menu

Ongekend: vrouwen in de natuurwetenschap die over het hoofd werden gezien

Newtons wetten, Einsteins relativiteitstheorie, Schrödingers kat; bijna iedereen kent natuurwetenschappelijke wetten, theorieën of eenheden die naar mannen zijn vernoemd – maar naar vrouwen? In haar nieuwe boek Ongekend toont Margriet van der Heijden dat wie maar een beetje zoekt, hen al gauw vindt: vrouwen die zich tot onderzoeker ontwikkelden, ontdekkingen deden, ideeën formuleerden en vaak daarna toch buiten de geschiedenisboeken bleven.

Ze waren er al eeuwen: vrouwen die zich verdiepten in de natuurwetenschappen en er belangrijke eigen bijdragen aan leverden. Henrietta Leavitt ontwikkelde de methode waarmee Hubble de uitdijing van het heelal kon afleiden. June Almeida maakte voor het eerst de structuur zichtbaar van een verkoudheidsvirus dat de naam corona kreeg. Alice Ball ontwikkelde op Hawaii het eerste redelijk effectieve middel tegen lepra.

In NRC haalde Margriet van der Heijden de afgelopen jaren zulke vrouwen voor het voetlicht. Haar nieuwe boek Ongekend is een bundeling van deze biografische schetsen, aangevuld met niet eerder gepubliceerde portretten en met een uitgebreid inleidend essay over vrouwen en natuurwetenschappen in verleden en toekomst. Naar aanleiding van haar nieuwe boek spreekt Margriet van der Heijden met Rasa Muller en Floris Cohen. Moderatie: Emma Zuiderveen.

Over de sprekers

Margriet van der Heijden is deeltjesfysicus, hoogleraar wetenschapscommunicatie aan de TU/e, en docent aan Amsterdam University College. Ze schrijft regelmatig voor NRC en schreef het voor de Libris Geschiedenis Prijs genomineerde boek Denken is verrukkelijk, over het leven van Tatiana Afanassjewa en Paul Ehrenfest.

Rasa Muller is promovenda bij het Nikhef en onderzoekt kosmische neutrino’s – deeltjes die vrijwel ongehinderd overal doorheen kunnen vliegen. Ze is regelmatig te gast bij televisie- en radioprogramma’s om over haar vak te vertellen.

Floris Cohen is emeritus hoogleraar in de geschiedenis van de natuurwetenschap, eerst aan de Universiteit Twente, later aan de Universiteit Utrecht. Hij is auteur van vele boeken over wetenschapsgeschiedenis waaronder De herschepping van de wereld.

Emma Zuiderveen (moderator) studeerde scheikunde en promoveert momenteel aan de Radboud Universiteit en de Joint Research Center (EU science hub) binnen milieukunde. Ze onderzoekt de milieu-impact van nieuwe biomaterialen en chemicaliën gemaakt van planten en afval. Ze schrijft en dicht, en publiceerde in verschillende literaire tijdschriften waaronder De Optimist, Hard//Hoofd en Kluger Hans. Samen met muzikant Tarif El-Fasih produceerde ze de poëziepodcast De wereld en de dingen. Ze deed vorig jaar mee aan de schrijfresidentie georganiseerd door deBuren in Parijs en zit in de redactie van de Nederlandse Boekengids.
Gerelateerde programma’s
05 10 23
SPUI25-lezing door Connie Palmen
‘Oude hoerenpetticoats’

Wat is echt en wat is dat niet in de wereld van de schrijver, van de kunstenaar? Hoe dreigt zij al scheppende haar als ‘echt’ ervaren zelf te verloochenen? Voor de SPUI25-lezing van 2023 verkent Connie Palmen het imago en de roem, de zelfhaat en zelfverwerkelijking. Memorerend aan een gedicht van Sylvia Plath, neemt Palmen in haar nieuwe bundel Voornamelijk vrouwen het weggooien van de door Plath zogenoemde ‘oude hoerenpetticoats’ als beeld voor het weggooien van een deel van haarzelf dat de dichter was gaan haten: de gehoorzame jonge vrouw die haar schrijversziel verloochent om in de smaak te vallen bij anderen.

Datum
Donderdag 5 okt 2023 20:00 uur
Locatie
Aula
Aanmelden
17 04 23
Beter denken met Marcus du Sautoy
Wiskunde als kunst van de shortcut

In zijn nieuwe boek Beter denken introduceert Marcus du Sautoy de wiskunde als kunst van de shortcut. Aan de hand van verhalen, raadsels en puzzels verhaalt hij over zowel shortcuts waardoor de menselijke beschaving mogelijk werd, als handige shortcuts die ons dagelijks leven makkelijker maken. Vanavond presenteert Du Sautoy deze ingenieuze strategieën, waarna hij in gesprek gaat met Desiree Agterberg.

Datum
Maandag 17 apr 2023 17:00 uur
Locatie
SPUI25
22 05 23
Slotbijeenkomst leesclubtournee
Campusleesclub met Simone Atangana Bekono

Ter gelegenheid van de benoeming van schrijver Simone Atangana Bekono als honorary fellow van de Universiteit van Amsterdam, organiseerde de faculteit Geesteswetenschappen dit voorjaar acht leesclubs over haar bekroonde roman Confrontaties. Tijdens deze feestelijke afsluiting van de leesclubtournee gaat Atangana Bekono in gesprek over haar roman en aanstelling als honorary fellow en draagt voor uit eigen werk.

Datum
Maandag 22 mei 2023 20:00 uur
Locatie
SPUI25