© Anni Roenkae via Pexels
De Beauvoir, Paglia en Peterson

Macht, seks en mythe

In De tweede sekse verklaart Simone de Beauvoir de hardnekkigheid van asymmetrische machtsverhoudingen tussen de seksen uit onderliggende mythische verhalen en voorstellingen. Maar daaraan voegt ze toe dat deze ‘dromen van de mensheid’ historisch bepaald zijn, en dus veranderlijk. Volgens Camille Paglia en Jordan Peterson echter zijn de dominante mythen over macht, seks en sekse tijdloos en onontkoombaar. In haar lezing onderzoekt Karen Vintges een aantal invloedrijke theorieën over seks en seksenverhoudingen.

Volgens de antropoloog Claude Lévi-Strauss is een asymmetrische machtsverhouding tussen de seksen constitutief voor alle maatschappijen. In De tweede sekse (1949) historiseert en bekritiseert Simone de Beauvoir Levi-Strauss’ bevindingen: ze betoogt dat de onderdrukking van vrouwen een fase in de geschiedenis is die de mensheid uiteindelijk achter zich zal laten. Vandaag de dag zien we echter steeds meer bewegingen in tegenovergestelde richting, zoals de opkomst van een nieuw politiek masculinisme in verschillende delen van de wereld, het ontstaan van transnationale netwerken van vrouwenhandel en een nieuwe nadruk op gezinswaarden en de traditionele rol van de vrouw. Waar volgens Simone de Beauvoir de dominante mythen over macht, seks en sekse historisch bepaald zijn, en dus veranderlijk, zijn deze mythen volgens Camille Paglia en Jordan Peterson tijdloos en onontkoombaar, en vormen ze de ‘waarheid van de geschiedenis’. Deze avond buigt Karen Vintges zich over deze theorieën.

Over de spreker

Karen Vintges is Associate Researcher bij het Amsterdam Institute for Humanities Research aan de FGw, UvA. Ze publiceerde onder andere Philosophy as Passion. The Thinking of Simone de Beauvoir (1992), Feminism and the Final Foucault (red. met D. Taylor, 2004) en A New Dawn for the Second Sex. Women’s Freedom Practices in World Perspective (2017).

Gerelateerde programma’s
03 02 26
Charley Toorop, een schildersleven

‘Een creatieve vrouw kan niet getrouwd zijn’, vond Charley Toorop. Als ze aan haar schilderijen werkte, ging ze daar volkomen in op. In de biografie Charley Toorop, een schildersleven vertelt Wessel Krul op meeslepende wijze hoe Toorop haar veeleisende kunstenaarschap trachtte te verzoenen met haar even intense privéleven. Ze was moeder van drie kinderen, had door de jaren heen een reeks hartstochtelijke affaires en was bevriend met sleutelfiguren uit de kunst en literatuur – van Ter Braak, Marsman en Slauerhoff tot Mondriaan en Roland Holst.

Datum
Dinsdag 3 feb 2026 20:00 uur
Locatie
SPUI25
24 09 25
Verzetsvrouwen vlak na de oorlog

De afgelopen jaren is er meer en meer aandacht gekomen voor de rol van vrouwen in het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Maar hoe verging het hen in de periode daarna? Op deze avond lichten toonaangevende historici toe wat er met deze vrouwen gebeurde na 5 mei 1945.

Datum
Woensdag 24 sep 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25
30 06 25
Waarom meer verdeeldheid leidt tot minder welvaart voor (bijna) iedereen
De prijs van ophef

Ophef zaait twijfel en leidt onze aandacht af van waar het écht over zou moeten gaan, en als strategie vergroot het ongelijkheid. Waarom lijkt het zo moeilijk om de welvaart eerlijk te verdelen, en hoe kan dit beter? Daarover spreken we naar aanleiding van de publicatie van zijn nieuwe boek De prijs van ophef met bestuurskundige en bestsellerauteur Hendrik Noten. 

Datum
Maandag 30 jun 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25