Een theatrale lezing van Joods-Duits toneel in negentiende-eeuws Berlijn

Mensen, apen, onrecht

Deze middag reizen wij terug in de tijd, naar het joodse Berlijn van de negentiende eeuw. Welke rol speelde het toneel in de joods-burgerlijke cultuur van toen? Een themamiddag met theatrale lezing en bijdragen van Ezra Engelsberg (DIA) en Deborah Hertz (University of California).

Let op! De voertalen van dit programma zijn Duits (theaterlezing) en Engels (bijdragen van Ezra Engelsberg en Deborah Hertz).

See below for English.

Ludwig Robert schreef in 1824 een toneelstuk over een baviaan die symbool staat voor de behandeling van Duitse joden in zijn tijd. Het stuk laat goed zien wat de rol van theater was in de joods-burgerlijke cultuur van Berlijn. Toneelstukken werden vaak in huiselijke kring voorgelezen. Dit stuk, vol humor, was een reactie op een tragedie van Michael Beer waarin een Indiase paria eenzelfde rol vertolkte als de baviaan.

Tijdens deze lezing van de ongepubliceerde parodie wordt de geschiedenis ‘opgevoerd’ om de Berlijnse literaire salon te herbeleven. Voorafgaand aan het stuk houdt Ezra Engelsberg, promovendus bij het DIA, een inleiding. Aansluitend geeft Deborah Hertz, hoogleraar voor Modern Jewish Studies aan de University of California (San Diego), een commentaar onder de noemer: ‘Secret Secrets and Open Secrets in the Life of the Playwright Ludwig Robert (1778-1832)’.

Over de sprekers

Deborah Hertz is hoogleraar voor Modern Jewish Studies aan de University of California/San Diego. Zij is gespecialiseerd in moderne Duitse geschiedenis, moderne Joodse geschiedenis en moderne Europese vrouwengeschiedenis. Haar huidige onderzoek richt zich op de geschiedenis van radicale Joodse vrouwen. 

Ezra Engelsberg doet onderzoek naar identiteiten in joods-Duits theater tussen 1800 en 1871. Hij rondde aan de UvA de onderzoeksmaster Geschiedenis en de master Midden-Oostenstudies af, waarbij hij zich richtte op kentheoretische problemen bij historische representatie respectievelijk negentiende-eeuwse literaire geschiedschrijving in de Duitse taal.

Hanco Jürgens (moderator) is wetenschappelijk medewerker van het Duitsland Instituut. Hij studeerde geschiedenis in Utrecht en Mainz en doceerde aan de Radboud Universiteit en nu aan de UvA. Hij onderzoekt de moderne Europese geschiedenis. In 2014 publiceerde hij Na de val, Nederland na 1989 en in 2017 De vleugels van de adelaar: Duitse kwesties in Europees perspectiefHij is vaak te gast op radio en televisie om commentaar te geven over de Duitse politiek.


A Stage Reading of a Jewish-German Theatre Play in Nineteenth-Century Berlin

Humans, Monkeys, Injustice

This afternoon, we will travel back in time to nineteenth-century Jewish Berlin. What role did the stage play in the Jewish-civic culture of the time? An afternoon with theatrical reading introduced by Ezra Engelsberg (DIA) and evaluated by Deborah Hertz (University of California at San Diego).

In 1824, Ludwig Robert wrote a play about a baboon which symbolizes the treatment of German Jews in his time. The play illustrates well the role of theatre in Berlin’s Jewish-bourgeois culture. Plays were often read aloud in domestic settings. This play, full of humour, was a rewriting of a tragedy written by Michael Beer in which an Indian pariah played a comparable role to the baboon’s.

During this reading of the unpublished parody, history will be ‘staged’ to revive the Berlin literary salon. Prior to the play, Ezra Engelsberg, PhD candidate at the DIA, will introduce the setting. Following this, Deborah Hertz, professor of Modern Jewish Studies at the University of California (San Diego), will comment the play and its time. The title of her talks is: ‘Secret Secrets and Open Secrets in the Life of the Playwright Ludwig Robert (1778-1832)’.

About the Speakers

Deborah Hertz is professor of Modern Jewish Studies at the University of California/San Diego. She specializes in modern German history, modern Jewish history and modern European women’s history. Her current research focuses on the history of radical Jewish women. Among others, she wrote How Jews Became Germans (2007), Jewish High Society in Old Regime Berlin (2005), and Briefe an eine Freundin: Rahel Varnhagen an Rebecca Friedländer (1988 and 2018).

Ezra Engelsberg researches identities in Jewish-German theatre between 1800 and 1871. He completed the Research Master’s in History and the Master’s in Middle Eastern Studies at the UvA, focusing on knowledge-theoretic epistemological problems in historical representation, and on nineteenth-century literary historiography in the German language, respectively.

Hanco Jürgens (moderator) is a member of the academic staff at the Duitsland Instituut Amsterdam. He specializes in German and modern European history. He published on a variety of topics, such as the history of Dutch German relations, German EU-policy, the Third Way, and German missionaries in India in the Eighteenth Century. Currently, he focuses on the history of Germany since the fall of the Wall.

Gerelateerde programma’s
22 03 25
SPUI25 X 24 uur Centrum
Amsterdam: een brakke stad

Tijdens dit programma kijken we met historicus Bob Pierik naar de geschiedenis van drinkwater in Amsterdam. Kunnen we lessen trekken uit het verleden voor toekomstig waterbeleid? Hoe kunnen we het waterbewustzijn bij Amsterdammers vergroten? Wat betekent het om in een verzilte stad te leven en hoe ziet toekomstbestendig waterbeleid eruit voor de Amsterdam?

Datum
Zaterdag 22 mrt 2025 16:00 uur
Locatie
SPUI25
20 02 25
De uitreiking van de J.M.A. Biesheuvelprijs 2025

De uitreiking van de negende J.M.A. Biesheuvelprijs voor de beste verhalenbundel van de afgelopen twee jaar, 2023 en 2024, vindt plaats tijdens de Week van het Korte Verhaal. Tijdens dit feestelijke programma brengt Manon Uphoff een ode aan het korte verhaal. Journalist en mode-/cultuuractivist Janice Deul studeerde af op het werk van haar stadsgenoot J.M.A. Biesheuvel, zij vertelt over haar bewondering voor de schrijver. Presentatie: Arjen Fortuin.

Datum
Donderdag 20 feb 2025 17:00 uur
Locatie
SPUI25
13 02 25
Netherlands and Beyond
Reproductive Justice

Reproductive justice is a Black feminist concept that has been gaining traction in both activism and research around the world, but in the Netherlands the concept is not well known. Currently, we are faced with multiple forms of reproductive injustice: the criminalization of abortion, enhanced maternal and neonatal mortality rates for people of colour, and accumulating research addressing the structural nature of obstetric violence and racism. The investments in reproduction are uneven, when it comes to different groups of people across the world, especially in (post)colonial contexts. All these injustices with relation to reproduction, is what the term reproductive justice aims to address, analyse, and fight. During this evening, a rich panel of academics and midwives introduce and discuss the concept of reproductive justice, what is at stake and what is to be learned.

Datum
Donderdag 13 feb 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25