Nederland en de herinnering aan de Jodenvervolging

Ter gelegenheid van de verschijning van het boek Nederland en de herinnering aan de Jodenvervolging 1945-2024 van historicus Frank van Vree, werpen verscheidene deskundigen tijdens dit minisymposium licht op de Nederlandse omgang met de meest pijnlijke en ingrijpende episode uit de moderne Europese geschiedenis: de vervolg en vernietiging van haar joodse burgers.

Alle fysieke plekken zijn helaas vergeven, meld je aan om online mee te kijken!

‘Het was prachtig zoals de wielen van de wagons in het begin in Nederland rolden …’, aldus een trotse Adolf Eichmann, het organisatorische brein achter de deportaties van de joden uit de door nazi-Duitsland bezette gebieden naar de vernietigingskampen, enkele jaren na de oorlog. In geen enkel ander West-Europees land werd zo’n groot deel van de joodse bevolking weggevoerd en vermoord, wat ook te maken had met de medewerking van veel Nederlandse instanties. Een harde en pijnlijke waarheid, die velen in Nederland aanvankelijk niet onder ogen wilden zien.

In het boek Nederland en de herinnering aan de Jodenvervolging worden de ontwikkelingen geschetst in de manier waarop Nederland met de herinnering aan deze geschiedenis is omgegaan, vanaf de eerste jaren na de bevrijding tot aan de opening van het Nationaal Holocaust Museum dit jaar. Tijdens dit minisymposium zullen enkele centrale thema’s uit deze geschiedenis vanuit verschillende perspectieven worden belicht; onder meer de ontwikkeling van de Nederlandse herinneringscultuur – eveneens vanuit internationaal perspectief – en de debatten over de Holocaust als ‘funderend verleden’ in de westerse wereld.

De bijdrage van Kathryn Brackney zal in het Engels zijn, voor het overige is Nederlands de voertaal van dit minisymposium.

Over de sprekers

Abram de Swaan is emeritus hoogleraar sociologie aan de Universiteit van Amsterdam en schrijver voor onder meer de NRC en De Groene Amsterdammer. Zijn nationale en internationale reputatie is gebouwd op een groot en veelzijdig oeuvre, waaronder Compartimenten van vernietiging. Over genocidale regimes en hun daders (2014) en Zorg en de Staat (1989).

Krijn Thijs is historicus en wetenschappelijk medewerker bij het Duitsland Instituut en de Universiteit van Amsterdam. Zijn proefschrift handelde over het politieke gebruik van de Berlijnse stadsgeschiedenis in het Derde Rijk, de DDR en West‐Berlijn, waarvoor hij werkte aan het Zentrum für Zeithistorische Forschung te Potsdam. Hij doet onderzoek naar de moderne geschiedenis van Duitsland en Nederland, met bijzondere belangstelling voor transfer en conflict, historiografie en herinnering, alsmede het contemporaine Berlijn.

Kathryn Brackney is verbonden aan de afdeling Geschiedenis van de Universiteit Leiden. Daarvoor werkte ze aan Harvard en de Universiteit van Chicago. In 2019 promoveerde zij in Yale op het proefschrift ‘Phantom Geographies: An Alternative History of Holocaust Consciousness’. In haar huidige onderzoek onderzoekt zij de esthetische normen die zijn ontwikkeld in de herinneringscultuur rond de Holocaust en andere misdaden tegen de mensheid. Haar boek Surreal Geographies: A New History of Holocaust Consciousness zal binnenkort verschijnen bij de University of Wisconsin Press.

Anne van Mourik (moderator) is als promovendus verbonden aan het NIOD, waar zij werkt aan het project: ‘Bewapening van het verleden: Schoolboeken, honger en oorlog in Duitsland 1914-2020.’ Eerder was zij als onderzoeker werkzaam voor het programma ‘Onafhankelijkheid, dekolonisatie, geweld en oorlog in Indonesië 1945-1950’ en het onderzoek naar de rol van het Nederlandse Rode Kruis tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zij was eerder verbonden aan de Faculteit Governance and Global Affairs van de Universiteit Leiden.

Gerelateerde programma’s
17 06 25
Ambient Extremism in Reactionary Digital Politics

In this second talk of ACES’sDiagonalism” series, Robert Topinka engages with the idea of “ambient extremism. This type of contemporary digital reactionary politics entails a dissolution of distinctions between democracy and authoritarianism, information and misinformation, legitimacy and illegibility. How does this phenomenon reshape the terrain of democratic discourse and, thus, democratic public life generally speaking?  

Datum
Dinsdag 17 jun 2025 17:00 uur
Locatie
SPUI25
06 02 25
Mapping the Erasure

Human geographer Hashem Abushama sheds his light on the significance of understanding the multiple Palestinian spatial realities that exist – taking al ‘Arub refugee camp in the West Bank as his starting point. What unfolds is a geography prone to rupture and transformation. Abushama will introduce the notion and practice of “countermaps” – a map creation process which challenges the maps produced by states. He explores the ways in which counter-mapping can bring into focus the contingent and differentiated nature of settler colonial dispossession and fragmentation, as well as the embodied, spatial practices and processes of Palestinian return and freedom.

Datum
Donderdag 6 feb 2025 17:00 uur
Locatie
SPUI25
12 12 24
The Tech Coup

Over the past decades, under the cover of innovation’, technology companies have successfully resisted regulation and have even begun to seize power from governments themselves. Facial recognition firms track citizens for police surveillance. Cryptocurrency has wiped out the personal savings of millions and threatens the stability of the global financial system. Spyware companies sell digital intelligence tools to anyone who can afford them. This new reality—where unregulated technology has become a forceful instrument for autocrats around the world—is terrible news for democracies and citizens.

Datum
Donderdag 12 dec 2024 20:00 uur
Locatie
SPUI25