Hoe Europa veilig werd na Napoleon

Tegen de terreur

Met het einde van de heerschappij van Napoleon verlangde de bevolking na 25 jaar van oorlog en chaos naar rust en veiligheid. In dit programma kijken we met Beatrice de Graaf, Marita Mathijsen en Joep Leerssen naar de eerste totstandkoming van Europese veiligheidsdiensten.

Om de chaos te bezweren werd de nieuwe Europese Verdedigingsgemeenschap (een NAVO avant la lettre) opgericht, met de hertog van Wellington aan het hoofd. Hij werd omringd en ondersteund door talloze officieren, juristen, spionnen en ander veiligheidsvolk. Met behulp van allerlei nieuwe instrumenten – paspoorten, optische telegrafen, gezamenlijke grenscontroles en het razendsnel verspreiden van signalementen van voortvluchtige ‘terroristes’ en ‘assassijnen’ – werd het inderdaad veilig. Maar werd de terreur werkelijk bezworen? En legde dit systeem de basis voor ons huidige veiligheidsbestel?

Beatrice de Graaf gaat met Marita Mathijsen en Joep Leerssen in gesprek over deze eerste strijd tegen de terreur en de rol die nationalisme hierin speelde. Daarbij zal Marita Mathijsen ingaan op en vragen stellen bij de positie van Nederland in dit Europees project. Joep Leerssen zal aan de orde stellen hoe de nationale identiteiten zich verhielden ten opzichte van dit internationale streven.

Gerelateerde programma’s

20 01 26

Waar verzet begint

De klimaatramp is de grootste ramp van onze tijd, en van de jaren die voor ons liggen. Dat vraagt om actie. Maar wat voor actie precies? En wat zou ons daartoe kunnen bewegen? Filosoof, schrijver en theatermaker Roel Meijvis stelt dat we te rade kunnen gaan bij existentialisten als Simone De Beauvoir, Albert Camus en Jean-Paul Sartre.

04 09 25

Over de aantrekkingskracht van een Europese klassieker

De avonturen van Telemachus

Stendhal bewonderde zijn stijl en James Joyce liet zich erdoor inspireren: De avonturen van Telemachus van Francois Fénelon (1651-1715). In Nederland lijkt dit boek grotendeels in de vergetelheid geraakt, terwijl deze Europese klassieker uit 1699 binnen enkele jaren na verschijning in vele talenedities verscheen. In de achttiende en negentiende eeuw was het – op de Bijbel na – zelfs het vaakst herdrukte boek in Europa. Wat was en is de aantrekkingskracht van dit werk?

24 06 25

De toekomst van gevangenschap

Gevangenisstraf zet mensen buiten de samenleving. In veel gevallen versterkt dit bestaande problemen, zoals kansenongelijkheid, en belemmert het de terugkeer van veroordeelden naar de samenleving. Dat zorgt voor hoge recidivecijfers. In dit programma onderzoeken we de toekomst van gevangenschap.