Dit hebben wij in huis | 2020

Programma’s uit het verleden

02 09 20

Dit hebben wij in huis #8

De politiek van de geschiedenis

Na de val van de Muur is het verleden in toenemende mate gaan fungeren als bron van politiek en identiteit, of het nu gaat om internationale verhoudingen of om sociale en politieke groepsvorming in Nederland en andere westerse landen. Frank van Vree, hoogleraar Geschiedenis, conflict en herinnering en directeur van het NIOD, onderbouwt deze stelling met sprekende voorbeelden.

09 07 20

Dit hebben wij in huis #10

Mondelinge geschiedenis en het verzet van Joden tegen hun vernietiging

Geschiedenis van massamoord kan niet worden geschreven zonder de getuigenis van de slachtoffers. Hoogleraar Oral history en cultuur Selma Leydesdorff spreekt over de betekenis van die getuigenis en richt zich vooral op het verzet van Joden. Zonder getuigenissen en oral history zouden we daar niets over weten. Zij vraagt zich tevens af hoe het komt dat lange tijd is gedacht dat alleen in het getto van Warschau verzet bestond en hoe een ‘andere’ waarheid langzaam deel van de geschiedenis werd.

06 07 20

Dit hebben wij in huis #9

Albert Camus: schrijver in crisistijd

De levensloop van Albert Camus werd sterk bepaald door de grote tragedies van de twintigste eeuw. De wijze waarop hij hieraan literair gestalte gaf maakt zijn oeuvre extra actueel, stelt Ieme van der Poel, hoogleraar Franse letterkunde.

29 06 20

Dit hebben wij in huis #7

Struggle for life van literaire teksten. Hoe Max Havelaar kon overleven

Wat maakt uit dat Shakespeare en Euripides overleven en Hendrik Tollens en Ina Boudier-Bakker niet? Hoe wordt een tekst een klassieker? Hoogleraar moderne Nederlandse letterkunde Marita Mathijsen demonstreert aan ‘Max Havelaar’ van Multatuli waarom die wel de eenentwintigste eeuw haalde.

25 06 20

Dit hebben wij in huis #6

Vertellen in de toekomende tijd: Cassandra toen en nu

Hoogleraar theoretische literatuurwetenschap Mieke Bal analyseert de spanning in vertel- en werkwoordstijden tussen heden, verleden en toekomst in verband met drie zaken: de verhaal-analytische methode, de figuur van Cassandra in drie kunstwerken van theater (Aeschylus), roman (Christa Wolf) en schaduwspel (Nalini Malani) en de dreiging voor de wereld waarin we ons bevinden, waarbij Bal haar essay-film ‘It’s About Time’ betrekt.

22 06 20

Dit hebben wij in huis #5

Een seksuele revolutie rond 1500?

In de Lage Landen excelleren de toonaangevende literatuur en beeldende kunst in verkenningen van het naakte lichaam en pleidooien voor de vrije liefde. Ook het straatspektakel, de toegepaste kunst en de religieuze verbeeldingen doen mee. Daarop volgt een scherpe recessie in de loop van de zestiende eeuw. Herman Pleij, hoogleraar Historische Nederlandse letterkunde, onderzoekt waarom deze ongekende eruptie in brede kringen zich hier sterker voordoet dan in de rest van Europa.

18 06 20

Dit hebben wij in huis #4

Naar een activistische geesteswetenschap: wat we kunnen leren van het verleden

De grootste maatschappelijke omwentelingen uit het verleden staan op het conto van geesteswetenschappelijke inzichten. Bij het publiek is dit vrijwel onbekend. Rens Bod, hoogleraar Digitale geesteswetenschappen en individual fellow van het NIAS, stelt dat een activistische houding die de grote alfa-inzichten uit het verleden en heden propageert harder nodig is dan ooit.

15 06 20

Dit hebben wij in huis #3

Nationale geschiedenis als kijkspel: van ‘Birth of a Nation’ (1915) tot ‘Michiel de Ruyter’ (2015)

In de ontstaansperiode van het nationalisme, de negentiende eeuw, speelde de vaderlands-historische roman een belangrijke rol. Die rol werd in de twintigste eeuw overgenomen door het nieuwe medium van de film (later ook op tv en pay-per-view). Hoogleraar Moderne Europese letteren Joep Leerssen vraagt zich af wat de historische spektakelfilm heeft meegenomen van Walter Scott en De Leeuw van Vlaanderen en wat er in het nieuwe medium en in de nieuwe eeuw is veranderd.

11 06 20

Dit hebben wij in huis #2

Nederlands tussen Duits en Engels

Je kunt het Nederlands niet alleen geografisch maar ook taalkundig karakteriseren als een taal die zo’n beetje tussen het Engels en het Duits inzit. Hoe zou dat eigenlijk komen? Hoogleraar Nederlandse taalkunde en decaan van de Faculteit der Geesteswetenschappen Fred Weerman deelt recente inzichten in eerste en tweede taalverwerving.

08 06 20

Dit hebben wij in huis #1

Corona in de stad

Wat betekent corona voor de cultuur van de stad? Hoe verzamel je de impact van corona? Margriet Schavemaker, hoogleraar Media en Kunst in de museale praktijk en artistiek directeur van het Amsterdam Museum, spreekt over de recente digitale tentoonstelling ‘Corona in de stad’ die zij mede samenstelde. Ook plaatst zij dit veelbesproken project in een internationale context.