Naar een nieuw materialisme

Hechten aan dingen

Moeten we ons hechten aan dingen? In de geschiedenis van de mensheid zijn zij steeds belangrijker geworden. Van de scherpe steen, via de ploeg, schoenen en wasmachine, zijn we inmiddels bij de smartphone beland. Hoe om te gaan met dingen nu er zo ongelooflijk veel van zijn en we hun impact op onze leefomgeving leren begrijpen?

Dankzij de dingen zijn we nu waar we zijn – inclusief onaangename verrassingen zoals de opwarming van de atmosfeer, overvolle huizen en problemen bij afvalverwerking. Dingen spelen een prominente rol in zorgen over de toekomst van onze planeet. In zijn nieuwe boek Het leven van dingen onderzoekt Warna Oosterbaan onze omgang met de dingen om ons heen en pleit ervoor hun de aandacht te geven die ze verdienen. Onder leiding van filosoof Pieter Hoexum gaat Oosterbaan in gesprek met onder anderen antropoloog Irene Stengs over onze omgang met dingen. Wat zou een nieuw materialisme kunnen behelzen, wat betekent het om te hechten aan dingen? Met een essayistisch intermezzo van filosoof Lisa Doeland.

Over de sprekers

Warna Oosterbaan is journalist en socioloog en promoveerde op een proefschrift over kunstpolitiek. Hij schrijft onder meer voor NRC Handelsblad, en was van 2002 tot 2008 bijzonder hoogleraar Journalistiek en Samenleving aan de Erasmusuniversiteit. Oosterbaan publiceerde een achttal boeken.

Irene Stengs is cultureel antropoloog en als senior onderzoeker etnologie werkzaam bij het Meertens Instituut (KNAW). Sinds 2017 is zij als bijzonder hoogleraar verbonden aan de Vrije Universiteit.

Lisa Doeland is filosoof. Ze schrijft, geeft les en doet promotieonderzoek naar de ontologie van afval. Op het moment werkt ze aan een boek waarin ze de gevaarlijke fantasieën van de (eco)moderne mens onder de loep neemt, zoals recycling zonder restjes.

Pieter Hoexum (moderator) hecht zich gemakkelijk en snel aan dingen en plekken, zonder dat hij precies kan zeggen wat hechten is. Hij blijft er door gefascineerd, vooral ook omdat hij ondanks zijn altijd weer opspelende heimwee steeds weer verhuist. Daarover schreef hij tot nu toe twee boeken: Kleine filosofie van het rijtjeshuis en Thuis. Filosofische verkenningen van het alledaagse. Hij schrijft momenteel aan een derde boek hierover, met de werktitel Onderweg.

Gerelateerde programma’s
22 01 26
Een avond met Josephine Quinn

Deze avond ontvangen we de Britse historicus en bestsellerauteur Josephine Quinn. Zij zal spreken over haar nieuwste boek Het Westen, waarin zij het traditionele verhaal over onze westerse beschaving herziet.

Datum
Donderdag 22 jan 2026 20:00 uur
Locatie
Aula
Entree
Toegang vanaf12.50
09 09 25
Book launch Mieke Bal
Moments of Meaning-Making

With Moments of Meaning-Making, cultural theorist, video artist, and writer Mieke Bal has written her 50th book. This remarkable work, published by Valiz, is both her most personal and her most associative – an ABC of concepts, memories, and reflections shaped by a life of teaching, writing, making, and thinking.

Datum
Dinsdag 9 sep 2025 17:00 uur
Locatie
SPUI25
25 06 25
Op zoek naar woorden in de psychiatrie
Taal grijpt altijd in

De taal die we gebruiken beïnvloedt ons begrip van psychisch lijden. In het pas verschenen Taal grijpt altijd in belicht Bram de Ridder, psychiater en schrijver, de risico’s van stoornistaal en stoornisdenken voor de samenleving en zoekt hij naar een andere benadering: naar taal die ruimte schept en openstaat voor het ongekende. Vanavond gaat hij onder leiding van Robin Goudsmit in gesprek met Sanneke de Haan en Arthur Eaton. De ideeën worden omlijst door muziek van Margot Stam en poëzie van Yasmin Namavar.

Dit programma is volgeboekt, kijk mee met de livestream. 

Datum
Woensdag 25 jun 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25