Groots luisteren
Ben jij muzikaal? De meeste mensen zijn wat betreft die vaardigheid nogal kritisch op zichzelf. Maar de leden van de muziekcognitiegroep van de Universiteit van Amsterdam zouden je hier waarschijnlijk tegenspreken: de alledaagse luisteraar heeft vaak onvermoede muzikale vaardigheden.
Muzikaliteit is een natuurlijke, zich spontaan ontwikkelende aanleg, stellen de onderzoekers; een verzameling eigenschappen die het ons mogelijk maken van muziek te genieten. Om luisteraars te laten zien dat ze muzikaler zijn dan ze zelf denken, ontwikkelden de onderzoekers de website ToontjeHoger. Via mini-games verkrijgen spelers daar een eerste indruk van hun luistertalenten, (luister)voorkeuren én wat de wetenschap daar inmiddels over weet.
Tijdens deze bijeenkomst wordt ToontjeHoger gelanceerd. Het publiek speelt mee via online mini-games op het gebied van onder meer timing, tempo en muziekherkenning, en krijgt van de onderzoekers uitleg over de wetenschap achter deze onderwerpen. Met Henkjan Honing, Atser Damsma, Fleur Bouwer en Ashley Burgoyne.
Over de sprekers
Fleur Bouwer is cognitief neurowetenschapper aan de Universiteit van Amsterdam. Zij studeerde zowel psychologie (UvA) als klarinet (Conservatorium van Amsterdam), en promoveerde in 2016 op onderzoek naar ritme bij Prof. Henkjan Honing aan de UvA. Zij combineert haar fascinatie voor het menselijk brein met een passie voor muziek in het onderzoek naar de neurale processen die een rol spelen bij het horen van muziek in het algemeen, en ritme in het bijzonder. Naast haar onderzoek is Fleur een enthousiaste docent, en wordt ze vaak gevraagd als spreker om bij een breed publiek te vertellen over de bijzondere band tussen mens en muziek.
John Ashley Burgoyne is universitair docent computationele muziekwetenschap bij de Universiteit van Amsterdam. Hij is werkzaam bij zowel de Faculteit der Geesteswetenschappen als de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica. Burgoyne leert studenten wat meetbaar is in muziek en hoe het kwantificeerbare ook muzikaal kan zijn. Zijn onderzoek gaat over alledaags luisteren en de vraag welke muzikale kenmerken onze aandacht kunnen trekken in de tijd van streaming.
Atser Damsma is cognitief neurowetenschapper aan de Universiteit van Amsterdam. Hij onderzoekt hoe ritme door het brein wordt verwerkt wanneer we naar muziek luisteren. Hierbij maakt hij gebruik van computermodellen en hersenmetingen. Hij promoveerde in 2020 aan de Universiteit van Groningen op onderzoek naar timing. Daarnaast heeft hij als muzikant op nationale en internationale podia gespeeld en heeft hij meegewerkt aan verschillende geluidsinstallaties.
Henkjan Honing is hoogleraar muziekcognitie aan de Universiteit van Amsterdam en onderzoekt wat muzikaliteit is of kan zijn, en in hoeverre wij mensen deze capaciteit gemeen hebben met andere dieren, om er zo achter te komen wat de cognitieve en biologische bouwstenen zijn van muzikaliteit. Naast een onderzoeksagenda (The Origins of Musicality, 2018, MIT Press) verschenen van hem de populairwetenschappelijke boeken Iedereen is muzikaal (2012) en Aap slaat maat (2018). De boeken en lezingen van Honing trekken een breed publiek en worden zowel binnen als buiten de wetenschap gewaardeerd.
Alma Mathijsen (moderator) schreef drie romans, een novelle en een verhalenbundel. Daarnaast schrijft ze essays voor NRC Handelsblad en columns voor LINDA. In 2011 verscheen haar debuutroman Alles is Carmen, gevolgd door De grote goede dingen (2014). In 2017 verscheen Vergeet de meisjes, dat op de shortlist van de BNG Bank Literatuurprijs terechtkwam. Haar laatste novelle Ik wil geen hond zijn is een verhaal over een vrouw die besluit dat ze wil veranderen in een hond om zo herenigd te worden met haar ex-geliefde.