Anthony Oberman, De schilder in zijn atelier, 1820. Rijksmuseum
© Anthony Oberman, De schilder in zijn atelier, 1820. Rijksmuseum
Jenny Reynaerts

De elfde Jacob van Lennep-lezing

De Jacob van Lennep-lezing keert jaarlijks terug in de eerste week van oktober en beoogt de Nederlandse literatuur en cultuur van de negentiende eeuw onder de publieke aandacht te brengen. Dit jaar onderzoekt Jenny Reynaerts de negatieve stereotypering van de negentiende-eeuwse Nederlandse schilderkunst.

Bij de ingang van de zaal word je gevraagd om je coronatoegangsbewijs te tonen.

Dit programma is ook online bij te wonen. 

In een vroege kunstkritiek in De Naprater uit 1826 en toegeschreven aan redacteur Jacob van Lennep, klaagde deze de Nederlandse kunst en kunstkritiek aan om haar conservatisme en commerciële insteek: ‘De heerschende geest alhier brengt teveel mede om aan het oude gehecht te blijven, al wat naar Rembrand zweemd word blindelings met enthousiasme ontvangen en met goud betaald.’ Deze negatieve reputatie is de negentiende-eeuwse Nederlandse schilderkunst lang blijven aankleven.

Juist dit stereotiepe beeld was de aanleiding voor Jenny Reynaerts om een nieuw overzichtsboek te schrijven, waarin de schilderkunst uit die tijd met frisse blik wordt bekeken en in een veelal internationale context geplaatst. In haar lezing zal Reynaerts uit de doeken doen met welke keuzes zij zich geconfronteerd zag bij het schrijven van Spiegel van de werkelijkheid, en of haar aanpak heeft geleid tot aanpassing van de oude kritiek. Dat zal zij onder meer doen aan de hand van twee tentoonstellingen naar aanleiding van het boek, Spiegel van de ziel (Singer Laren 2020) en Wanderlust (Dordrechts Museum 2022).

Over de sprekers

Jenny Reynaerts is senior conservator schilderijen van het Rijksmuseum en auteur van Spiegel van de werkelijkheid. 19de-eeuwse schilderkunst in Nederland (Mercatorfonds/Rijksmuseum 2019).

Lotte Jensen is hoogleraar Nederlandse literatuur- en cultuurgeschiedenis aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Ze is voorzitter van de Werkgroep De Moderne Tijd en publiceert over Nederlandse identiteitsvorming, literatuur en geschiedenis. Recent publiceerde ze als co-redacteur Napoleons nalatenschap. Sporen in de Nederlandse samenleving en De grote en vreeselike vloed. De Sint-Elisabethsvloed 1421-2021.

Jan Rock (moderator) is universitair docent Nederlandse letterkunde bij de Universiteit van Amsterdam.

Over deze programmareeks
Gerelateerde programma’s
22 01 26
Een avond met Josephine Quinn

Deze avond ontvangen we de Britse historicus en bestsellerauteur Josephine Quinn. Zij zal spreken over haar nieuwste boek Het Westen, waarin zij het traditionele verhaal over onze westerse beschaving herziet.

Datum
Donderdag 22 jan 2026 20:00 uur
Locatie
Aula
Entree
Toegang vanaf12.50
09 09 25
Book launch Mieke Bal
Moments of Meaning-Making

With Moments of Meaning-Making, cultural theorist, video artist, and writer Mieke Bal has written her 50th book. This remarkable work, published by Valiz, is both her most personal and her most associative – an ABC of concepts, memories, and reflections shaped by a life of teaching, writing, making, and thinking.

Datum
Dinsdag 9 sep 2025 17:00 uur
Locatie
SPUI25
25 06 25
Op zoek naar woorden in de psychiatrie
Taal grijpt altijd in

De taal die we gebruiken beïnvloedt ons begrip van psychisch lijden. In het pas verschenen Taal grijpt altijd in belicht Bram de Ridder, psychiater en schrijver, de risico’s van stoornistaal en stoornisdenken voor de samenleving en zoekt hij naar een andere benadering: naar taal die ruimte schept en openstaat voor het ongekende. Vanavond gaat hij onder leiding van Robin Goudsmit in gesprek met Sanneke de Haan en Arthur Eaton. De ideeën worden omlijst door muziek van Margot Stam en poëzie van Yasmin Namavar.

Dit programma is volgeboekt, kijk mee met de livestream. 

Datum
Woensdag 25 jun 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25