Vier decennia ervaringen en beleid

Alleenstaand ouderschap

Er zijn vandaag de dag rond de 600.000 alleenstaande ouders in Nederland, waarvan ongeveer 90% een alleenstaande moeder is. Toch is het traditionele kerngezin – een man en vrouw plus kind(eren) – nog vaak het uitgangspunt in beleid en maatschappelijk debat. Welke uitdagingen ervaren alleenstaande ouders in Nederland sinds de jaren ‘80? Wat is er in al die tijd verbeterd – in het beleid en in de praktijk – en welke problemen bestaan nog steeds?

Alleenstaande ouders leven relatief vaak in armoede: drie op de vier gezinnen in de bijstand zijn een eenoudergezin. De problemen die hiermee gepaard gaan kunnen zich opstapelen: moeilijk aan (goed) betaald werk kunnen komen, geen toegang hebben tot betaalbare kinderopvang en passende zorg, sociale isolatie, stress en gezondheidsproblemen door geldgebrek en schulden, verminderd zelfvertrouwen, enzovoort. Dit raakt in het bijzonder alleenstaande moeders met een migratieachtergrond en een lager opleidingsniveau.

Al in de jaren ’80 vroegen Zwarte feministen daarom om intersectioneel beleid dat uitgaat van de ervaringen van de betrokkenen zelf. Maar in hoeverre is dat beleid er gekomen? Wat is er nog nodig? In dit rondetafelgesprek gaan ervaringsdeskundigen, politici en wetenschappers met elkaar in gesprek. Ze bespreken de geboekte vooruitgang maar ook langslepende issues. Ze buigen zich over de vraag: wat is nodig om de positie van alleenstaande ouders in de Nederlandse maatschappij duurzaam te verbeteren?

Over de sprekers

Anja Meulenbelt is feministe, schrijfster, politica en activiste. In de jaren zestig kreeg zij een zoon, en werd na de vlucht uit een gewelddadig huwelijk alleenstaande moeder. Dat was in een tijd dat vrouwen geacht werden vooral voor het moederschap te leven, omdat dat in hun aard zou liggen. Sinds 2018 is Anja weer meer professioneel bezig geweest met het onderwerp alleenstaand moederschap, en in 2022 publiceerde zij haar boek Alle Moeders Werken Al, dat hier ook over gaat.

Isra Lee is de oprichter van Stichting Single SuperMom. De stichting helpt alleenstaande moeders door ze vaardigheden en zelfinzicht te geven die een basis vormen voor economische zelfstandigheid en maatschappelijke participatie. Isra is deze stichting 16 jaar geleden begonnen vanuit haar eigen ervaringen met het alleenstaande moederschap en het gebrek aan hulp voor alleenstaande moeders in het maatschappelijk middenveld. Op deze wijze zet zij zich tot vandaag de dag met ziel en zaligheid in voor alleenstaande moeders.

Franca van Hooren is Universitair Hoofddocent Politicologie aan de Universiteit van Amsterdam. Ze is verbonden aan het Amsterdam Institute for Social Science Research en is opleidingsdirecteur van de Social Science Research Master. Ze doet internationaal vergelijkend onderzoek naar ontwikkelingen van verzorgingsstaten op het gebied van kinderopvang, ouderenzorg en huishoudelijk werk. Daarnaast bestudeert zij de politieke vertegenwoordiging van werknemers in deze sectoren en onderzoekt zij hoe immigratie in verschillende landen wordt gezien als oplossing voor personeelstekorten in de zorg.

Eline Westra (moderator) is promovenda bij de afdeling politicologie aan de Universiteit van Amsterdam. Ze doet onderzoek naar postkoloniaal burgerschap en Surinaams-Nederlands activisme in Nederland. In een recent gepubliceerd artikel onderzocht ze hoe Zwarte feministen in de jaren ’80 naar de Nederlandse verzorgingsstaat keken en hoe hun politieke eisen zich verhouden tot hedendaagse maatschappelijke debatten. Ook schreef ze een intersectionele analyse van het toeslagenschandaal.

Gerelateerde programma’s
20 06 25
Annual Wertheim-Lecture
Can universities be antiracist? Liberal scholarship in genocidal times

The Moving Matters research group has invited Arun Kundnani to deliver this year’s Wertheim lecture on the urgent topic of how universities can become antiracist institutions in our current political context. After the lecture, the floor will be open for debate. 

Datum
Vrijdag 20 jun 2025 17:00 uur
Locatie
SPUI25
14 02 25
POSTPONED: Surviving an Intemperate Climate 

Global warming is the existential threat facing our planet, but an increasingly challenging constitutional climate inflames it further. Drawing on her book Human Rights: The Case for the Defence (Penguin, 2024), Shami Chakrabarti will describe the challenges to human rights posed by the climate emergency alongside the ways in which these values may help us navigate our way to just transition.

Datum
Vrijdag 14 feb 2025 17:00 uur
Locatie
SPUI25
08 01 25
Sociale mediaverslaving onder kinderen

Kinderen brengen veel tijd door op sociale media. Moet de EU regels maken om kinderen te beschermen tegen verslaving aan zulke media? Vanavond praten we over deze vraag met twee juristen gespecialiseerd in platform regulering en consumentenrecht, een Europarlementariër en een orthopedagoog gespecialiseerd in online mediagebruik door kinderen

Datum
Woensdag 8 jan 2025 17:00 uur
Locatie
SPUI25