Welkom in het Symbioceen

Het leven is onlosmakelijk verbonden met competitie, strijd en vernietiging, maar minstens zo belangrijk is symbiose: het samenleven en samenwerken van mensen, andere levensvormen en technische artefacten. In zijn nieuwe boek Welkom in het Symbioceen laat Jos de Mul zien dat symbiose een onuitputtelijke bron van vernieuwing is. Hij gaat hierover in gesprek met Lydia Baan Hofman en Sophie van Balen.

In Welkom in het Symbioceen combineert De Mul recente inzichten uit de natuur- en geesteswetenschappen met romans, sciencefictionfilms en games. Met deze symbiotische aanpak beschouwt hij actuele problemen als ecologische catastrofes, toenemende geopolitieke spanningen en kunstmatige intelligentie. Hij stelt dat de wonderlijke verstrengeling van natuur, cultuur en techniek steeds opnieuw onverwachte oplossingen én nieuwe uitdagingen schept. Ook moedigt De Mul zijn lezers aan deze uitdagingen met een ‘voorzichtige roekeloosheid’ tegemoet te treden.

Over de spreker

Jos de Mul is emeritus hoogleraar filosofie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Zijn bekendste boeken zijn Cyberspace Odyssee (winnaar Socratesbeker 2003, zesde druk 2010), De domesticatie van het noodlot (vijfde druk 2014) en Kunstmatig van nature (derde druk 2024, Essay Maand van de Filosofie). Ook publiceert hij geregeld in toonaangevende media als Trouw, NRC, Vrij Nederland en De Groene Amsterdammer. Zijn werk is in meer dan tien talen vertaald.

Lydia Baan Hofman is feministisch klimaatfilosoof. In haar proefschrift aan de EUR heeft ze, geïnspireerd door Donna Haraway’s wetenschapsfilosofische notie van ‘antwoordelijkheid’, of ‘response-ability’, een pedagogiek in tijden van klimaatcrisis voorgesteld. Zij geeft regelmatig lezingen en workshops over het werk van Donna Haraway en haar eigen onderzoek. Ze werkt nu als filosoof en adviseur bij de Wetenschappelijke Klimaatraad.

Sophie van Balen (moderator) is promovenda klimaatfilosofie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Ze onderzoekt wat het betekent om als ademend wezen te leven in tijden van klimaatverandering en luchtvervuiling, en werkt toe naar een feministische en dekoloniale politieke filosofie die alternatieve – adembare – toekomsten denkbaar maakt. Ook doceert ze, houdt ze lezingen en moderaties, en is ze voorzitter van de PhD-commissie van de Onderzoeksschool Wijsbegeerte en van Stichting An Sich, die filosofisch café Felix en Sofie organiseert.

Gerelateerde programma’s
20 01 26
Waar verzet begint

De klimaatramp is de grootste ramp van onze tijd, en van de jaren die voor ons liggen. Dat vraagt om actie. Maar wat voor actie precies? En wat zou ons daartoe kunnen bewegen? Filosoof, schrijver en theatermaker Roel Meijvis stelt dat we te rade kunnen gaan bij existentialisten als Simone De Beauvoir, Albert Camus en Jean-Paul Sartre. 

Datum
Dinsdag 20 jan 2026 20:00 uur
Locatie
SPUI25
04 09 25
Over de aantrekkingskracht van een Europese klassieker
De avonturen van Telemachus

Stendhal bewonderde zijn stijl en James Joyce liet zich erdoor inspireren: De avonturen van Telemachus van Francois Fénelon (1651-1715). In Nederland lijkt dit boek grotendeels in de vergetelheid geraakt, terwijl deze Europese klassieker uit 1699 binnen enkele jaren na verschijning in vele talenedities verscheen. In de achttiende en negentiende eeuw was het – op de Bijbel na – zelfs het vaakst herdrukte boek in Europa. Wat was en is de aantrekkingskracht van dit werk?

Datum
Donderdag 4 sep 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25
24 06 25
De toekomst van gevangenschap

Gevangenisstraf zet mensen buiten de samenleving. In veel gevallen versterkt dit bestaande problemen, zoals kansenongelijkheid, en belemmert het de terugkeer van veroordeelden naar de samenleving. Dat zorgt voor hoge recidivecijfers. In dit programma onderzoeken we de toekomst van gevangenschap.  

Datum
Dinsdag 24 jun 2025 17:00 uur
Locatie
SPUI25