Hoe nieuwe generaties Indische Nederlanders zich tot hun verleden verhouden

Van zwijgzaamheid geen sprake

Een nieuwe generatie Nederlanders met wortels in Indonesië doorbreekt het ‘Indisch zwijgen’. Zij gaan op zoek naar nieuwe vormen en verhalen om zich op persoonlijke wijze te verhouden tot het koloniaal verleden. Maar wat bedoelen we eigenlijk met Indisch zwijgen? En hoe verhoud je je tot een verleden dat getekend is door zwijgzaamheid?

Bekijk hier de aflevering op NPO Start 

Dit programma start met een vertoning van de film Indisch zwijgen (2022) van filmmakers Sven Peetoom en Juliette Dominicus. In deze korte documentaire vertellen drie jonge Indische kunstenaars over intergenerationeel trauma. Ze zoeken naar nieuwe manieren om zich te verhouden tot hun familiegeschiedenis en gaan in gesprek met hun naasten om het zwijgen te doorbreken. Na de vertoning van Indisch zwijgen vindt een panelgesprek plaats over de vraag: wat betekent Indisch zwijgen?

Is het een recht om te zwijgen over jouw eigen leed of gaat het om de maatschappelijke erkenning van de soms pijnlijke geschiedenis van de Indische gemeenschap? Panelleden David Duindam, Ellen Deckwitz, Daan Wesselman, Suze Zijlstra en Miko Flohr bespreken vanuit academisch, journalistiek en cultureel perspectief hun onderzoek naar hun Indische geschiedenissen. Is het mogelijk om hier objectief verslag van te doen als je zelf verbonden bent aan dit verleden? En hoe verhouden die perspectieven zich tot elkaar? Het panelgesprek belicht belangrijke aspecten van de doorwerking van het verleden van de Indische gemeenschap en draagt bij aan het groeiende debat over postkoloniale herinnering en vergetelheid.

 

Over de sprekers

David Duindam werkt aan de Universiteit van Amsterdam als docent Literary and Cultural Analysis en onderzoeker bij de Amsterdam School for Heritage, Memory and Material Culture. Hij publiceert regelmatig over Holocaustherinnering en pijnlijk erfgoed, onder andere in zijn boek Fragments of the Holocaust. The Amsterdam Hollandsche Schouwburg as a Site of Memory (2019). Momenteel werkt hij aan een onderzoeksproject over zijn Indonesische en joodse familiegeschiedenis en de verstrengeling van Europese en Indonesische herinneringsculturen.

Ellen Deckwitz is theatermaker, dichter en columnist voor NRC Handelsblad en De Nieuws BV. Met haar bundel Hogere Natuurkunde won zij de E.du Perronprijs.

Miko Flohr is classicus, archeoloog en Universitair Docent Oude Geschiedenis aan de Universiteit Leiden, en daarnaast schreef hij veelvuldig over de manier waarop zijn Indo-Europese achtergrond doorwerkt in zijn blik op de klassieke oudheid, en onze samenleving. In een veelgelezen blog naar aanleiding van de discussie over de term ‘Bersiap’ schetste hij een persoonlijk beeld over de vraag waarom ook voor Indische Nederlanders van zijn (derde) generatie de Indische familiegeschiedenis vaak lang ondoorgrondelijk blijft.

Suze Zijlstra is auteur van De voormoeders. Een verborgen Nederlands-Indische familiegeschiedenis, waarin ze op zoek ging naar de Aziatische en Europees-Aziatische vrouwen in haar familie vanaf de tijd van de VOC. Ze is gespecialiseerd in maritieme en koloniale geschiedenis en publiceert en spreekt over familiegeschiedenis, slavernijgeschiedenis en de Nederlandse omgang met het koloniale verleden.

Daan Wesselman is literatuurwetenschapper en docent Literary and Cultural Analysis aan de Universiteit van Amsterdam. Zijn onderzoek richt zich op het slaan van bruggen tussen de geesteswetenschappen en sociale wetenschappen op het vlak van stedelijke vraagstukken. Hij schrijft over zaken als heterotopia, non-place en posthumanisme om vragen te beantwoorden over postindustriële stedelijke ontwikkeling en de esthetiek van gentrificatie.

Gerelateerde programma’s
03 02 26
Charley Toorop, een schildersleven

‘Een creatieve vrouw kan niet getrouwd zijn’, vond Charley Toorop. Als ze aan haar schilderijen werkte, ging ze daar volkomen in op. In de biografie Charley Toorop, een schildersleven vertelt Wessel Krul op meeslepende wijze hoe Toorop haar veeleisende kunstenaarschap trachtte te verzoenen met haar even intense privéleven. Ze was moeder van drie kinderen, had door de jaren heen een reeks hartstochtelijke affaires en was bevriend met sleutelfiguren uit de kunst en literatuur – van Ter Braak, Marsman en Slauerhoff tot Mondriaan en Roland Holst.

Datum
Dinsdag 3 feb 2026 20:00 uur
Locatie
SPUI25
24 09 25
Verzetsvrouwen vlak na de oorlog

De afgelopen jaren is er meer en meer aandacht gekomen voor de rol van vrouwen in het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Maar hoe verging het hen in de periode daarna? Op deze avond lichten toonaangevende historici toe wat er met deze vrouwen gebeurde na 5 mei 1945.

Datum
Woensdag 24 sep 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25
30 06 25
Waarom meer verdeeldheid leidt tot minder welvaart voor (bijna) iedereen
De prijs van ophef

Ophef zaait twijfel en leidt onze aandacht af van waar het écht over zou moeten gaan, en als strategie vergroot het ongelijkheid. Waarom lijkt het zo moeilijk om de welvaart eerlijk te verdelen, en hoe kan dit beter? Daarover spreken we naar aanleiding van de publicatie van zijn nieuwe boek De prijs van ophef met bestuurskundige en bestsellerauteur Hendrik Noten. 

Datum
Maandag 30 jun 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25