Kunstmatige intelligentie: medicijn voor de zorg?

Ons zorgsysteem moet op de schop. De wachtlijsten voor mensen met mentale problemen worden alsmaar langer. Hoe complexer het probleem, hoe langer het wachten is op behandeling. Dit is in de eerste plaats schadelijk voor mensen in (acute) nood. Daarnaast ondermijnt het ons vertrouwen in zorgverleners, zoals psychiaters en psychologen. Wat is er nodig om de psychiatrie klaar te stomen voor de toekomst? Vanavond onderzoekt professor Iris Sommer of en hoe kunstmatige intelligentie de psychiatrie kan remediëren.

Psychiatrische diagnoses worden gesteld op basis van symptoombeschrijvingen. Die zijn alleen niet altijd waarheidsgetrouw of accuraat genoeg. Wat als er een nieuwe manier zou zijn om te diagnosticeren? Niet met behulp van bloedtesten of dure hersenscans, maar louter door spraakherkenning? Aan de hand van Natural Language Processing-software (NLP) hoopt Iris Sommer die hoognodige vernieuwing in de psychiatrie tot stand te brengen. Door te analyseren wat en hoe een patiënt iets zegt, zou software psychische problematiek kunnen detecteren en monitoren.

Is deze ontwikkeling goed nieuws; welke (nieuwe) vragen werpt zij op? Wat betekent een steeds inniger relatie tussen kunstmatige intelligentie en de medische wereld voor patiënten en ons zorgsysteem? Hoe beïnvloedt het gebruik van dergelijke software het contact tussen cliënt en psychiater? Hoe zit het met de data die de software verzamelt? Worden ze gedeeld met derden? En dan de hamvraag: zullen algoritmen de immense wachtlijsten verhelpen?

Over de sprekers

Iris Sommer is Psychiater en Hoogleraar Cognitieve aspecten van neurologische en psychiatrische stoornissen in de afdeling Neurowetenschappen van het UMCG (Groningen). Van september – januari 2023 is zij Distinguished NIAS-Lorentz Fellow en onderzoekt ze hoe het gebruik van spraakanalyse algoritmes de psychiatrie een nieuwe boost kunnen geven. Sommer is o.a. bekend van haar boeken Haperende hersenen (2018) en Het vrouwenbrein (2020).

Marianne Boenink is Hoogleraar Ethiek van de gezondheidszorg aan het Radboud UMC. In haar onderzoek houdt zij zich bezig met ethische vragen en dilemma’s in de zorg, met speciale focus op de wisselwerking tussen technologische innovaties en waarden in de zorg.

Anniek de Ruijter is Professor of Health Law and Policy aan de Universiteit van Amsterdam. Ze is directeur en initiator van het Law Centre for Health and Life. Daarnaast is de Ruijter verbonden aan het Amsterdam Institute for Global Health and Development. De Ruijter is daarnaast directeur van Bureau Clara Wichmann. In haar onderzoek kijkt zij naar de rol van de wet in het verbeteren en beschermen van menselijke gezondheid. Wat zijn de wettelijke grenzen aan de bevoegdheden van de publieke en medische sector met betrekking tot de menselijke kwetsbaarheid en het menselijke verlangen naar een lang en gezond leven?

Jan Willem Duyvendak is directeur van het Netherlands Institute for Advanced Study in the Humanities and Social Sciences (NIAS) en hoogleraar Sociologie aan de Universiteit van Amsterdam.