Een vergeten (kunst)geschiedenis met Volendam als stralend middelpunt

De ontdekking van Holland

Rond 1900 was Volendam een bruisende, internationale kunstenaarskolonie. Jan Brokken wekt deze onderbelichte episode uit de Nederlandse (kunst)geschiedenis in zijn nieuwe boek De ontdekking van Holland tot leven.

Achter de eenvoudige witte vitrages van het Volendamse Hotel Spaander ligt de kiem van een cruciale periode in de Nederlandse kunstgeschiedenis. De gastvrijheid van uitbaters Leendert en Aaltje Spaander, de levendige avonden en de ateliers op de begane grond bleken vanaf 1881 een magneet voor groten getale kunstenaars. Uit de hele wereld kwamen ze naar Volendam: ruim 1400 schilders, onder wie zo’n 200 vrouwen.

Wat ze aan de Zuiderzee ontdekten waren de typisch Hollandse luchten en het destijds al beroemde Hollandse licht, maar ook verdraagzaamheid en openheid. Toch bleef Spaander als kunstenaarskolonie relatief onbekend, ondanks grote namen als Pierre-Auguste Renoir, de componisten Grieg en Ravel en schrijver Marcel Proust.

Tijdens deze boekpresentatie van De ontdekking van Holland gaat Jan Brokken met redacteur Barend van der Have in gesprek over deze bijzonder vruchtbare artistieke periode in de Hollandse geschiedenis. Uitgever non-fictie Marcella van der Kruk verzorgt de inleiding.

Over de sprekers

Jan Brokken is schrijver van romans, reisverhalen en literaire non-fictie. Ook internationaal verwierf hij faam, met onder meer De blinde passagiers, Mijn kleine waanzin, Baltische zielen, In het huis van de dichter, De vergelding, De kozakkentuin, De rechtvaardigen, Stedevaart en De tuinen van Buitenzorg. Zijn werk is in 24 talen vertaald, onder meer in het Engels, Frans, Duits, Italiaans, Russisch, Chinees, Tsjechisch, Portugees en Spaans. In 2023 werd hem de Gouden Ganzenveer uitgereikt, voor zijn grote bijdrage aan het geschreven woord in de Nederlandse taal.

Barend van der Have is redacteur non fictie bij Atlas Contact. Hij studeerde geschiedenis in Groningen. Als redacteur houdt hij zich bezig met geschiedenis, politiek en cultuur.

Marcella van der Kruk studeerde Culturele Antropologie en Moderne Nederlandse Letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam. Sinds 2015 werkt ze bij uitgeverij Atlas Contact, eerst als redacteur en nu als uitgever non-fictie.

Gerelateerde programma’s
25 06 25
Infrastructures of Solidarity and Struggle
Resistant Energy

This panel examines the shifting infrastructures of resistance and repression that define solidarity from Palestine to South Africa, focusing on legal and institutional frameworks, social and material infrastructures, and social justice archives. 

Datum
Woensdag 25 jun 2025 17:00 uur
Locatie
SPUI25
28 02 25
Carthago: ooit verwoest, nooit verdwenen

Carthago is wereldberoemd als tegenstrever van Rome in de oudheid. De stad werd verwoest, weer opgebouwd en blijft tot op de dag van vandaag als rijke maar verdwenen cultuur herinnerd worden. Over deze prachtstad en de herinnering daaraan, tot aan de huidige dag als UNESCO werelderfgoed, gaan we in discussie. Met: Diederik Burgersdijk, Merijn de Boer, Anja van Leusden, Siward Tacoma, Eric M. Moormann en Dirk Vervenne. 

Datum
Vrijdag 28 feb 2025 17:00 uur
Locatie
SPUI25
29 01 25
Access Granted? Breaking Into and Breaking Down the Art World

Stepping into the art world can feel like entering a curated dream—sometimes yours, often someone else’s. It is a space where expressions intermingle with power structures and cultural narratives. What are the barriers to enter the art world and thrive within it? How are the boundaries of access, recognition, and visibility created? Who gets a spot in the white cube? And how are senses of belonging created in the cultural scene? 

Datum
Woensdag 29 jan 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25