Over het verleden en heden van de “sweet stuff”

De wereld van suiker

Suiker: voor het grootste deel van haar geschiedenis ontbrak het de mens aan de zoete stof, maar anno 2023 staat haar wereld er bol van. In zijn nieuwe boek The World of Sugar onderzoekt historicus Ulbe Bosma de geschiedenis van suiker. Het zoet blijkt een revolutionaire kracht met bijzonder bittere bijsmaak: aan suiker kleeft niet alleen het immense geweld van de trans-Atlantische slavernij, ook veroorzaakte het product ziekte en ecologische crisis. Ter gelegenheid van zijn boek beziet Bosma met historici, ecologen en schrijvers het verleden en heden van de plots alomtegenwoordige “sweet stuff”.

In zijn nieuwe boek The World of Sugar: How the Sweet Stuff Transformed Our Politics, Health, and Environment over 2,000 Years (Harvard University Press) beschrijft historicus Ulbe Bosma hoe suiker gedurende 2500 jaar het leven op ieder continent transformeerde. De productie van het zoet creëerde en verwoestte culturen; suiker had verreikende gevolgen voor het dieet van mensen, beïnvloedde politiek beleid en noodzaakte de roep om vrijheid. Samen met historici Charlotte Kleyn en Lenno Munnikes en politiek ecoloog Esther Marijnen schijnt Ulbe Bosma vanmiddag zijn licht over dit invloedrijke product. We leren over zijn historische longue durée, zijn impact op de literaire verbeelding en zijn huidige betekenis voor gezondheid en milieu. Met een videobijdrage van Cynthia McLeod, auteur van Hoe duur was de suiker? 

Over de sprekers

Ulbe Bosma is senior onderzoeker aan het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) en hoogleraar internationale vergelijkende sociale geschiedenis aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij publiceerde verschillende boeken, waaronder The Sugar Plantantation in India and Indonesia (2013) en The Making of a Periphery (2019).

Cynthia McLeod is een Surinaamse schrijver en historicus, gespecialiseerd in oral history en het slavernijverleden in Suriname. Ze is de auteur van verschillende romans, waaronder Hoe duur was de suiker?

Charlotte Kleyn is culinair historicus en journalist. Ze schrijft onder andere voor Het Parool en Trouw en publiceerde de boeken Luilekkerland. 400 jaar koken in Nederland (2018) en Trek, eten onderweg, toen en nu (2021). Daarnaast is ze conservator van de Collectie Geschiedenis van de Voeding bij het Allard Pierson, Universiteit van Amsterdam.

Lenno Munnikes is als wetenschappelijk medewerker verbonden aan het Interfacultair Centrum voor Agrarische Geschiedenis (ICAG) en de onderzoeksgroep Moderniteit en Samenleving (MoSa) van de KU Leuven. Daar werkt hij aan het proefschrift Simpel, snel en goedkoop eten in Amsterdam (1900-1980). Eerder studeerde Munnikes geschiedenis en antropologie aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is tevens hoofd Onderzoek van Flevo Campus.

Esther Marijnen is politiek ecoloog aan de Universiteit van Wageningen, verbonden aan de onderzoeksgroep Sociology of Development and Change (SDC). Marijnen doet onderzoek naar de politiek van natuurbeheer, met specifieke aandacht voor de politieke economie van milieubescherming in de context van geweld, oorlog, klimaatverandering en kolonisatie. Op dit moment werkt zij aan haar Veni project ‘Wounded landscapes: Understanding nature-society relations in conflict-affected areas’ gefinancierd door NWO.

Jetske Brouwer (moderator) is programmamaker bij SPUI25 en redacteur van de Nederlandse Boekengids. Als promovendus is ze verbonden aan de Amsterdam School for Cultural Analysis waar ze werkt aan een proefschrift over (eco)feministische zorg en klimaatrechtvaardigheid.

Gerelateerde programma’s
25 01 23
On the long-term health effects of war and humanitarian crises
The Holodomor and Health Heritage

Russia’s deliberate war strategy in Ukraine has disrupted agriculture and food storage and distribution systems to hinder food supplies to the population. The war has created an immediate health and humanitarian crisis of catastrophic proportions inside and outside Ukraine. Furthermore, research on past wars and conflicts points out that the current crisis could have long-term health repercussions. Tonight, experts will discuss this “health heritage” by taking the case study of the Holodomor, the 1932-1934 period of extreme famine in Soviet Ukraine.

Datum
Woensdag 25 jan 2023 20:00 uur
Locatie
SPUI25
11 05 23
Amsterdam German Studies Lecture
Living in a Vortex: On Writing World History at a Time of Globalisation Blues

The glory days of globalisation are over. After the sobering experiences of the last few years, little remains of the faith that growing international exchange will foster mutual understanding and cooperation. At the same, the environmental crisis makes it ever more important to think on a global scale. Pollution knows no borders, and the same holds true for erosion, loss of biodiversity, climate change and other issues at the interface of man and the natural world. The predicament of our times urges a new type of world history. In his Amsterdam German Studies Lecture, Frank Uekötter offers a novel approach.

Datum
Donderdag 11 mei 2023 17:00 uur
Locatie
SPUI25
23 06 23
Hoe een Nederlandse bergnaam in Suriname ons koloniaal bewustzijn verandert
De Toemoek Hoemak Expeditie

In de documentaire De Toemoek Hoemak Expeditie verdiept Freek de Goeje zich in de gelijknamige expeditie in Suriname van 1907. Hij loopt in de voetsporen van cartograaf en antropoloog Claudius de Goeje, die een deel van Suriname in kaart bracht. Hij legde ook de eerste contacten met de inheemse bewoners (Wayana’s) en vernoemde een gebergte naar zichzelf (het De Goejegebergte). Honderd jaar later legt Freek de expeditie-route opnieuw af naar het Wayana-volk, waarvan het bestaan en de cultuur bedreigd worden door illegale goudmijnen en razendsnelle ontbossing. Tijdens dit programma, georganiseerd in samenwerking met het Allard Pierson en de tentoonstelling ‘Open Kaart’, gaat De Goeje met anderen in debat over zijn film.

Datum
Vrijdag 23 jun 2023 20:00 uur
Locatie
SPUI25