De lastenverdeling van het klimaatbeleid

Rechtvaardig maar toch pijnlijk

Klimaatverandering noopt wereldwijd tot hard ingrijpen, zoals de klimaatonderhandelingen tijdens de COP26 weer duidelijk maken. Ook in Nederland vergt dat steeds verstrekkender beleid, op mitigatie en adaptatie. Nieuwe perspectieven en kansen zijn voorhanden, maar komen met hoge kosten. Hoe verdelen we de lasten van klimaatbeleid op een rechtvaardige manier?

Dit programma is een online evenement.

Klimaatbeleid heeft ontegenzeggelijk grote gevolgen voor burgers, bedrijfsleven en overheid. De benodigde veranderingen vragen om aanpassingen in het alledaagse leven van huishoudens, maar ook om forse investeringen in ‘game changers’ op het gebied van energievoorziening. Deze veranderingen bieden veel mogelijkheden en nieuwe perspectieven, maar kosten bovenal veel geld.

Deze avond staan wij stil bij de vraag: hoe verdelen we de kosten van klimaatbeleid op een rechtvaardige manier? Verschillende experts buigen zich over de mogelijkheden tot verdeling, gegeven de verschillende (en uiteenlopende) filosofische ideeën over rechtvaardigheid. Ook introduceren zij energiearmoede als casus: hoe kunnen de filosofische inzichten worden toegepast op deze wrange realiteit van vandaag de dag? We komen tot de conclusie dat er verschillende rechtvaardige verdelingen mogelijk zijn – hoe pijnlijk ook.

Over de sprekers

Marc Davidson is hoogleraar Filosofie van duurzaamheid en milieu aan de Radboud Universiteit. Hij richt zich met name op de morele vraag hoe wij behoren te handelen in het licht van de duurzaamheids- en milieuproblematiek. Waarom zouden wij ons zorgen maken om toekomstige generaties? Welke plichten hebben wij jegens de andere soorten die deze planeet bevolken? Wat is een rechtvaardige verdeling van de kosten van milieubeleid over de bevolking? Wat is de verantwoordelijkheid van de individuele burger of consument? Marc Davidson benadert deze vragen multi- en interdisciplinair door het vakgebied van de ethiek te verbinden met kennis over economie, ecologie, psychologie en andere terreinen.

Victor Toom is wetenschappelijk medewerker bij de WRR in het kader van de projectgroep Klimaatbeleid. Voordat Toom startte bij de WRR in 2020, werkte hij als wetenschappelijk secretaris bij de Gezondheidsraad. Van 2010 tot en met 2018 werkte hij in het buitenland en verrichtte hij sociaal-wetenschappelijk onderzoek naar onder andere de forensische identificatie van slachtoffers van de 9/11-aanslagen in New York en de genocide van Srebrenica. Hij heeft diverse onderzoeksbeurzen toegekend gekregen, en zijn werk werd gepubliceerd in tal van internationale tijdschriften. Voor een overzicht van zijn werk, zie https://wrr.academia.edu/VictorToom

Koen Straver is sociaal wetenschapper bij TNO bij de onderzoeksgroep sociale innovaties bij de afdeling energietransitie studies. Hij is hoofdauteur van TNO’s white paper: energiearmoede en de energietransitie, en schreef mee aan het meeste recente TNO onderzoek naar energieamoede. Tevens is hij projectleider bij het opzetten van het Nederlands energiearmoede raamwerk voor het ministerie van economische zaken. Samen met de RVO heeft hij de afgelopen drie jaar communities of practice geleid voor zo’n 10-15 grote en middelgrote gemeenten over energiearmoede en een inclusieve energietransitie. Daarnaast is hij lid van het management committee van het Europese onderzoeksnetwerk naar energiearmoede ENGAGER COST Action network, en is hij innovatiemanager bij het Europese project WELLBASED en onderdeel van de adviesraad voor het EU project EnergyMeasures. Zijn huidige onderzoek richt zich op oplossingen voor energiearmoede, hoe te werken aan rechtvaardige energietransitie en verhoogde burgerparticipatie in de energietransitie.

Joyeeta Gupta is co-voorzitter van de Earth Commission (2019-2021), opgericht door Future Earth en ondersteund door de Global Challenges Foundation. Ze is hoogleraar milieu en ontwikkeling in het mondiale zuiden aan het Amsterdam Institute for Social Science Research van de Universiteit van Amsterdam en IHE Delft Institute for Water Education. Daarnaast is ze faculteitshoogleraar Sustainability (2019-2024) en leidt ze de programmagroep Governance and Inclusive Development. Ten slotte is ze ook de mede-organisator van het Universitair Centrum voor Duurzame Ontwikkelingsstudies, waarvoor ze alle gerelateerde activiteiten coördineert en leidt, inclusief de recente en succesvolle derde jaarlijkse (virtuele) conferentie.

Gerelateerde programma’s
04 11 25
Towards a common approach to Europe’s colonial past
European Integration and Co-Imperialism

Until recently, the former imperial nation states of Europe often regarded themselves as historically homogeneous nation states with a colonial past that was separate from their European continental history. Recent research shows that the European integration process was closely intertwined with modern imperialism and decolonization. Tonight, our speakers will discuss these new developments in historiography.  

Datum
Dinsdag 4 nov 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25
04 04 25
The Social and Political Lives of Images
Seeing Matters

Ever wondered how images shape our reality? Join us in unraveling the transformative power of visuals – from protest imagery to social media memes – in mobilizing movements, influencing debates, and reshaping perceptions. Discover why, in our visual age, seeing truly matters. 

Datum
Vrijdag 4 apr 2025 17:00 uur
Locatie
SPUI25
22 03 25
SPUI25 x 24 uur Centrum
Amsterdam: een brakke stad

Tijdens dit programma kijken we met historicus Bob Pierik naar de geschiedenis van drinkwater in Amsterdam. Kunnen we lessen trekken uit het verleden voor toekomstig waterbeleid? Hoe kunnen we het waterbewustzijn bij Amsterdammers vergroten? Wat betekent het om in een verzilte stad te leven en hoe ziet toekomstbestendig waterbeleid eruit voor de Amsterdam?

Datum
Zaterdag 22 mrt 2025 16:00 uur
Locatie
SPUI25