Terugblik

Programma’s uit het verleden

Meer filters Minder filters

Alle locaties SPUI25 Online Rialto Posthoornkerk Paradiso Odeonzaal Amsterdamse Academische Club (AAC) Doelenzaal Nationale Opera & Ballet De Brug (Roeterseiland) De Duif De Brakke Grond Binnengasthuisstraat 9 Aula Roeterseiland Nationale Opera & Ballet, Odeonzaal Singelkerk OBA Theater Vondelkerk Agnietenkapel

09 06 22

Oekraïne en Rusland: de verbeelding van een regio

Letteren

De Russische oorlog in Oekraïne speelt zich af op straat, in media, online, en hij wordt verbeeld in taal en literatuur. Woorden brengen troost en verbinding, maar ze kunnen ook verdelen en schaden. Welke rol spelen journalistieke teksten in deze en andere oorlogen? Waarom kunnen we niet zonder proza en poëzie in tijden van strijd? En hoe verandert een oorlog de manier waarop we praten en schrijven? We bestuderen deze vragen met literair vertalers en journalisten die Rusland, Oekraïne en de voormalige Sovjet-Unie van binnenuit kennen.

31 05 22

Can We Unlearn Racism?

Europe does not have a good track record when it comes to addressing racism—or even admitting it exists. Despite the pervasiveness of ethnic profiling, police brutality and discrimination on the housing and labor markets, countries struggle to tackle racism. In Can We Unlearn Racism? Jacob Boersema uses South Africa as a lens to understand this challenge.

25 05 22

The Making of the Geneva Conventions

Preparing for War

The Geneva Conventions have hit the headlines since Putin’s invasion into Ukraine. These treaties, which represent the most important rules for armed conflict ever formulated, lay down an extensive list of protections for victims of war. But their history is often misunderstood. This roundtable, based on a new book by Boyd van Dijk, discusses the historical, legal, and political dimensions of international law in wartime.

24 05 22

The Incredible Shrinking Man

The Incredible Shrinking Man is een artistiek en prijswinnend onderzoek van ontwerper-kunstenaar Arne Hendriks naar de mogelijkheden om een mens te creëren van vijftig centimeter, een mens die beter op aarde past. In deze theatrale lezing horen we over Hendriks’ speculatieve ontwerponderzoek naar de mogelijkheden en gevolgen van een mens van een halve meter lang.

24 05 22

Making Turkey, Representing Turkey

In this shared book launch Özge Calafato and Enno Maessen will present their new monographies. The event will focus on the contents of their respective books, which both engage with the cultural history of representation, production of identity and space in Turkey’s modern history.

23 05 22

Het bestrijden van desinformatie in het Nederlandse nieuws

Van fact-checking tot argument-checking

Nieuwsverslaggeving lijkt steeds meer op een vorm van oorlog: feiten worden gepareerd met ‘alternatieve feiten’, fake news bestookt voortdurend de mainstream media, en men spreekt zelfs van ‘informatieoorlog’ of ‘informatieterreur’. Kunnen we aan de taal van journalisten en mediaorganisaties nog aflezen of het klopt wat ze zeggen, of is dat onmogelijk geworden? En wat kunnen we doen om de situatie te verbeteren? Vier experts op het gebied van het bestrijden van desinformatie gaan hierover met elkaar in gesprek.

19 05 22

Vertalersgeluk

Kom luisteren naar de Nederlandse stemmen van Hervé Le Tellier, Lana Bastašić en Antonio Scurati tijdens de Vertalersgeluktournee! Deze avond vertellen Andreas Dijkzeul, Pavle Trkulja en Jan van der Haar over het vertalen van hun voor de longlist van de Europese Literatuurprijs genomineerde romans.

18 05 22

Van en voor wie is de Nederlandse geschiedenis?

Nationale geschiedenis is volop in discussie, in Nederland en andere landen. Terwijl een canon probeert ankerplaatsen en vensters te bieden, brengt de multiculturele samenleving aanspraken op erkenning en inclusie met zich mee. Tegelijk eisen conservatieven behoud van het traditionele geschiedverhaal. Moet nationale geschiedenis verbinden, confronteren, aanklagen of verzoenen? Van en voor wie is de geschiedenis eigenlijk?

18 05 22

Over slavernij, verzet en overgeërfde schuld

Bijlhout en Bakkeljauw

Wat doe je als je ontdekt dat je voorouders plantages bezaten? Iman Sprenger, nazaat van Zeeuwse reders, schreef erover in Bijlhout en Bakkeljauw. Naar aanleiding van de verschijning van deze roman spreken verschillende deskundigen over de verwerking van ons slavernijverleden – in het bijzonder welke rol postkoloniale literatuur hierin kan spelen.

17 05 22

Journalistiek onder de loep

Autoriteit en activisme

In het publieke debat wordt neutraliteit steeds vaker als een illusie beschouwd, uiteraard met gevolgen voor de journalist. Welke rol spelen transparantie en privilege in opvattingen over journalistiek? Sommige journalisten zijn expliciet over hun activisme en menen dat het naast hun professionele praktijk kan bestaan. Ook zijn er activisten die een podium krijgen als columnist en journalist zonder dit als hun voornaamste bezigheid te zien. Hoe verhoudt de journalistiek zich tot autoriteit en activisme?

17 05 22

Over transgender-zijn en moederschap

Detransitie, baby

Auteur Torrey Peters brak vorig jaar wereldwijd door met haar roman Detransitie, baby (Atlas Contact). Naar aanleiding van haar boek gaat Torrey Peters in gesprek met de vertaler, Janneke van der Meulen, over de roman, gender en moederschap.

16 05 22

Ukraine and Russia: the Imagination of a Region

Identities

Do countries have their own unique identity? How do identities on geographical maps relate to identities on our mental maps of the world? Where is Ukraine (and where Russia) on the mental map of public and academic communities? How are assumptions about cultural and local identities deployed in political domains? And what role do these assumptions play in international relations? These old questions achieve new meaning in the Russian war in Ukraine. We investigate them with renowned European scholars and writers, who each have special personal and/or family ties with Central and Eastern Europe.

12 05 22

Neoliberalisme. Een Nederlandse geschiedenis

Het einde van het neoliberalisme is nabij. Sinds het begin van de coronacrisis is die boodschap te horen bij verschillende politieke partijen. Het is echter lastig het einde van iets vast te stellen, zonder de aard of herkomst daarvan goed te kennen. Waar komt het neoliberalisme eigenlijk vandaan en hoe heeft dit gedachtegoed zich concreet in Nederland genesteld?

09 05 22

Het belang van taalonderwijs

Taalvaardig naar school

Veel kinderen leren thuis een andere taal dan Nederlands. Op de basisschool wordt er opeens van hen verwacht dat zij Nederlands spreken en begrijpen. Hoe kunnen kinderen uit allerlei rangen en standen zo goed mogelijk voorbereid worden op deze stap? In deze bijeenkomst buigen verschillende experts zich over deze kwestie.

28 04 22

Learning Community Urban Interaction Design

Imagining the Unimaginable

How can speculative design be used to understand citizen perspectives and help make more informed urban planning decisions for the technologized city of the future?

28 04 22

Negen steden: Europa van Wenen naar Istanbul

Europa is op dit moment een continent in oorlog. Het is niet de eerste oorlog sinds die vorige, de zogenaamde ‘Koude’, relatief vreedzaam ten einde kwam en ogenschijnlijk het einde van de geschiedenis inluidde. Guido Snel schrijft in een nieuw boek de geschiedenis van Europa vanuit het perspectief van ‘de Balkan’, het zuidoosten van Europa, vanaf de val van de Muur tot op heden. Met verschillende schrijvers en deskundigen gaat hij in gesprek over zijn bevindingen en verhalen.

26 04 22

Cryptocurrency. De ongrijpbare munt

De cryptomunt is in korte tijd uitgegroeid tot een niet meer weg te denken fenomeen. Gaan we in de nabije toekomst volledig over op digitale munten? En hoe gaat die overgang er uit zien? Deze middag buigen experts zich over de toekomst van de cryptomunt en over de gevolgen voor klimaat, burger en banken.

21 04 22

Susan Sontag en de liefde

Love Sontag

Hoe komen we aan onze beelden en verwachtingen over de liefde? Geïnspireerd door het leven en werk van Susan Sontag (1933-2004) zoekt Maatschappij Discordia nu een antwoord op de vraag: is ‘de liefde’ niet meer dan een beeld waardoor we massaal misleid worden?

21 04 22

Oekraïne en Rusland: de verbeelding van een regio

Narratieven

De Russische invasie in Oekraïne wordt omgeven door narratieven: verhalen die legitimeren, duiden, activeren of getuigen. Welke verhalen worden door wie en met welk doel verteld? Welke oude en nieuwe verhalen over de regio weerklinken in deze oorlog? Hoe verhouden Oekraïense en Russische narratieven zich tot elkaar – en welke rol speelt ‘het Westen’ als actor en als concept hierbinnen? Met verschillende Rusland-kenners, schrijvers en journalisten onderzoeken we deze vragen om de betekenis van de huidige oorlogsnarratieven in kaart te brengen.

20 04 22

Utopies: Conférence Euro-topies

What were the objectives of the European Union at its creation? To what extent is the utopia of peace that united its founding members threatened today? And what are the stakes and realities of today’s migratory flows?

20 04 22

Lof van de combinatie. Literaire kritiek zoals ze bedoeld is

De meest inspirerende werkelijkheid ontstaat soms door het combineren van ideeën. Bijvoorbeeld als twee culturen bij elkaar komen, of tegenstrijdige eigenschappen in één persoon, eenvoud en complexiteit die samengaan, traditie en vernieuwing die gecombineerd worden. Ook in de literatuur zijn deze combinaties veelvuldig te vinden. Hierover gaat literair criticus Carel Peeters deze middag in gesprek, naar aanleiding van de presentatie van zijn boek Lof van de combinatie.

14 04 22

Over de Joodse Raad

De politiek van het kleinste kwaad

In zijn nieuwe boek De politiek van het kleinste kwaad. Een geschiedenis van de Joodse Raad voor Amsterdam, 1941-1943 reconstrueert historicus Bart van der Boom het perspectief van de Joodse Raad, in een poging te begrijpen hoe goede bedoelingen de weg naar de ondergang hebben geplaveid. Tijdens deze avond gaat hij over zijn bevindingen in gesprek met verschillende experts.

13 04 22

Het naoorlogse beleid ten aanzien van Duitsers in Nederland

Afrekenen met de vijand

Op 20 oktober 1944 verklaarde de Nederlandse regering in ballingschap in Londen alle Duitsers in het Nederlands koninkrijk tot vijandelijk onderdanen. Wat was de impact van dit Nederlandse beleid voor Duitse Nederlanders en de generaties die volgden? Naar aanleiding van haar boek ‘Afrekenen met de vijand’ gaat Marieke Oprel hierover in gesprek.

12 04 22

Ottoman Refugees and the World they Helped to Make, 1870-1970

Stages of Global Migration

The routes of migration in the “long” twentieth century form passages through which not only people have changed their location, but also the material and immaterial goods which they have taken with them. In policy-making circles today, representations of migration can freeze positive memories of that which needs preservation or melancholic memories of often dramatic, multiple levels of migration experience taking place in a distant world. In an attempt to advocate greater sensitivity to these various experiences in one migratory story, Isa Blumi proposes to bring historic perspective.

11 04 22

Nieuwe wegen in de Nederlandse letterkunde

Lyriek, lyrics en literatuurlessen

In de Nederlandstalige literaire cultuur van nu lijken duizend bloemen te bloeien: van spoken word en graphic novels tot creatieve podcasts. Tegelijkertijd zijn er steeds meer zorgen over de literaire geletterdheid van jongeren: voelen zij zich nog wel aangesproken door al die literatuur? Ook zet het toegenomen inzicht in het belang van inclusiviteit aan op een herwaardering van canonieke, soms heel omstreden teksten en schrijvers. Het landschap van de Nederlandse letterkunde, kortom, verandert in hoog tempo. Drie letterkundigen gaan met elkaar in gesprek.

07 04 22

Footnotes to the work of Joseph Beuys

Art and society are closely connected – what political, social and cultural implications are present in Joseph Beuys’ body of work? Did Beuys deliberately use his visual language to make himself forget or even idealize his war past? We delve into these and other questions with Hans Peter Riegel, Arie Hartog, Joseph Sassoon Semah and Ton Nijhuis.

06 04 22

Hoe een leven in media ons ooggetuige van oorlog maakt

De Russische invasie in media

We leven in media. Alle aspecten van ons leven hebben op de een of andere manier te maken met media. Zo ook oorlog. Deze avond licht hoogleraar Mediastudies Mark Deuze toe op welke manieren media een rol spelen in de oorlog in Oekraïne, en hoe wij ons daarin staande kunnen houden – niet alleen op basis van digitale geletterdheid, maar juist ook door emotionele geletterdheid

06 04 22

Een gesprek over filosofie, natuur, verwondering en een leven tussen vita activa en contemplativa

Vlindertje van Methusalem

Magische vlinders, verdwenen woorden en de tombe van Jean-Jacques Rousseau. Tijdens de presentatie van zijn essaybundel Het vlindertje van Methusalem gaat filosoof en natuurhistoricus Johan van de Gronden in gesprek met Kester Freriks en Andrea van Pol over filosofie, natuur, landschap en onze verhouding daartoe.

05 04 22

Women’s Voices from the Mediterranean

What insights can women’s experiences, their use of language and their ways of communication add to our understanding of the early modern Mediterranean? Together with NIAS fellow Eric Dursteler, historian Maartje van Gelder and writers Nisrine Mbarki and Lamia Makkadam we explore women’s active participation in this multilingual region. What can insights from the early modern age tell us about today?

04 04 22

Grote denkers in SPUI25

Agneta Fischer over Sigmund Freud

Psycholoog Agneta Fischer presenteert (een deel van) het gedachtegoed van Freud en zijn betekenis voor de hedendaagse debatten over genderidentiteit. Specifiek zal zij ingaan op Freud, vrouwen en feminisme.

30 03 22

Kees Schuyt over Helmut Plessner

Plessner en de kracht van de liberale democratie

Centraal in het denken van Helmut Plessner (1892 – 1985) stond de excentrische positie van de mens, ofwel het idee dat de mens de mogelijkheid bezit zichzelf als object te zien ten opzichte van de wereld en zijn medemensen. Helmut Plessner was een academicus met een groot bereik en zijn gedachtegoed verspreidde zich eveneens buiten de academie, zo ook onder D66’er Jan Glastra van Loon (1920 – 2001) en PvdA’er Lolle Nauta (1929 – 2006). Hoe is die centrale gedachte van Plessner van invloed geweest op hun praktische bijdragen aan de democratie in Nederland? In deze lezing onderzoekt Kees Schuyt het gedachtegoed van Helmut Plessner en hoe zich dat verhoudt tot het functioneren van de liberale democratie.

30 03 22

Het kwaad van Lentz, de man achter het persoonsbewijs

Jacques ‘Sjaak’ Lentz was voor en tijdens de oorlog de centrale figuur van de bevolkingsregistratie. Hij bedacht een systeem om joodse mensen makkelijk op te sporen en was de drijvende kracht achter de J op het persoonsbewijs. Auteur Jurriën Rood gaat naar aanleiding van het verschijnen van zijn filosofische biografie Lentz, de man achter het persoonsbewijs (Uitgeverij Noordboek) met Hans Achterhuis, Chris van der Heijden en Karin Spaink in gesprek over het potentiële kwaad dat schuilt in persoonsregistraties.

29 03 22

Gustaaf Peek in gesprek over zijn roman A.D.

Niemand is vrij

Deze middag gaat schrijver Gustaaf Peek in gesprek met Alfred Birney en Dik van der Meulen over zijn nieuwste, historische roman A.D.

24 03 22

Karaktermoord en media in historisch perspectief

Persoonlijke aanvallen van nul tot nu

Karaktermoord is het moedwillig publiekelijk zwartmaken van de reputatie van tegenstanders, vaak met politieke doeleinden. Zulke persoonlijke aanvallen zijn geen typisch hedendaags verschijnsel, maar in feite ouder dan de weg naar Rome. Deze avond plaatsen we karaktermoord in historisch perspectief, maar besteden we ook aandacht aan de Nederlandse actualiteit.

24 03 22

Een gesprek tussen de dichters Wang Jiaxin en Ingmar Heytze

Toekomstige herinneringen

Wang Jiaxin en Ingmar Heytze zijn beiden bekende dichters, de een in China, de ander in Nederland. Op deze avond gaan ze, via tolk Maghiel van Crevel, met elkaar in gesprek over wat hen drijft als dichter. Ook zullen ze voorlezen uit hun eigen én elkaars werk. Speciaal voor deze avond heeft Wang Jiaxin ook een paar gedichten van Ingmar Heytze in het Chinees vertaald.

23 03 22

De Beauvoir, Paglia en Peterson

Macht, seks en mythe

In De tweede sekse verklaart Simone de Beauvoir de hardnekkigheid van asymmetrische machtsverhoudingen tussen de seksen uit onderliggende mythische verhalen en voorstellingen. Maar daaraan voegt ze toe dat deze ‘dromen van de mensheid’ historisch bepaald zijn, en dus veranderlijk. Volgens Camille Paglia en Jordan Peterson echter zijn de dominante mythen over macht, seks en sekse tijdloos en onontkoombaar. In haar lezing onderzoekt Karen Vintges een aantal invloedrijke theorieën over seks en seksenverhoudingen.

22 03 22

Conspiracy Theories and the Internet

Everything is Connected

The internet and conspiracy theories: two phenomena from today’s world that are both omnipresent, intangible and closely entangled. How should we understand the relation between the internet and the making and shaping of conspiracy theories?

21 03 22

Interdisciplinarity Beyond the Buzzword

Childhood Obesity in Perspective

One in five children in Amsterdam is overweight, which has proven a difficult problem to solve. Obesity is multifaceted, originating from and persisting due to a combination of medical, social and political factors. This is why an interdisciplinary view is key towards lowering this percentage of overweight kids. Together with Amsterdam’s chief scientific officer Caroline Nevejan, Amsterdam Young Academy will present such a multifaceted view of childhood obesity, marking the launch of Interdisciplinarity beyond the buzzword: a guide to academic work across disciplines.

17 03 22

Over Georges Perec en De wedergekeerden

Perec: het beperken kenmerkt de meester

Ter gelegenheid van de verschijning van Georges Perecs De wedergekeerden (De Arbeiderspers), een boek waarin als enige klinker de E is toegestaan, laten experts ons kennismaken met de auteur en diens helse en sprekende, z’n helende en spelende teksten.

16 03 22

Week van de Klassieken 2022

Propaganda en de Klassieken in de 20e eeuw

In de propagandapolitiek van het Derde Rijk en het Italiaans fascisme in de eerste helft van de 20e eeuw werd vaak teruggegrepen op de klassiek Griekse en Romeinse cultuurgeschiedenis. Hoe werden die Klassieke elementen precies ingezet? En hoe kunnen musea deze betwiste geschiedenissen zichtbaar maken?