Hoe betrouwbaar is wetenschap?

Om te kijken of een onderzoeksresultaat echt klopt, moet je de studie nog een keer doen, lees je vaak. Maar is dit inderdaad zo eenvoudig? Deze avond bespreken wij wat goede en betrouwbare wetenschap is, en welke rol replicatie hierin speelt.

In 2011 werd een ‘replicatiecrisis’ uitgeroepen omdat sommige studies in de psychologie en medische wetenschap niet herhaalbaar bleken. Het leek alsof veel studies niet goed gedaan waren. Bezorgde wetenschappers eisten daarom dat meer studies herhaald zouden worden om te kijken welke studies wél betrouwbaar zijn. De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), die het meest onderzoek in Nederland financiert, opende na enig aandringen een pot geld voor replicatiestudies. Nu de meeste van de studies die met dat geld zijn betaald, zijn afgerond, is het tijd om eens te kijken hoe replicatieonderzoek in de praktijk werkt, en wat dit zegt over de betrouwbaarheid van wetenschappelijk onderzoek.

Vier wetenschapsonderzoekers van het Amsterdam UMC en van de Universiteit Groningen volgden de replicatieprojecten met behulp van interviews en observaties. Zij presenteren op deze avond hun bevindingen en gaan hierover in gesprek met vijf van de replicatieonderzoekers. Hoe denken de replicatieonderzoekers nu over replicaties en over wat goede en betrouwbare wetenschap is?

Over de sprekers

Jonna Brenninkmeijer deed etnografisch onderzoek naar replicatiestudies in actie, vooral in de sociale wetenschappen (Amsterdam UMC).

Stephanie Meirmans deed etnografisch onderzoek naar replicatiestudies in actie, vooral op het medische en geesteswetenschappelijke gebied (Amsterdam UMC).

Annemarijn de Boer deed een replicatie van een medisch onderzoek naar de vraag of influenza het risico op een hartinfarct kan verhogen (UMC Utrecht).

Kim Luijken deed replicaties van statistische simulatiestudies (UMC Leiden en Utrecht).

Ewout Meijer deed een replicatie van een psychologisch onderzoek naar eerlijkheid (Universiteit Maastricht).

Nienke Smit deed een replicatie naar scaffolding (de juiste hulp op het juiste moment) in het onderwijs (Universiteit Utrecht).

Rombert Stapel deed een replicatie van verschillende bevolkingsschattingen voor de 14e tot 19e eeuw voor Nederland en België (Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis).

Maarten Derksen (moderator) is co-PI in het etnografisch onderzoek naar replicatiestudies (Universiteit Groningen).

Jeannette Pols (moderator) is PI in het etnografisch onderzoek naar replicatiestudies (Amsterdam UMC en UvA).