Een gesprek over filosofie, natuur, verwondering en een leven tussen vita activa en contemplativa

Vlindertje van Methusalem

Magische vlinders, verdwenen woorden en de tombe van Jean-Jacques Rousseau. Tijdens de presentatie van zijn essaybundel Het vlindertje van Methusalem gaat filosoof en natuurhistoricus Johan van de Gronden in gesprek met Kester Freriks en Andrea van Pol over filosofie, natuur, landschap en onze verhouding daartoe.

In zijn nieuwe essaybundel buigt bestuurder en filosoof Johan van de Gronden zich over natuur, landschap en onze verhouding tot beide. Hij duikt in het magische leven van de bedreigde monarchvlinder uit Midden-Amerika. In Zuid-Afrika speurt hij naar de resten van een verdwenen taal en de motieven van een zonderlinge Duitse geleerde om koortsachtig de belevingswereld vast te leggen van de laatste Xam-sprekers. Bij de tombe van Jean-Jacques Rousseau (1712-1778) in het Franse Ermenonville overdenkt hij de invloedrijke nalatenschap van deze Zwitserse natuurfilosoof. Ook brengt hij een eerbetoon aan de bevriende Frans-Nederlandse sinoloog en taoïstisch meester, Kristofer Schipper (1934-2021).

Over de sprekers

Johan van de Gronden is filosoof, essayist en bestuurder. Momenteel is hij directievoorzitter van het KWF, voorheen directeur van het Wereld Natuur Fonds. In zijn verhalende essays onderzoekt hij de relaties tussen mens, natuur en landschap. Ook reflecteert hij geregeld op de spanning tussen de vita activa (hij vervult tal van bestuurs- en toezichthoudende functies in het maatschappelijk middenveld) en de vita contemplativa: ‘Ik heb lang gedacht dat de twee moeilijk te verenigen waren: de beschouwende filosoof in mij en de wat ongeduldige bestuurder. Maar gaandeweg ontdek je dat juist in de spanning tussen die twee polen de energie en de creativiteit gedijen.’ Eerder schreef hij Wijsgeer in het wild (2015).

Kester Freriks is auteur van romans en essays. Hij schreef een groot aantal natuurboeken, waaronder De valk. Over valkerij en wilde vogels (2008), Vogels kijken. Alle driehonderd Nederlandse vogelsoorten (2009) en Verborgen wildernis. Ruige natuur en kaarten in Nederland (2010). Met Stilte, ruimte, duisternis. Verkenningen in de natuur (2018) werd hij genomineerd voor de Jan Wolkers Prijs voor het Beste Natuurboek en de Jan Hanlo Essayprijs. Hij is verbonden aan NRC en schrijft over cultuur, landschap en natuur. In Verborgen wildernis introduceert hij voor het eerst de term ‘nieuwe wildernis’ in onze taal.
Andrea van Pol (moderator) is presentator op radio en tv (o.a. Vroege Vogels, Opium, Koffietijd) en treedt geregeld op als moderator (o.a. KNAW, gedichtenwedstrijd, DuPho). Daarnaast maakt ze podcasts (Nooit van Gehoord). Van Pol is breed georiënteerd, van natuur en wetenschap tot kunst en cultuur en weet van veel dingen een beetje, maar is immer enthousiast en positief. www.andreavanpol.nl
Gerelateerde programma’s
06 05 24
Welkom in het Symbioceen

Het leven is onlosmakelijk verbonden met competitie, strijd en vernietiging, maar minstens zo belangrijk is symbiose: het samenleven en samenwerken van mensen, andere levensvormen en technische artefacten. In zijn nieuwe boek Welkom in het Symbioceen laat Jos de Mul zien dat symbiose een onuitputtelijke bron van vernieuwing is. Hij gaat hierover in gesprek met Lydia Baan Hofman en Sophie van Balen.

Datum
Maandag 6 mei 2024 17:00 uur
Locatie
SPUI25
05 02 24
Japanse filosofie: de denkweg van verfijning en verbinding

Sushi, manga, karaoke, judoscholen en Toyota’s: Japan is niet meer weg te denken uit het Nederlandse straatbeeld. Ondertussen genieten we in musea van verfijnde blokdrukkunst uit Tokyo en liggen de boekhandels vol vertaalde literatuur uit het ‘land van de rijzende zon’. Maar hoe bekend zijn de Japanse denktradities hier te lande? Met zijn nieuwe boek Japanse filosofie brengt Michel Dijkstra de Japanse denkweg in kaart.

Datum
Maandag 5 feb 2024 20:00 uur
Locatie
SPUI25
22 02 24
En nu? De mens als bedreigde diersoort

We stapelen crisis op crisis. De problemen zijn onderhand zo groot dat de constatering voor de hand ligt dat ook de mens een bedreigde diersoort is. Volgens filosoof Jan Bransen is het de hoogste tijd daar wat aan te doen en wel door anders te denken. Elf mentaliteitsveranderingen, daarvoor pleit hij in zijn nieuwe boek En nu? Vanmiddag licht hij zijn ideeën toe.

Datum
Donderdag 22 feb 2024 17:00 uur
Locatie
SPUI25