Naar een nieuw materialisme

Hechten aan dingen

Moeten we ons hechten aan dingen? In de geschiedenis van de mensheid zijn zij steeds belangrijker geworden. Van de scherpe steen, via de ploeg, schoenen en wasmachine, zijn we inmiddels bij de smartphone beland. Hoe om te gaan met dingen nu er zo ongelooflijk veel van zijn en we hun impact op onze leefomgeving leren begrijpen?

Dankzij de dingen zijn we nu waar we zijn – inclusief onaangename verrassingen zoals de opwarming van de atmosfeer, overvolle huizen en problemen bij afvalverwerking. Dingen spelen een prominente rol in zorgen over de toekomst van onze planeet. In zijn nieuwe boek Het leven van dingen onderzoekt Warna Oosterbaan onze omgang met de dingen om ons heen en pleit ervoor hun de aandacht te geven die ze verdienen. Onder leiding van filosoof Pieter Hoexum gaat Oosterbaan in gesprek met onder anderen antropoloog Irene Stengs over onze omgang met dingen. Wat zou een nieuw materialisme kunnen behelzen, wat betekent het om te hechten aan dingen? Met een essayistisch intermezzo van filosoof Lisa Doeland.

Over de sprekers

Warna Oosterbaan is journalist en socioloog en promoveerde op een proefschrift over kunstpolitiek. Hij schrijft onder meer voor NRC Handelsblad, en was van 2002 tot 2008 bijzonder hoogleraar Journalistiek en Samenleving aan de Erasmusuniversiteit. Oosterbaan publiceerde een achttal boeken.

Irene Stengs is cultureel antropoloog en als senior onderzoeker etnologie werkzaam bij het Meertens Instituut (KNAW). Sinds 2017 is zij als bijzonder hoogleraar verbonden aan de Vrije Universiteit.

Lisa Doeland is filosoof. Ze schrijft, geeft les en doet promotieonderzoek naar de ontologie van afval. Op het moment werkt ze aan een boek waarin ze de gevaarlijke fantasieën van de (eco)moderne mens onder de loep neemt, zoals recycling zonder restjes.

Pieter Hoexum (moderator) hecht zich gemakkelijk en snel aan dingen en plekken, zonder dat hij precies kan zeggen wat hechten is. Hij blijft er door gefascineerd, vooral ook omdat hij ondanks zijn altijd weer opspelende heimwee steeds weer verhuist. Daarover schreef hij tot nu toe twee boeken: Kleine filosofie van het rijtjeshuis en Thuis. Filosofische verkenningen van het alledaagse. Hij schrijft momenteel aan een derde boek hierover, met de werktitel Onderweg.

Gerelateerde programma’s
02 02 26
How the Human Voice has Shaped History
From Breath to Body Politics

Why do we like listening to some people more than others? In a world suffused by speech – of politicians, influencers, salespeople and pundits alike – that question seems more relevant than ever. Join us for a panel conversation on how the power of a ‘good voice’ has been shaped and re-shaped in the last two centuries.

Datum
Maandag 2 feb 2026 20:00 uur
Locatie
SPUI25
11 09 25
Een fotografisch project over schaamte, identiteit en herinnering
Es gibt keine Sahne es gibt Krieg

In haar nieuwe project onderzoekt fotograaf Annaleen Louwes de erfenis van haar Duitse moeder, gevormd door de nasleep van de Tweede Wereldoorlog. Via beeld, audio en archiefmateriaal vervaagt de grens tussen herinnering en werkelijkheid. Hoe werkt collectieve schaamte door in een volgende generatie? Tijdens dit programma wordt die vraag in verschillende gesproken en muzikale bijdragen verder verkend.  

*Dit programma is volgeboekt, je kunt online meekijken met de livestream*

Datum
Donderdag 11 sep 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25
26 06 25
Naar een nieuw publiek debat
Stijl als antwoord (uitgesteld)

Het publieke debat is compleet stijlloos geworden, stelt Jonasz Dekkers in zijn nieuwe boek. Hij laat zien dat stijl, hoewel ogenschijnlijk ongrijpbaar, een diepgaand filosofisch concept is dat een cruciale rol speelt in iedere samenleving. Het is de lijm tussen vervreemde individuen in een geatomiseerde maatschappij. 

Datum
Donderdag 26 jun 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25