Theo Thijssen: schrijver, schoolmeester en socialist

Theo Thijssen (1879–1943) is vooral bekend als schrijver van Kees de jongen (1923), maar Thijssen was zo veel méér. In de nieuwe biografie schetst Peter-Paul de Baar een beeld van Thijssen als mens en literator en toont hij hoe actueel veel van zijn ideeën over onderwijs nog steeds zijn. Ons panel van liefhebbers en deskundigen buigt zich vanavond over de nalatenschap van deze schrijver, schoolmeester en socialist.

Koop hier je ticket.

Naast Kees de jongen schreef Theo Thijssen klassiekers als Schoolland, De gelukkige klas, Het taaie ongerief en (zijn eigen favoriet) Het grijze kind. En in zijn eigen ogen was en bleef hij vooral onderwijzer. ‘Slechts’ 23 jaar stond hij zelf voor de klas, maar daarna diende hij het onderwijs als bestuurder van de onderwijzersvakbond en socialistisch politicus. Hij wilde dingen uitleggen: een beeld geven van de ‘kinderziel’, de universele angst ‘er niet bij te horen’, de ongelijke kans op ontplooiing, het belang van professionele autonomie van de leerkracht en de waarde van de schoolklas als gemeenschap. Die thema’s weerspiegelden ook zijn eigen levensgeschiedenis: van vroeg vaderloze schoenmakerszoon in de Amsterdamse Jordaan tot Tweede Kamerlid – met alle onzekerheden die zo’n sprong voorwaarts met zich meebrengt.

Vanavond gaat biograaf Peter-Paul de Baar onder leiding van Mirjam van Hengel in gesprek over deze opvallende literator. Met bijdragen van onder meer Charlotte Remarque, Marjolein Moorman en Floris Cohen.

Over de sprekers

Peter-Paul de Baar is historicus en journalist. Van 1989 tot 2018 was hij hoofdredacteur van maandblad Ons Amsterdam. Daarnaast is hij mede-oprichter en bestuurder van het Theo Thijssen Museum in de Amsterdamse Jordaan. Hij is de auteur van Theo Thijssen (1879-1943). Schrijver, schoolmeester, socialist.

Marjolein Moorman is sinds 2018 wethouder in Amsterdam, momenteel met de portefeuilles Onderwijs, Jeugd(zorg) en Armoedebestrijding. Zij is bekend vanwege haar strijd voor kansengelijkheid in het onderwijs, die werd geportretteerd in de documentaireserie Klassen (2021). Vorig jaar verscheen haar boek Rood in Wassenaar. Pleidooi voor een kansrijk leven voor iedereen. Voordat zij in 2010 politiek actief werd voor de PvdA was zij Universitair hoofddocent Politieke Communicatie aan de Universiteit van Amsterdam.

Charlotte Remarque is recensent, essayist en podcastmaker. Haar werk verscheen onder andere in De Groene Amsterdammer, de Volkskrant, en de Nederlandse Boekengids.

Floris Cohen is emeritus hoogleraar in de geschiedenis van de natuurwetenschap, eerst aan de Universiteit Twente, later aan de Universiteit Utrecht. Hij is auteur van vele boeken over wetenschapsgeschiedenis waaronder De herschepping van de wereld.

Mirjam van Hengel (moderator) publiceerde in 2014 Hoe mooi alles over Leo en Tineke Vroman en in 2018 de biografie van Remco Campert, Een knipperend ogenblik. In 2022 verscheen van haar hand de biografie van Dola de Jong: DolaOver haar schrijverschap en de hele mikmak. Onlangs stelde Van Hengel de Verzamelde gedichten van Gerrit Kouwenaar samen. Zij schrijft voor verschillende kranten, maakt literaire programma’s en werkte voorheen als redacteur bij uitgeverij Querido en bij uitgeverij Van Oorschot.

Gerelateerde programma’s
20 01 26
Waar verzet begint

De klimaatramp is de grootste ramp van onze tijd, en van de jaren die voor ons liggen. Dat vraagt om actie. Maar wat voor actie precies? En wat zou ons daartoe kunnen bewegen? Filosoof, schrijver en theatermaker Roel Meijvis stelt dat we te rade kunnen gaan bij existentialisten als Simone De Beauvoir, Albert Camus en Jean-Paul Sartre. 

Datum
Dinsdag 20 jan 2026 20:00 uur
Locatie
SPUI25
04 09 25
Over de aantrekkingskracht van een Europese klassieker
De avonturen van Telemachus

Stendhal bewonderde zijn stijl en James Joyce liet zich erdoor inspireren: De avonturen van Telemachus van Francois Fénelon (1651-1715). In Nederland lijkt dit boek grotendeels in de vergetelheid geraakt, terwijl deze Europese klassieker uit 1699 binnen enkele jaren na verschijning in vele talenedities verscheen. In de achttiende en negentiende eeuw was het – op de Bijbel na – zelfs het vaakst herdrukte boek in Europa. Wat was en is de aantrekkingskracht van dit werk?

Datum
Donderdag 4 sep 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25
24 06 25
De toekomst van gevangenschap

Gevangenisstraf zet mensen buiten de samenleving. In veel gevallen versterkt dit bestaande problemen, zoals kansenongelijkheid, en belemmert het de terugkeer van veroordeelden naar de samenleving. Dat zorgt voor hoge recidivecijfers. In dit programma onderzoeken we de toekomst van gevangenschap.  

Datum
Dinsdag 24 jun 2025 17:00 uur
Locatie
SPUI25