De beeldroman als kroniek van het catastrofale verleden

Donkere bladzijdes

Sinds het overweldigende succes van Maus, Art Spiegelmans beeldroman die in 1992 een Pulitzerprijs won, woedt een levendig debat over de mogelijkheden en beperkingen van strips, graphic novels en beeldverhalen voor de verbeelding van het verleden. De standpunten liggen ver uiteen: is dit een medium dat zijn onderwerpen slechts kan trivialiseren, of één dat de fragmentatie van herinnering en menselijke zelfreflectie juist bij uitstek kan representeren?

Maus was zeker niet de eerste historische strip, maar het is zeker de meest bekende. Bovendien heeft het succes van Maus en de daaropvolgende herwaardering van het medium strip de publicatie van een behoorlijk aantal nieuwe historische strips tot gevolg gehad. Tijdens deze avond neemt Rik Spanjers ons mee in zijn recentelijk afgeronde promotieonderzoek naar de gevolgen van het succes van Maus voor de verbeelding van het verleden in strip. Hij laat zien waarom Maus zo succesvol is geworden en hoe erna gepubliceerde strips de stripgeschiedschrijving van Maus imiteren of bestrijden.

Laurike in ’t Veld onderzocht in haar promotie de verbeelding van genocide in strips. In haar onderzoek gebruikt ze het concept kitsch om het spanningsveld rondom de visualisatie van massageweld in populaire cultuur en de gebruikte strategieën in strips in kaart te brengen. De beide onderzoekers bespreken hoe het medium strip op een onderscheidende manier het catastrofale verleden zichtbaar maakt. De bekende Nederlandse striphistoricus Eric Heuvel zal in het kader van de bevindingen van in ’t Veld en Spanjers reflecteren op zijn historische beeldromans over de Tweede Wereldoorlog en het slavernijverleden.

Over de sprekers

Rik Spanjers promoveert binnenkort bij de Amsterdam School for Cultural Analysis op de representatie van de Tweede Wereldoorlog in beeldverhalen. Hij doceert momenteel aan de Universiteit Utrecht.

Laurike in ’t Veld is universitair docent aan de Erasmus School of History, Culture and Communication. Ze onderzoekt de verbeelding van oorlog en genocide in beeldverhalen en populaire cultuur.

Eric Heuvel is stripmaker, bekend van onder meer de serie De avonturen van January Jones. Recentelijk publiceerde hij onder meer de serie Geheim van de Tijd en educatieve beeldverhalen als Quaco, Leven in slavernij. In 2012 won hij de prestigieuze Stripschapprijs, in 2018 werd hij geridderd voor zijn bijdragen aan de ‘negende kunst’.