Femke van Heerikhuizen
Rechtspreken in tijden van efficiency

Hoe meer vonnissen, hoe meer geld

In de afgelopen vijftien jaar is er fors bezuinigd op de rechtspraak. Rechtbanken zijn bedrijven geworden waarin rechters, opgejaagd door het belang van hoge productiecijfers, te weinig tijd hebben om te reflecteren. Naar aanleiding van een artikel in De Groene Amsterdammer, Rechtspreken onder politieke druk, gaan (voormalig) rechters en rechtswetenschappers in debat over het ‘rechterlijke bedrijf’ dat in de greep is van efficiency.

‘Al in een evaluatie in 2006 was de conclusie dat rechters werkdruk voelen omdat gerechtsbestuurders aanstuurden op het verhogen van de productie. De kwaliteit kwam in het gedrang’, schreef oud-rechter en publicist Annerie Smolders afgelopen februari in De Groene Amsterdammer. Volgens ingewijden schaadt de in 2002 opgerichte Raad voor de Rechtspraak daarbij de rechterlijke onafhankelijkheid. Vanavond vraagt ons panel van (voormalig) rechters en rechtswetenschappers zich dan ook af: staat rechtspreken onder druk? Moet het anders? En kan dat wel? Wat verwacht de samenleving van de rechter en wat is daar voor nodig?

Over de sprekers

Annerie Smolders is oud-rechter, onderzoeker en publicist voor onder andere De Groene Amsterdammer.

Ruth de Bock is advocaat-generaal bij de Hoge Raad en hoogleraar civiele rechtspleging aan de Universiteit van Amsterdam. Eerder was zij onder andere rechter te Assen, (senior) raadsheer gerechtshof Leeuwarden en senior raadsheer gerechtshof Amsterdam.  

Paul Bovend’Eert is hoogleraar Staatsrecht aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Recent verscheen van hem het boek Rechter, rechterlijke organisatie en rechtspraak.

Cindy Seinen is rechter bij de rechtbank Den Haag en promovendus civiel recht aan de Vrije Universiteit Amsterdam.

Niels Graaf (moderator) is universitair docent Constitutioneel Recht aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid Staats- en bestuursrecht, UvA.

Gerelateerde programma’s
03 02 26
Charley Toorop, een schildersleven

‘Een creatieve vrouw kan niet getrouwd zijn’, vond Charley Toorop. Als ze aan haar schilderijen werkte, ging ze daar volkomen in op. In de biografie Charley Toorop, een schildersleven vertelt Wessel Krul op meeslepende wijze hoe Toorop haar veeleisende kunstenaarschap trachtte te verzoenen met haar even intense privéleven. Ze was moeder van drie kinderen, had door de jaren heen een reeks hartstochtelijke affaires en was bevriend met sleutelfiguren uit de kunst en literatuur – van Ter Braak, Marsman en Slauerhoff tot Mondriaan en Roland Holst.

Datum
Dinsdag 3 feb 2026 20:00 uur
Locatie
SPUI25
24 09 25
Verzetsvrouwen vlak na de oorlog

De afgelopen jaren is er meer en meer aandacht gekomen voor de rol van vrouwen in het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Maar hoe verging het hen in de periode daarna? Op deze avond lichten toonaangevende historici toe wat er met deze vrouwen gebeurde na 5 mei 1945.

Datum
Woensdag 24 sep 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25
30 06 25
Waarom meer verdeeldheid leidt tot minder welvaart voor (bijna) iedereen
De prijs van ophef

Ophef zaait twijfel en leidt onze aandacht af van waar het écht over zou moeten gaan, en als strategie vergroot het ongelijkheid. Waarom lijkt het zo moeilijk om de welvaart eerlijk te verdelen, en hoe kan dit beter? Daarover spreken we naar aanleiding van de publicatie van zijn nieuwe boek De prijs van ophef met bestuurskundige en bestsellerauteur Hendrik Noten. 

Datum
Maandag 30 jun 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25