Experimenteren met probleemoplossende strafrechtspleging

Wijkrechtspraak

Recent startten in Eindhoven, Rotterdam en Amsterdam proeven met probleemoplossende wijkrechtbanken. Deze nieuwe vorm van rechtspraak biedt maatwerk voor verdachten met zogenaamde ‘multiproblematiek’, zodat de mens achter de strafzaak centraal staat, en niet enkel het strafbare feit. In dit programma gaan experts in gesprek over de eerste ervaringen met deze wijkrechtbanken.

Dit programma is een online evenement

In navolging van Amerikaanse community courts zijn in Eindhoven, Rotterdam en Amsterdam proeven gestart met probleemoplossende wijkrechtbanken. Een integrale, persoonsgerichte aanpak moet voorkomen dat verdachten opnieuw stafbare feiten plegen. In samenwerking met hulpverleners willen wijkrechtbanken achterliggende oorzaken van criminaliteit, zoals schulden of een verslaving, aanpakken om zo herhaling van strafbare feiten te voorkomen en overlast voor de buurt te verminderen. Alleen bekennende verdachten die gemotiveerd zijn om hun gedrag of situatie te verbeteren, komen hiervoor in aanmerking. Voorafgaand aan de zitting van de wijkrechtbank maken hulpverleners een analyse van de persoonlijke situatie van de betrokkene. Ter zitting voert de rechter een uitgebreid gesprek met de verdachte en met de aanwezige ketenpartners om te komen tot een plan van aanpak gericht op preventie van strafbare feiten. De afspraken worden opgenomen als bijzondere voorwaarden bij de strafoplegging. De rechter houdt door middel van één of twee vervolgzittingen vinger aan de pols.

Tijdens dit programma presenteren Nienke Doornbos en Romy Hanoeman de eerste empirische bevindingen over probleemoplossende strafrechtspleging uit hun onlangs verschenen onderzoeksrapport ‘De persoon achter het dossier; werkwijze en resultaten van de Wijkrechtbank Eindhoven’. Aansluitend gaan rechters, een officier van justitie en een expert met elkaar in gesprek over de mogelijkheden en beperkingen van probleemoplossende wijkrechtspraak. Hoe zijn de eerste ervaringen met de wijkrechtbanken? Voor welke uitdagingen staan ze? En welke implicaties heeft deze vorm van rechtspraak voor de rol van de rechter?

Over de sprekers

Dr. Nienke Doornbos is senior onderzoeker Rechtssociologie aan de UvA.

Romy Hanoeman Msc is junior onderzoeker Rechtssociologie aan de UvA.

Mr. Christel Poelmans is officier van justitie bij het Parket Den Bosch.

Mr. Mariëtte Kobussen, wijkrechter in Eindhoven bij de rechtbank Oost-Brabant

Mr. Maria Leijten is wijkrechter in Amsterdam bij de Rechtbank Amsterdam.

Dr. Suzan Verberk is expert op het gebied van innovatieve strafrechtspleging en consultant bij The Hague Institute for Innovation of Law.

Prof. dr. Benjamin van Rooij (moderator) is hoogleraar Law and Society aan de UvA.

Gerelateerde programma’s
02 02 26
How the Human Voice has Shaped History
From Breath to Body Politics

Why do we like listening to some people more than others? In a world suffused by speech – of politicians, influencers, salespeople and pundits alike – that question seems more relevant than ever. Join us for a panel conversation on how the power of a ‘good voice’ has been shaped and re-shaped in the last two centuries.

Datum
Maandag 2 feb 2026 20:00 uur
Locatie
SPUI25
11 09 25
Een fotografisch project over schaamte, identiteit en herinnering
Es gibt keine Sahne es gibt Krieg

In haar nieuwe project onderzoekt fotograaf Annaleen Louwes de erfenis van haar Duitse moeder, gevormd door de nasleep van de Tweede Wereldoorlog. Via beeld, audio en archiefmateriaal vervaagt de grens tussen herinnering en werkelijkheid. Hoe werkt collectieve schaamte door in een volgende generatie? Tijdens dit programma wordt die vraag in verschillende gesproken en muzikale bijdragen verder verkend.  

*Dit programma is volgeboekt, je kunt online meekijken met de livestream*

Datum
Donderdag 11 sep 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25
26 06 25
Naar een nieuw publiek debat
Stijl als antwoord (uitgesteld)

Het publieke debat is compleet stijlloos geworden, stelt Jonasz Dekkers in zijn nieuwe boek. Hij laat zien dat stijl, hoewel ogenschijnlijk ongrijpbaar, een diepgaand filosofisch concept is dat een cruciale rol speelt in iedere samenleving. Het is de lijm tussen vervreemde individuen in een geatomiseerde maatschappij. 

Datum
Donderdag 26 jun 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25