© Mettiamoci Una Pezza al Castello di Pescomaggiore, 13 juli 2012, door Animammersa

‘Thanks, I actually made it myself’: de herwaardering van handwerk en de relatie met activisme

Een draad verbindt, verweeft, verstrikt en verstrengelt zich. Het is materiaal dat talloze mogelijkheden biedt, zowel metaforisch als concreet. Toch is de draad vanuit kunsthistorisch perspectief nooit zo gewaardeerd als olieverf of marmer. Dominante associaties met het medium beperken zich vaak tot het ouderwetse imago van een brave, eenzame bezigheid. Anno 2024 lijkt deze benadering op zijn retour: jongeren, kunstenaars en collectieven omarmen handwerk en transformeren het tot activistische praktijk. Vanavond verkent SPUI25 in Spe dit nieuwe ‘craftivism’.

In een tijd van schijnbaar eindeloze politieke en sociale onrust is het verkennen van de manier waarop kunst kan worden gebruikt als vorm van activisme een belangrijke inspanning. ‘Craftivism’, een samensmelting van handwerk, ambacht en activisme, blijkt een welkome en krachtige manier om sociale, politieke en culturele waarden uit te drukken. Het gaat daarbij om een minder luid, maar daardoor niet minder zinnige vorm van activisme.

SPUI25 in Spe onderzoekt welke waarde handwerk heeft als activistisch medium. Wat houdt een radicale herwaardering van het medium in? Hoe heeft handwerk zich historisch bewezen als zinvol instrument voor politiek verzet? Op welke manier speelt gender een rol in de marginalisatie van handwerk binnen de kunsthistorische canon? Welke potentie kent handwerk als het gaat om hedendaagse problematiek? 

Over de sprekers

Emmeline de Mooij is kunstenaar. Haar oeuvre bestaat uit speculatieve scenario’s waarin zij met belichaamde praktijken onderzoekt hoe de eenheid tussen de mens en zijn omgeving kan worden hersteld. Daarnaast is ze mede-oprichter van de Feministische Handwerk Partij, een politieke feministische kunstenaarsbeweging die zich wijdt aan het herstellen van de verstoorde relatie met onze directe omgeving en van een beschadigde wereld in zijn geheel. Het repareren van textiel is daarin een oefening in vertragen, belichamen en transformeren. Daarmee wordt een verbinding gelegd met de onderbelichte geschiedenis van textielproductie binnen de dagelijkse realiteit van vrouwen.

Marion Poortvliet is de oprichter van Crafts Council Nederland, een toonaangevend platform voor het creatieve ambacht. In de afgelopen jaren heeft zij met het Crafts Council-team tal van innovatieve projecten ontwikkeld waarbij de crafts een essentiële rol spelen in innovatie, research & development alsook in de herwaardering van immaterieel erfgoed. Poortvliet zit in het bestuur van de World Crafts Council Europe en werkt met het team aan internationale projecten, met Europese partners en ambassades wereldwijd.

Hanneke Grootenboer is hoogleraar vroegmoderne kunst en beeldcultuur aan de Universiteit van Amsterdam. Haar onderzoek naar de vroegmoderne Nederlandse visuele en materiële cultuur gaat kritisch in op literatuur en filosofie, en behandelt onderwerpen als intimiteit, innerlijkheid, affect en miniaturisatie.  Ze werkt op een transhistorische manier en schrijft over huidige trends en tentoonstellingen die zijn geïnspireerd door de kunst van het verleden. Ze is lid van de redactie van het Nederlands Jaarboek voor Kunstgeschiedenis en van het algemeen bestuur van De Witte Raaf. Samen met Jenny Boulboullé geeft ze de mastercursus Global Textiles, Fibre Arts and Fabrics of Resistance.

Nora Veerman (moderator) is freelance modejournalist, criticus en onderzoeker met een achtergrond in kunstgeschiedenis en modewetenschappen. In haar werk beschouwt ze hoe mensen zich middels kleding verhouden tot zichzelf en de maatschappij. Daarbij richt ze zich op alledaagse interacties tussen mensen en kleren – maken, dragen, (ver)kopen, bewaren, weggooien – en de emoties en ervaringen die daarmee gepaard gaan. Veerman schrijft over mode voor de Volkskrant en diverse andere media, en geeft les in modetheorie en -geschiedenis aan hogescholen en universiteiten. Op dit moment werkt ze aan een onderzoek naar zelfmaakmode in Nederland tussen 1950 en 1985.

Gerelateerde programma’s
30 06 25
Waarom meer verdeeldheid leidt tot minder welvaart voor (bijna) iedereen
De prijs van ophef

Ophef zaait twijfel en leidt onze aandacht af van waar het écht over zou moeten gaan, en als strategie vergroot het ongelijkheid. Waarom lijkt het zo moeilijk om de welvaart eerlijk te verdelen, en hoe kan dit beter? Daarover spreken we naar aanleiding van de publicatie van zijn nieuwe boek De prijs van ophef met bestuurskundige en bestsellerauteur Hendrik Noten. 

Datum
Maandag 30 jun 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25
25 03 25
Cybernetic Capitalism

Today’s form of capitalism is organized on principles of information and communication, the domain of what used to be called “cybernetics”. At work as well as in our free time, we merge with our computers, networks, and, increasingly, artificial intelligence. What does it mean to live under this regime of cybernetic capitalism?

Datum
Dinsdag 25 mrt 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25
12 03 25
Verder denken met René Gude (1957-2015)
Kritisch optimisme

‘Een kritisch optimist beschouwt de wereld niet als minimum (een totale chaos) en ook niet als maximum (een paradijs).’ Aldus René Gude, voormalig Denker des Vaderlands. Vanavond staan we stil bij zijn ‘kritisch optimisme’. Hoe staat het met het voorlopig optimum van de wereld? Een gesprek met schrijver Marc van Dijk, filosoof en Eerste Kamerlid Daan Roovers en filosoof en activist Harriët Bergman. Moderatie: Florian Jacobs.

Datum
Woensdag 12 mrt 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25