Femke van Heerikhuizen
Rechtspreken in tijden van efficiency

Hoe meer vonnissen, hoe meer geld

In de afgelopen vijftien jaar is er fors bezuinigd op de rechtspraak. Rechtbanken zijn bedrijven geworden waarin rechters, opgejaagd door het belang van hoge productiecijfers, te weinig tijd hebben om te reflecteren. Naar aanleiding van een artikel in De Groene Amsterdammer, Rechtspreken onder politieke druk, gaan (voormalig) rechters en rechtswetenschappers in debat over het ‘rechterlijke bedrijf’ dat in de greep is van efficiency.

‘Al in een evaluatie in 2006 was de conclusie dat rechters werkdruk voelen omdat gerechtsbestuurders aanstuurden op het verhogen van de productie. De kwaliteit kwam in het gedrang’, schreef oud-rechter en publicist Annerie Smolders afgelopen februari in De Groene Amsterdammer. Volgens ingewijden schaadt de in 2002 opgerichte Raad voor de Rechtspraak daarbij de rechterlijke onafhankelijkheid. Vanavond vraagt ons panel van (voormalig) rechters en rechtswetenschappers zich dan ook af: staat rechtspreken onder druk? Moet het anders? En kan dat wel? Wat verwacht de samenleving van de rechter en wat is daar voor nodig?

Over de sprekers

Annerie Smolders is oud-rechter, onderzoeker en publicist voor onder andere De Groene Amsterdammer.

Ruth de Bock is advocaat-generaal bij de Hoge Raad en hoogleraar civiele rechtspleging aan de Universiteit van Amsterdam. Eerder was zij onder andere rechter te Assen, (senior) raadsheer gerechtshof Leeuwarden en senior raadsheer gerechtshof Amsterdam.  

Paul Bovend’Eert is hoogleraar Staatsrecht aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Recent verscheen van hem het boek Rechter, rechterlijke organisatie en rechtspraak.

Cindy Seinen is rechter bij de rechtbank Den Haag en promovendus civiel recht aan de Vrije Universiteit Amsterdam.

Niels Graaf (moderator) is universitair docent Constitutioneel Recht aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid Staats- en bestuursrecht, UvA.

Gerelateerde programma’s
02 02 26
How the Human Voice has Shaped History
From Breath to Body Politics

Why do we like listening to some people more than others? In a world suffused by speech – of politicians, influencers, salespeople and pundits alike – that question seems more relevant than ever. Join us for a panel conversation on how the power of a ‘good voice’ has been shaped and re-shaped in the last two centuries.

Datum
Maandag 2 feb 2026 20:00 uur
Locatie
SPUI25
11 09 25
Een fotografisch project over schaamte, identiteit en herinnering
Es gibt keine Sahne es gibt Krieg

In haar nieuwe project onderzoekt fotograaf Annaleen Louwes de erfenis van haar Duitse moeder, gevormd door de nasleep van de Tweede Wereldoorlog. Via beeld, audio en archiefmateriaal vervaagt de grens tussen herinnering en werkelijkheid. Hoe werkt collectieve schaamte door in een volgende generatie? Tijdens dit programma wordt die vraag in verschillende gesproken en muzikale bijdragen verder verkend.  

*Dit programma is volgeboekt, je kunt online meekijken met de livestream*

Datum
Donderdag 11 sep 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25
26 06 25
Naar een nieuw publiek debat
Stijl als antwoord (uitgesteld)

Het publieke debat is compleet stijlloos geworden, stelt Jonasz Dekkers in zijn nieuwe boek. Hij laat zien dat stijl, hoewel ogenschijnlijk ongrijpbaar, een diepgaand filosofisch concept is dat een cruciale rol speelt in iedere samenleving. Het is de lijm tussen vervreemde individuen in een geatomiseerde maatschappij. 

Datum
Donderdag 26 jun 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25