De ontmenselijking van daklozen en drugsgebruikers

Wanneer we groepen mensen afschilderen als ‘crimineel’ of ‘slecht’, kunnen we minder empathie voor hen opbrengen. Aangezien wij onszelf als ‘goede’ mensen beschouwen, zullen die ‘minderen’ wel anders zijn dan wij. Ontmenselijking van de ander ligt dan al gauw op de loer, wat daklozen en drugsgebruikers maar al te vaak ondervinden. Onze huidige samenleving toont de gevolgen: van sociale barrières tot een slechte toegang tot medische zorg – resulterend in een hoger percentage vervroegde of vermijdbare sterfgevallen.

Tijdens deze avond analyseert SPUI25 in Spe de problemen en ontberingen die gemarginaliseerde mensen als daklozen en drugsgebruikers ervaren. Hoe vindt ontmenselijking plaats en hoe is zij genormaliseerd in onze denkpatronen? We mogen nooit vergeten dat groepen die structureel worden ontmenselijkt de zondebok van de samenleving kunnen worden; de geschiedenis kent voorbeelden genoeg, maar ook vandaag de dag komt dit veelvuldig voor – denk aan drugsgebruikers op de Filipijnen of vluchtelingen in de EU.

Hoe deze patronen te veranderen? Welke systeemveranderingen hebben we nodig op politiek, juridisch en maatschappelijk niveau? En wat kunnen we leren van de eigen verhalen van gemarginaliseerde groepen?

Over de spreker

Bart van Leeuwen is docent politieke theorie aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij doet onderzoek naar de manieren waarop burgers en politieke instituties omgaan met sociale en culturele diversiteit. Hij is de auteur van Erkenning, identiteit en verschil (Acco, 2003), waarin hij de multiculturele samenleving analyseert aan de hand van de analytische categorie ‘erkenning’. Momenteel houdt hij zich bezig met theorieën rondom het stadsleven, intercultureel staatsburgerschap en dakloosheid.