Welke ‘VOC-mentaliteit’?
De Nederlandse koloniale geschiedenis speelt een grote rol in het huidige politieke en maatschappelijke debat. Maar hoe werd er eerder, in de koloniale tijd, gedacht en gediscussieerd over het Nederlandse kolonialisme? En hoe werken die ideeën en discussies door in de actualiteit?
Er is de laatste jaren veel discussie over de Nederlandse koloniale geschiedenis en de doorwerking daarvan in het heden, van de slavernij in Suriname tot de dekolonisatie van Indonesië. Toch hebben historici tot voor kort nog maar weinig aandacht besteed aan de manier waarop er in het verleden werd gedacht en gediscussieerd over de Nederlandse koloniale overheersing. Welke ideeën lagen bijvoorbeeld ten grondslag aan de VOC? Was er, zoals Jan-Peter Balkenende meende, een ‘VOC-mentaliteit’ die het Nederlandse kolonialisme onderscheidde van andere Europese imperia? En hoe werd die mentaliteit in de praktijk vormgegeven? Ter gelegenheid van de publicatie van The Dutch Empire between Ideas and Practice, 1600-2000, geredigeerd door René Koekkoek, Anne-Isabelle Richard en Arthur Weststeijn, gaan verschillende historici met elkaar in debat over het vermeende exceptionalisme van het Nederlandse imperium en de manier waarop koloniale ideeën en ideologieën huidige visies daarop kleuren.
Over de sprekers
Karwan Fatah-Black is expert op het gebied van vroegmoderne globalisering en het Atlantische slavernijverleden. Hij doceert aan de Universiteit Leiden.
Jennifer Foray is associate professor aan Purdue University in de Verenigde Staten. Ze doet onderzoek naar tegenstanders van de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd en de erfenis daarvan in Nederland.
Anne-Lot Hoek is journalist en zelfstandig onderzoeker en schrijft een boek over de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd op het eiland Bali.
Remco Raben is bijzonder hoogleraar koloniale en postkoloniale literatuur- en cultuurgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam en doceert daarnaast aan de Universiteit Utrecht. Hij houdt zich bezig met Aziatische, mondiale en koloniale geschiedenis
René Koekkoek, Anne-Isabelle Richard en Arthur Weststeijn zijn ideeënhistorici, verbonden aan respectievelijk de Universiteit Utrecht en de Universiteit Leiden.
