw vindt: vrouwen die zich tot onderzoeker ontwikkelden, ontdekkingen deden, ideeën formuleerden en vaak daarna toch buiten de geschiedenisboeken bleven.

15 11 22

The Personalization of Politics in the European Union

The personalization of politics, whereby politicians increasingly become the main focus of political processes, is a prominent phenomenon in modern democracies that has received considerable scholarly attention in national politics. However, little is known about the scope, causes and consequences of personalization in European Union politics. In her new book, Katjana Gattermann studies the interplay between four key dimensions of personalization concerning institutions, media, politicians, and citizens in EU politics, and, at this book launch, she and her fellow speakers will discuss how her findings have important implications for the future of personalized politics in the European Union.

14 11 22

Vierde SPUI25-jubileumlezing

Merlin Sheldrake over verweven leven, de verborgen wereld van schimmels

Hoe meer we over schimmels te weten komen, hoe meer we onze ideeën over de wereld en het leven moeten bijstellen, stelt Merlin Sheldrake in Verweven leven. Tijdens de vierde SPUI25-jubileumlezing gidst de Britse bioloog ons langs korstmossen, gist en psychedelica naar het grootste organisme ter wereld en de complexe netwerken van het ‘wood wide web’. Daaropvolgend brengen Ramsey Nasr en Calefax rietkwintet een virtuoze ode in poëzie en muziek aan het kleinste leven.

11 11 22

Memetic Tacticality Conference

Memes Beyond Images

The (political) power of memes has moved beyond virtual images. The distinction between the virtual and “real life” no longer applies, or perhaps was never really there. Their effects (or should we say affects) are moving through digital infrastructures, policy, regulations and bodies. If memes are used as a tool by the alt-right to mobilize people to storm the Capitol and play a substantial role in the Ukrainian war, can they also be used by the left to spark a revolution, as memetic warfare is more immediate and accessible than real-life demonstrations? What kind of labor would that require? What kind of tools and principles would we need? And what if memetic logics of spreading information were applied to spread progressive ideas for a possible future?

10 11 22

Une soirée française avec Margot Dijkgraaf et Marie-Hélène Lafon

Deze avond vindt de langverwachte ontmoeting met Franse schrijver Marie-Hélène Lafon plaats. Zij won in 2021 de Prix Cercle de Lecture Athenaeum met haar boek Histoire du fils, waarvoor zij eerder al de Prix Renaudot ontving. Margot Dijkgraaf gaat met haar in gesprek.

10 11 22

Isaac Roet Prize

Empowering Young People

Every year the Isaac Roet Prize is awarded to a young researcher who offers a solution to a social problem and thereby contributes to a better world. In this event, we present the first two projects that received this prize. Francesca Ranalli helps teenagers build places in their neighbourhoods that make them feel at home. And Anna Bosshard, the winner of 2022, motivates young residents of Amsterdam to reduce their clothing consumption.

09 11 22

From Kandahar to Mazar

Afghanistan: A Year Later

In August 2021, the United States withdrew its last troops from Afghanistan ending its intervention of 20 years. What does the sudden change of power mean for the security in the country or access to education? How does the situation look like on the ground? And how can the Netherlands and the European Union remain involved in Afghanistan? Robbert van Lanschot and Wais Sediq will join in a conversation.

09 11 22

Party Lines, Counterpropositions and (Post-)Socialist Spaces

Collectivities Otherwise

Picking up on a series of conversations spanning Kassel and Amsterdam around the recent documenta fifteen, Collectivities Otherwise is presented on the anniversary of the opening of the so-called Iron Curtain. We explore collectivity in this historical context and in critical relation to media technologies and socialist memory / memories of former East Germany, post-socialist Europe and Central Asia.

08 11 22

SPUI25-jubileumlezing door Andrea Wulf

Rebelse genieën

Individualisme, zelfbeschikking, vrijheid: het zijn centrale begrippen in onze maatschappij. Toch waren deze ideeën lange tijd niet vanzelfsprekend. Speciaal voor het 15-jarig jubileum van SPUI25 komt Andrea Wulf naar Amsterdam om te spreken over de wervelende geschiedenis van de eerste romantici en de uitvinding van het ‘zelf’, neergeschreven in haar nieuwe boek Rebelse Genieën.

07 11 22

The Role of Russian Investigative Journalism in Today’s Society

In this event, prominent Russian investigative journalist Roman Anin (iStories) will comment on the war in Ukraine, mobilisation in Russia, Kremlin’s elites and the importance of investigative journalism and free press for Russia. Roman has a unique perspective into the mindset of Putin through a series of investigations.

06 11 22

Ontmoeting met de winnaars van de Europese Literatuurprijs 2022: Agustín Fernández Mallo en vertaler Adri Boon

De winnaars van de Europese Literatuurprijs 2022 zijn de Spaanse auteur Agustín Fernández Mallo en vertaler Adri Boon. Niet eerder in de geschiedenis van de Europese Literatuurprijs koos de jury voor een vertaling uit het Spaans. De auteur en vertaler kennen elkaar goed en vertellen in dit programma over hun samenwerking, de kunst van het vertalen en over wat het betekent om op te zoek te gaan naar een nieuwe vorm en zo de literaire wereld op zijn kop te zetten.

04 11 22

How We Grow the World We Want

Viral Justice

Long before the pandemic, Ruha Benjamin was doing groundbreaking research on race, technology, and justice, focusing on big, structural changes. But the twin plagues of COVID-19 and anti-Black police violence inspired her to rethink the importance of small, individual actions. Part memoir, part manifesto, her new book Viral Justice is a sweeping and deeply personal exploration of how we can transform society through the choices we make every day.

04 11 22

Terug naar Srebrenica

Eind oktober verschijnt in Nederlandse vertaling bij uitgeverij De Arbeiderspers Een landkaart van het verdwijnen van Emir Suljagić, overlevende van de genocide in Srebrenica en directeur van het Srebrenica Memorial Center in Potočari. Hij gaat onder leiding van Guido Snel in gesprek met schrijver Bertien Minco, die tevens directeur is van Herinneringscentrum Kamp Westerbork.

03 11 22

Baby's die ruiken naar poeder en verdriet: een (ca-)dans tussen poëzie en inzichten over heel jonge kinderen

Miek de Langen-lezing 2022 door Eveline Euser

Eveline Euser spreekt de Miek de Langen-lezing 2022 uit, waarna twee referenten op haar reageren. Euser focust in haar lezing op de leefwereld van baby’s en peuters, en onze kennis hierover. Naast toegenomen begrip blijft het kunnen verstaan van de binnenwereld van deze groep preverbale kinderen natuurlijk een grote uitdaging. Hoe vinden we woorden om ervaringen te vertolken voor hen die zelf (nog) geen woorden hebben?

03 11 22

Il-, anti-, non-: Liberalism and its Contestations

The developments of the last three decades—the rise of the populist right, globalisation of culture wars, sharpening ideological polarisation—have led scholars to think of novel ways to capture changing political realities. Widely-used terms such as ‘populism’, ‘conservatism’, or ‘democratic backsliding’, increasingly fall short in describing ongoing transformations including the disappearance of the ideological centre, the driving power of emotions, and blurring distinctions between the right and the left.