‘Niet-mensen’ in hun recht
Bruno Latour, bekend van onder meer het parlement der dingen, ontvangt deze november de Spinozalens voor zijn intellectuele oeuvre. Met Laura Burgers onderzoeken wij Latours denken in de context van onze rechtsstaat. Ook ontmoeten we Latour in literaire gedaante, en wel op het wad.
Bruno Latour riep op tot een ‘parlement der dingen’, om zogenaamde niet-mensen een stem te geven binnen onze rechtsstaat. In hoeverre is dit haalbaar? Laura Burgers vertelt over haar onderzoek naar niet-mensen in diverse rechtssystemen in Europa. Buiten Europa komt een beweging op gang getiteld Rights of Nature – ook wel Earth Jurisprudence – waarin niet-mensen, zoals dieren, planten en ecosystemen, eigen rechten krijgen. Hoe zouden we iets dergelijks kunnen realiseren in Europa? Hoe institutionaliseren we representatie van niet-mensen?
Tijdens deze avond lezen finalisten van de schrijfwedstrijd Latour op het Wad hun teksten voor. Dit project van Schrijversvakschool Groningen gaat over het verwerken van wetenschappelijk kennis in een literaire tekst. Focus is het denken van Bruno Latour, toegepast op de ramp met de MSC ZOE, die op 1 januari 2019 ten noorden van Ameland 342 containers verloor. De opdracht van de schrijfwedstrijd: schrijf vanuit een niet-menselijk perspectief een literaire tekst over (de impact van) de containerramp.
Over de sprekers
Laura Burgers is jurist en schrijver. Deze november verdedigt zij aan de UvA haar proefschrift Justitia, the People’s Power and Mother Earth over de rol van de rechter in klimaatrechtszaken. Moet de rechter opkomen voor de belangen van hen die buiten de boot van de democratische rechtsstaat vallen: mensen in andere landen, toekomstige generaties en niet-mensen, zoals dieren, planten en ecosystemen? Burgers is expert binnen het VN Netwerk Harmony with Nature dat kennis aan de Algemene Vergadering van de VN overbrengt over een mondiale beweging waarin steeds meer natuur-entiteiten eigen rechten krijgen. In november 2020 verschijnt de bundel De stem van de Noordzee (Uitgeverij Boom, 2020) waar Burgers aan bijdroeg.
Adelheid van Luipen (moderator) is rechtsfilosoof, wetenschappelijk docent aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en redactiesecretaris/adjunct-uitgever bij de Nederlandse Boekengids. Zij studeerde kunstgeschiedenis, rechten en rechtsfilosofie. Haar masterscriptie schreef zij over empathie en klimaatverandering.
