Anthony Oberman, De schilder in zijn atelier, 1820. Rijksmuseum
© Anthony Oberman, De schilder in zijn atelier, 1820. Rijksmuseum
Jenny Reynaerts

De elfde Jacob van Lennep-lezing

De Jacob van Lennep-lezing keert jaarlijks terug in de eerste week van oktober en beoogt de Nederlandse literatuur en cultuur van de negentiende eeuw onder de publieke aandacht te brengen. Dit jaar onderzoekt Jenny Reynaerts de negatieve stereotypering van de negentiende-eeuwse Nederlandse schilderkunst.

Bij de ingang van de zaal word je gevraagd om je coronatoegangsbewijs te tonen.

Dit programma is ook online bij te wonen. 

In een vroege kunstkritiek in De Naprater uit 1826 en toegeschreven aan redacteur Jacob van Lennep, klaagde deze de Nederlandse kunst en kunstkritiek aan om haar conservatisme en commerciële insteek: ‘De heerschende geest alhier brengt teveel mede om aan het oude gehecht te blijven, al wat naar Rembrand zweemd word blindelings met enthousiasme ontvangen en met goud betaald.’ Deze negatieve reputatie is de negentiende-eeuwse Nederlandse schilderkunst lang blijven aankleven.

Juist dit stereotiepe beeld was de aanleiding voor Jenny Reynaerts om een nieuw overzichtsboek te schrijven, waarin de schilderkunst uit die tijd met frisse blik wordt bekeken en in een veelal internationale context geplaatst. In haar lezing zal Reynaerts uit de doeken doen met welke keuzes zij zich geconfronteerd zag bij het schrijven van Spiegel van de werkelijkheid, en of haar aanpak heeft geleid tot aanpassing van de oude kritiek. Dat zal zij onder meer doen aan de hand van twee tentoonstellingen naar aanleiding van het boek, Spiegel van de ziel (Singer Laren 2020) en Wanderlust (Dordrechts Museum 2022).

Over de sprekers

Jenny Reynaerts is senior conservator schilderijen van het Rijksmuseum en auteur van Spiegel van de werkelijkheid. 19de-eeuwse schilderkunst in Nederland (Mercatorfonds/Rijksmuseum 2019).

Lotte Jensen is hoogleraar Nederlandse literatuur- en cultuurgeschiedenis aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Ze is voorzitter van de Werkgroep De Moderne Tijd en publiceert over Nederlandse identiteitsvorming, literatuur en geschiedenis. Recent publiceerde ze als co-redacteur Napoleons nalatenschap. Sporen in de Nederlandse samenleving en De grote en vreeselike vloed. De Sint-Elisabethsvloed 1421-2021.

Jan Rock (moderator) is universitair docent Nederlandse letterkunde bij de Universiteit van Amsterdam.

Over deze programmareeks
Gerelateerde programma’s
15 12 25
Europe, Accountability & Palestine: a Shift in European Perceptions of International Law Violations in Gaza?

As Israel’s war on Gaza has resulted in mass killing, displacement, and the destruction of nearly every aspect of civilian life, European states face urgent questions about their complicity and responsibilities under international and European law. This roundtable examines Europe’s role and responsibility, and the legal and civic mobilisation emerging in response to the genocide in Gaza.

Datum
Maandag 15 dec 2025 17:00 uur
Locatie
SPUI25
26 06 25
Post-truth, kritiek en media
De waarheidscrisis

In hun nieuwe boek De waarheidscrisis analyseert Martine Prange het post-truth tijdperk, dat volgens hen de democratie lam legt en autocratische leiders in het zadel helpt. Hen doet een aanzet tot een ‘nieuwe politiek van de waarheid’, die de herwaardering van waarheid, democratie en menselijkheid centraal stelt. Vanavond gaat hen over hun ideeën in gesprek met Wytske Versteeg.  

Datum
Donderdag 26 jun 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25
17 06 25
Nederlandse voorvechters van een verenigd Europa 1914-1948
De Groote Vrede

Terwijl Europa opnieuw wordt geconfronteerd met verdeeldheid en geopolitieke spanningen, laat Wim de Wagt in zijn nieuwe boek De Groote Vrede zien dat het ideaal van samenwerking en eenheid veel oudere wortels heeft dan vaak wordt gedacht, zeker ook in Nederland. Vanavond gaat hij in gesprek over zijn bevindingen.  

Datum
Dinsdag 17 jun 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25