Oorlogsrecht. Over de juridische achtergronden van de oorlog tussen Israël en Hamas

Het escalerende geweld in Israël en de Palestijnse gebieden roept vragen op over wat er juridisch wel en niet mag in tijden van oorlog. Wat zegt het recht over dit langslepende conflict? Marten Zwanenburg, Marieke de Hoon en André Nollkaemper kijken elk vanuit hun eigen vakgebied naar de ontwikkelingen in het Midden-Oosten.

Sinds de aanval van Hamas op 7 oktober is het geweld in de regio geëxplodeerd. Naast de Israëlische slachtoffers zijn in Gaza inmiddels duizenden mensen omgekomen. Er zijn nu al meer kinderen omgekomen in Gaza dan in de afgelopen drie jaar bij andere conflicten. Een oplossing lijkt nog ver weg. Is al dit geweld juridisch gesproken geoorloofd? In hoeverre mag Israël zich verdedigen tegen de aanval van Hamas? Wat zegt het oorlogsrecht hierover? En wat zijn de gevolgen als een staat zich daar niet aan houdt? We verdiepen ons in dit programma met Marten Zwanenburg (Militair Recht), Marieke de Hoon (Strafrecht) en André Nollkaemper (Internationaal Recht) in het oorlogsrecht. Wat is de verantwoordelijkheid van de rest van de wereld als het oorlogsrecht wordt geschonden? En zijn er manieren waarop het recht kan bijdragen aan een oplossing van deze oorlog?

Over de sprekers

André Nollkaemper is hoogleraar Internationaal recht en decaan van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de UvA. Tussen 2010-en 2020 was hij extern adviseur van de Minister van Buitenlandse Zaken. Zijn onderzoek richt zich onder meer op het thema internationale verantwoordelijkheid. Nollkaemper is lid van de Raad van Advies van The Rights Forum.

Marten Zwanenburg is hoogleraar Militair recht aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de UvA, in het bijzonder het recht tijdens militaire operaties. Zwanenburg geeft leiding aan de onderzoeksgroep Law of Armed Conflict and Military Operations, een zelfstandig programma binnen het Amsterdam Center for International Law (ACIL). Zijn leerstoel is ingesteld in samenwerking met en met steun van het ministerie van Defensie.

Marieke de Hoon is universitair docent Strafrecht aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de UvA. Haar onderzoek gaat over de complexiteit van gerechtigheid voor misdrijven in de context van conflicten. Ze is onder meer nauw betrokken bij de afwikkeling van de MH17-ramp.

Simone Peek (moderator) is journalist en eindredacteur bij de buitenlandredactie van NRC. Ze doet verslag van de Russische oorlog tegen Oekraine.
Gerelateerde programma’s
20 01 26
Waar verzet begint

De klimaatramp is de grootste ramp van onze tijd, en van de jaren die voor ons liggen. Dat vraagt om actie. Maar wat voor actie precies? En wat zou ons daartoe kunnen bewegen? Filosoof, schrijver en theatermaker Roel Meijvis stelt dat we te rade kunnen gaan bij existentialisten als Simone De Beauvoir, Albert Camus en Jean-Paul Sartre. 

Datum
Dinsdag 20 jan 2026 20:00 uur
Locatie
SPUI25
04 09 25
Over de aantrekkingskracht van een Europese klassieker
De avonturen van Telemachus

Stendhal bewonderde zijn stijl en James Joyce liet zich erdoor inspireren: De avonturen van Telemachus van Francois Fénelon (1651-1715). In Nederland lijkt dit boek grotendeels in de vergetelheid geraakt, terwijl deze Europese klassieker uit 1699 binnen enkele jaren na verschijning in vele talenedities verscheen. In de achttiende en negentiende eeuw was het – op de Bijbel na – zelfs het vaakst herdrukte boek in Europa. Wat was en is de aantrekkingskracht van dit werk?

Datum
Donderdag 4 sep 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25
24 06 25
De toekomst van gevangenschap

Gevangenisstraf zet mensen buiten de samenleving. In veel gevallen versterkt dit bestaande problemen, zoals kansenongelijkheid, en belemmert het de terugkeer van veroordeelden naar de samenleving. Dat zorgt voor hoge recidivecijfers. In dit programma onderzoeken we de toekomst van gevangenschap.  

Datum
Dinsdag 24 jun 2025 17:00 uur
Locatie
SPUI25