Op zoek naar woorden in de psychiatrie

Taal grijpt altijd in

De taal die we gebruiken beïnvloedt ons begrip van psychisch lijden. In het pas verschenen Taal grijpt altijd in belicht Bram de Ridder, psychiater en schrijver, de risico’s van stoornistaal en stoornisdenken voor de samenleving en zoekt hij naar een andere benadering: naar taal die ruimte schept en openstaat voor het ongekende. Vanavond gaat hij onder leiding van Robin Goudsmit in gesprek met Sanneke de Haan en Arthur Eaton. De ideeën worden omlijst door muziek van Margot Stam en poëzie van Yasmin Namavar.

Dit programma is volgeboekt, kijk mee met de livestream. 

Wanneer behandelaren ons leed herkaderen in termen van psychische stoornissen, krijgt dit lijden nieuwe woorden: depressieve stoornis, ADHD, autisme, psychose, anorexia. Deze ‘stoorniswoorden’ sturen vervolgens sterk onze omgang met het psychisch lijden – en ook hoe we er niet mee omgaan. Met Taal grijpt altijd in levert Bram de Ridder een pleidooi voor meer zoektaal en minder weettaal. Vanuit zijn eigen ervaringen in de praktijk verkent hij nieuwe denkrichtingen en onderzoekt hij of een taal mogelijk is die meer recht doet aan context, complexiteit en verwevenheid. 

Over de sprekers 

Bram de Ridder is psychiater, socioloog en schrijver. Eerder verschenen van zijn hand de verhalenbundel Andere Kamers, de roman Een aangenaam zwaar hoofd en diverse artikelen over psychiatrie, waarbij hij samen met collega’s nieuwe begrippen als ‘stoornisme’, ‘zoektaal’ en ‘weettaal’ introduceerde. 

Sanneke de Haan is Socrates Hoogleraar Psychiatrie en Filosofie aan de Erasmus School of Philosophy van de Erasmus Universiteit Rotterdam en universitair docent aan het Ethiek Instituut van de Universiteit Utrecht. Ze werkt aan onderwerpen op het snijvlak van filosofie en psychiatrie, vaak gebruikmakend van kwalitatieve onderzoeksmethoden. In 2020 verscheen haar boek Enactive Psychiatry bij Cambridge University Press, waarin ze een holistische benadering van psychische aandoeningen ontwikkelt.

Arthur Eaton is psycholoog, filosoof en schrijver. Hij heeft een praktijk voor analytische therapie in Amsterdam en schrijft onder meer voor NRC Handelsblad. In De Groene Amsterdammer heeft hij een tweewekelijkse column waarin hij levensvragen van lezers bespreekt. In 2017 promoveerde hij in psychoanalyse studies aan University College London.

Yasmin Namavar is psychiater en dichter. Ze was finalist bij de El-Hizjra Literatuurprijs (2022) en ze won de Hollands Maandblad Schrijversbeurs 2023/2024 categorie poëzie. Haar debuutbundel Verblijf verscheen in maart 2025.

Margot Stam is orthopedagoog in de jeugd-ggz en heeft daarnaast een achtergrond in de muziekwetenschap. Eerder werkte ze in het primair onderwijs als leerkracht en muziekdocent. Ze zong in verschillende bands en vormt samen met Bram de Ridder het singer-songwritersduo Stam & de Ridder.

Robin Goudsmit (moderator) is journalist bij Trouw. Haar werk verscheen ook in De Revisor en rekto:verso. In 2021 werd ze door Vlaams-Nederlands huis deBuren en het Brusselse podium Pilar benoemd tot Scherpsteller, een positie voor een veelbelovende jonge denker. 

Gerelateerde programma’s
04 11 25
Towards a common approach to Europe’s colonial past
European Integration and Co-Imperialism

Until recently, the former imperial nation states of Europe often regarded themselves as historically homogeneous nation states with a colonial past that was separate from their European continental history. Recent research shows that the European integration process was closely intertwined with modern imperialism and decolonization. Tonight, our speakers will discuss these new developments in historiography.  

Datum
Dinsdag 4 nov 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25
25 09 25
Toegang tot het recht begint aan de rechtenfaculteiten

Als er geen advocaten meer zijn die burgers bij de rechter of tegen de overheid bijstaan, bestaat onze democratische rechtsstaat alleen nog op papier. Die situatie lijkt meer en meer reëel te worden, doordat er steeds minder sociaal advocaten zijn. Dit terwijl bijna 40% van de bevolking van hun rechtsbijstand afhankelijk is. Is het aan universiteiten om te bevorderen dat rechtenstudenten gaan werken als sociaal advocaat?

Datum
Donderdag 25 sep 2025 17:00 uur
Locatie
SPUI25
11 09 25
Een fotografisch project over schaamte, identiteit en herinnering
Es gibt keine Sahne es gibt Krieg

In haar nieuwe project onderzoekt fotograaf Annaleen Louwes de erfenis van haar Duitse moeder, gevormd door de nasleep van de Tweede Wereldoorlog. Via beeld, audio en archiefmateriaal vervaagt de grens tussen herinnering en werkelijkheid. Hoe werkt collectieve schaamte door in een volgende generatie? Tijdens dit programma wordt die vraag in verschillende gesproken en muzikale bijdragen verder verkend.  

Datum
Donderdag 11 sep 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25