De vervagende scheidslijn tussen mens en dier
In dit tweede programma in de reeks ‘Onbegrensd’ buigen wij ons over de vervagende grenzen tussen mens en dier. Sinds de opkomst van dierenactivisme in de jaren zeventig van de vorige eeuw worden de concepten ‘mens’ en ‘dier’ ontdaan van de vanzelfsprekendheid die zij eeuwenlang hadden. Hoe verhouden wij ons tot het dier?
Toen Darwins theorie van evolutie aantoonde dat de mens, net als alle andere soorten op aarde, vanuit eencelligen was geëvolueerd, viel de mens van haar eerder verheven positie en kwamen mens en dier opeens op gelijke hoogte in de hiërarchie der soorten te staan. Ook mensen zijn dieren. Toch is onze samenleving in vele opzichten niet ingericht op die gelijkheid van mens en dier. Sinds de opkomst van het dierenactivisme in de jaren zeventig van de vorige eeuw is er groeiende interesse voor deze mens-dier verhouding. Wat wij begrijpen als ‘dierlijk’, zegt iets over wat wij als ‘menselijk’ beschouwen en vice versa. In dit programma vragen we ons af: hoe verhouden we ons door de geschiedenis heen tot het niet-menselijke dier? Hoe kunnen we het niet-menselijke dier een politieke stem geven? En hoe zou een gelijkwaardige, eerlijke omgang met het niet- menselijke dier eruit kunnen zien?
Over de sprekers
Maarten Reesink is verbonden aan de leerstoelgroep Media en cultuur (voorheen Film- en televisiewetenschap) van de Universiteit van Amsterdam, waar hij betrokken was bij de ontwikkeling van de richting televisiestudies. Momenteel specialiseert hij zich in Animal Studies, dat zich bezighoudt met de representatie en betekenis van dieren in de populaire en audiovisuele cultuur (zie de website: www.animalstudies.nl). Hij woont in Amsterdam samen met zijn katten Ritsel (2010) en Lijgertje (2011).
Eva Meijer is beeldend kunstenaar, filosoof, schrijver en singer-songwriter. Eva publiceerde verschillende romans, haar debuut Het schuwste dier, daarna Dagpauwoog en haar derde roman Het Vogelhuis en in 2016 verscheen Dierentalen, een populair wetenschappelijk boek over talen van niet-menselijke dieren, en de vraag wat taal eigenlijk is. Eva promoveerde in de filosofie op een proefschrift getiteld ‘Political Animal Voices’ aan de Universiteit van Amsterdam. Ze is tevens voorzitter van de landelijke OZSW werkgroep dierethiek, en oprichter van Minding Animals Nederland.
Charlotte Mutsaers is schrijfster, essayiste en beeldend kunstenaar. Ze studeerde Nederlands en studeerde aan de Gerrit Rietveld Academie, waar ze vervolgens jarenlang lesgaf. In zowel haar beeldend werk als haar boeken is altijd veel ruimte voor eigenzinnige dieren. Charlotte stond op de kandidatenlijst voor de Partij voor de Dieren voor de Tweede Kamerverkiezingen 2017. Vorig jaar publiceerde zij de roman Harnas in Hansaplast bij uitgeverij Das Mag.
Linda Duits (moderator) is sociaalwetenschapper, gespecialiseerd in populaire cultuur. In april 2017 verscheen haar boek Dolle mythes bij Amsterdam University Press: een frisse factcheck van feminisme toen en nu. Ze is columnist voor studentenblad Folia en publiceert regelmatig in diverse media, waaronder NRC Handelsblad.