Fotografie, nationalisme en de broze bouwstenen van het Europese project

Parlementen van de Europese Unie

Tussen 2010 en 2016 fotografeerde Nico Bick de parlementen van de 28 EU-lidstaten en de twee zalen van het Europees Parlement. Staand op de vloer van de plenaire zaal – gewoonlijk een plek niet toegankelijk voor het publiek – legde hij deze arena’s van Europese democratie vast. Eenvormig maar elk vol nationale elementen, zijn dit de bolwerken van een immens politiek project in een wankele periode: de internationale bankencrisis dreunde na, rechts-populisten en anti-EU-nationalisten kregen steeds meer voet aan de grond, culminerend in het Brexit-referendum in 2016.

Ter gelegenheid van het verschijnen van het fotoboek Parliaments of the European Union nemen de fotograaf en andere observatoren van het ‘Europese project’ de beeldvorming van Europa en de Europese Unie nader onder de loep; vanuit kunsthistorisch, politiek en wetenschappelijk perspectief. Wat vertellen deze beelden van alle parlementszalen in de EU nu precies? Wat zegt het tastbare DNA van de EU over de democratie die zich daarbinnen afspeelt, en over het Europese machtsspel?

Frits Gierstberg, curator Nederlands Fotomuseum in Rotterdam, zal het gesprek inleiden door het fotoproject in een brede fotografische context te plaatsen. Nico Bick presenteert een aantal van zijn grootse beelden, met verhalen van zijn ervaringen en het maakproces. Hoogleraar Europese Studies en nationalisme-expert Joep Leerssen spreekt over nationalisme binnen Europa, in beeld en in steen – en in daden. André Wilkens, directeur European Cultural Foundation, schetst tot slot in breed perspectief waarom de democratie en ‘project Europa’ verbeeldingskracht behoeven.

Over de sprekers

Nico Bick studeerde fotografie aan de Koninklijke Academie voor Kusten in Den Haag (1991). Zijn werk wordt gekenmerkt door een compromisloze analoge aanpak. Met een groot formaat camera, geduld en zorgvuldige observatie creëert hij conceptuele reeksen van zeer gedetailleerde beelden, die uitnodigen tot reflectie op zowel de ruimte zelf – in afwezigheid van mensen – als het doel ervan.

Frits Gierstberg is kunsthistoricus, criticus en schrijver. Van 2003 tot 2014 werkte hij als Hoofd tentoonstellingen bij Nederlands Fotomuseum in Rotterdam, vanaf 2014 is hij er curator. Hij heeft talrijke tentoonstellingen over historische en hedendaagse fotografie samengesteld en publiceert regelmatig over fotografie in binnen- en buitenlandse boeken en tijdschriften.

Joep Leerssen is hoogleraar Europese Studies aan de Universiteit van Amsterdam. Hij staat internationaal bekend als een van de grootste autoriteiten op het gebied van de culturele geschiedenis van nationalisme. Voor zijn werk ontving hij in 2008 de Spinoza-prijs.

André Wilkens is directeur European Cultural Foundation in Amsterdam. Vanuit zijn academische achtergrond in de Politieke wetenschappen werkt hij aan Europese en internationale zaken, gelijkheid en klimaatverandering als mede voor een meer menselijke digitale wereld. Wilkens is auteur van Der diskrete Charme der Bürokratie. Gute Nachrichten aus Europa.