Naar een nieuw materialisme

Hechten aan dingen

Moeten we ons hechten aan dingen? In de geschiedenis van de mensheid zijn zij steeds belangrijker geworden. Van de scherpe steen, via de ploeg, schoenen en wasmachine, zijn we inmiddels bij de smartphone beland. Hoe om te gaan met dingen nu er zo ongelooflijk veel van zijn en we hun impact op onze leefomgeving leren begrijpen?

Dankzij de dingen zijn we nu waar we zijn – inclusief onaangename verrassingen zoals de opwarming van de atmosfeer, overvolle huizen en problemen bij afvalverwerking. Dingen spelen een prominente rol in zorgen over de toekomst van onze planeet. In zijn nieuwe boek Het leven van dingen onderzoekt Warna Oosterbaan onze omgang met de dingen om ons heen en pleit ervoor hun de aandacht te geven die ze verdienen. Onder leiding van filosoof Pieter Hoexum gaat Oosterbaan in gesprek met onder anderen antropoloog Irene Stengs over onze omgang met dingen. Wat zou een nieuw materialisme kunnen behelzen, wat betekent het om te hechten aan dingen? Met een essayistisch intermezzo van filosoof Lisa Doeland.

Over de sprekers

Warna Oosterbaan is journalist en socioloog en promoveerde op een proefschrift over kunstpolitiek. Hij schrijft onder meer voor NRC Handelsblad, en was van 2002 tot 2008 bijzonder hoogleraar Journalistiek en Samenleving aan de Erasmusuniversiteit. Oosterbaan publiceerde een achttal boeken.

Irene Stengs is cultureel antropoloog en als senior onderzoeker etnologie werkzaam bij het Meertens Instituut (KNAW). Sinds 2017 is zij als bijzonder hoogleraar verbonden aan de Vrije Universiteit.

Lisa Doeland is filosoof. Ze schrijft, geeft les en doet promotieonderzoek naar de ontologie van afval. Op het moment werkt ze aan een boek waarin ze de gevaarlijke fantasieën van de (eco)moderne mens onder de loep neemt, zoals recycling zonder restjes.

Pieter Hoexum (moderator) hecht zich gemakkelijk en snel aan dingen en plekken, zonder dat hij precies kan zeggen wat hechten is. Hij blijft er door gefascineerd, vooral ook omdat hij ondanks zijn altijd weer opspelende heimwee steeds weer verhuist. Daarover schreef hij tot nu toe twee boeken: Kleine filosofie van het rijtjeshuis en Thuis. Filosofische verkenningen van het alledaagse. Hij schrijft momenteel aan een derde boek hierover, met de werktitel Onderweg.

Gerelateerde programma’s
04 11 25
Towards a common approach to Europe’s colonial past
European Integration and Co-Imperialism

Until recently, the former imperial nation states of Europe often regarded themselves as historically homogeneous nation states with a colonial past that was separate from their European continental history. Recent research shows that the European integration process was closely intertwined with modern imperialism and decolonization. Tonight, our speakers will discuss these new developments in historiography.  

Datum
Dinsdag 4 nov 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25
03 04 25
From World War II to Sudan, South Sudan, and Gaza
Hunger as a Weapon of War and Genocide

80 years after the ‘Hunger Winter killed an estimated 20,000 people in the western part of the Netherlands, the use of starvation is rising as a tool of war and genocide in global conflicts. Today, around 223 million people living in conflict-affected areas face starvation with devastating long-term consequences. Hunger extends beyond physical sustenance, encompassing moral, emotional, sensorial, and political dimensions. Taking World War II, contemporary Gaza, Sudan, and South Sudan as examples, our expert panel will explore the weaponisation of hunger in its historical, social, economic and political contexts. 

Datum
Donderdag 3 apr 2025 17:00 uur
Locatie
SPUI25
21 03 25
Opera Forward Festival
What Does National Identity Sound Like?

*Unfortunately we will not have a livestream for this program*

How can we comprehend the connection between politics and music? In what ways does ‘the canon’ shape national identity, and how do policies and grassroots movements influence this dynamic? By exploring the sounds of national identity, the Think Tank of the Opera Forward Festival 2025 presents its insights into the musical aspects of nationalism, focusing on the impact of canonization, politics, and identity.

Datum
Vrijdag 21 mrt 2025 17:00 uur
Locatie
SPUI25