Gijzelaars van St. Michielsgestel
Over het publieke debat en de elite in Nederland

Gesprekshonger

De rol van de Nederlandse elite in het publieke debat staat al geruime tijd ter discussie. In de vijftiger jaren richtten bestuurders met een grote maatschappelijke verantwoordelijkheid, voormalige gijzelaars uit het kamp St. Michielgestel, het Nederlands Gesprek Centrum (NGC) op. Naar aanleiding van zijn boek Gesprekshonger, een geschiedenis van het NGC, verkent historicus Wim de Jong met Daan Roovers, Xandra Schutte en James Kennedy de ontwikkeling van het maatschappelijke debat in Nederland en de rol van de elite daarin.

In Gesprekshonger, dat uitkomt bij ISVW Uitgevers, beschrijft historicus Wim de Jong de opkomst en invloed van het Nederlands Gesprek Centrum. Deze elitaire organisatie had grote invloed in discussies over euthanasie, burgerschap en integratie, maar ook bijvoorbeeld de ondernemende universiteit. Ze was een voorloper van instituten als SCP en CPB en haar tijd ver vooruit met de instelling van burgerberaden.

Gesprekshonger is een aanrader voor iedereen die geïnteresseerd is in de ontwikkeling van het maatschappelijke debat in Nederland, de rol van de elite of burgerberaden, maar beschrijft ook een uniek stuk Nederlandse geschiedenis dat nog nooit eerder diepgaand is beschreven. De Jong wordt geïnterviewd door Daan Roovers, voormalig Denker des Vaderlands, en gaat in gesprek met Xandra Schutte en James Kennedy.

Over de sprekers

Wim de Jong is politiek historicus, filosoof, en publicist, onder andere op het gebied van democratie, burgerschap en onderwijs. Hij promoveerde bij de Radboud Universiteit met ‘Van wie is de burger? Omstreden democratie in Nederland 1945-1985’.

Xandra Schutte is hoofdredacteur van De Groene Amsterdammer, die eerder een jubileumnummer over ‘de elite’ publiceerde.

James Kennedy is hoogleraar Moderne Nederlandse Geschiedenis bij de Universiteit Utrecht en was voorzitter van de commissie die de Canon van Nederland opstelde.

Daan Roovers (moderator) is filosoof en docent publieksfilosofie aan de Universiteit van Amsterdam. Van 2019 tot 2021 was ze Denker des Vaderlands. Sinds 1 juli 2021 is zij lid van de Raad voor het Openbaar Bestuur.

Gerelateerde programma’s
20 01 26
Waar verzet begint

De klimaatramp is de grootste ramp van onze tijd, en van de jaren die voor ons liggen. Dat vraagt om actie. Maar wat voor actie precies? En wat zou ons daartoe kunnen bewegen? Filosoof, schrijver en theatermaker Roel Meijvis stelt dat we te rade kunnen gaan bij existentialisten als Simone De Beauvoir, Albert Camus en Jean-Paul Sartre. 

Datum
Dinsdag 20 jan 2026 20:00 uur
Locatie
SPUI25
04 09 25
Over de aantrekkingskracht van een Europese klassieker
De avonturen van Telemachus

Stendhal bewonderde zijn stijl en James Joyce liet zich erdoor inspireren: De avonturen van Telemachus van Francois Fénelon (1651-1715). In Nederland lijkt dit boek grotendeels in de vergetelheid geraakt, terwijl deze Europese klassieker uit 1699 binnen enkele jaren na verschijning in vele talenedities verscheen. In de achttiende en negentiende eeuw was het – op de Bijbel na – zelfs het vaakst herdrukte boek in Europa. Wat was en is de aantrekkingskracht van dit werk?

Datum
Donderdag 4 sep 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25
24 06 25
De toekomst van gevangenschap

Gevangenisstraf zet mensen buiten de samenleving. In veel gevallen versterkt dit bestaande problemen, zoals kansenongelijkheid, en belemmert het de terugkeer van veroordeelden naar de samenleving. Dat zorgt voor hoge recidivecijfers. In dit programma onderzoeken we de toekomst van gevangenschap.  

Datum
Dinsdag 24 jun 2025 17:00 uur
Locatie
SPUI25