Ben van Meerendonk / AHF, collectie IISG, Amsterdam
Communistische gezinnen in naoorlogs Nederland

Mama las Marx

Tijdens de Koude Oorlog was de Nederlandse communistische partij een echte familieaangelegenheid en had, naar Sovjet-voorbeeld, een recept voor alle aspecten van het bestaan. Historicus Elke Weesjes interviewde jarenlang mannen en vrouwen die in naoorlogs Nederland opgroeiden in communistische gezinnen en tekende hun verhalen op in haar nieuwe boek Mama las Marx. Vanavond gaat ze over haar bevindingen in gesprek met Jos van Dijk, Marisca Milikowski en Hannah van Binsbergen.

Voor haar nieuwe boek Mama las Marx. Communistische gezinnen in naoorlogs Nederland sprak historicus Elke Weesjes jarenlang met mensen wier leven werd gevormd door de communistische levensbeschouwing en de discriminatie die communisten ten deel viel. Weesjes schrijft over hun positie op school, in de wijk en in heel het land, en heeft ook oog voor onderwerpen als opvoeding, seksuele voorlichting en de positie van de vrouw. Want hoe ‘anders’ de communisten toen ook waren, in sommige opzichten liepen zij voor. Links zijn werd op den duur zelfs ‘hip’, terwijl er van het communisme zelf steeds minder overbleef. En de kinderen? Die brachten het idealisme van hun ouders vaak op een heel eigen manier in de praktijk. Vanavond bespreekt Elke Weesjes de thematiek van Mama las Marx met Jos van Dijk, Marisca Milikowski en Hannah van Binsbergen.

Over de sprekers

Elke Weesjes is gespecialiseerd in de geschiedenis van radicale bewegingen en werkt aan de City University of New York. In 2021 verscheen haar boek Growing Up Communist in the Netherlands and Britain bij Amsterdam University Press.

Jos van Dijk is socioloog en bestuurslid van de Stichting tot Beheer van de Archieven van de CPN. Hij publiceerde onlangs De BVD in de politiek. De bestrijding van het communisme door de Nederlandse geheime dienst en in 2016 Ondanks hun dappere rol in het verzet. Het isolement van Nederlandse communisten in de Koude Oorlog.

Marisca Milikowski is auteur en psycholoog. Zij is de dochter van Marcus Bakker, jarenlang de fractieleider in de Tweede Kamer van de Communistische Partij van Nederland.

Hannah van Binsbergen is een Nederlandse auteur en dichter. In 2020 verscheen haar debuutroman Harpie. Momenteel is zij de hoofdredacteur van Jacobin – Nederland.

Annelies van der Meij (moderator) is acquirerend redacteur bij Mazirel Pers. Ze studeerde genderstudies en filosofie, en schrijft af en toe voor o.a. de Nederlandse Boekengids.
Gerelateerde programma’s
02 02 26
How the Human Voice has Shaped History
From Breath to Body Politics

Why do we like listening to some people more than others? In a world suffused by speech – of politicians, influencers, salespeople and pundits alike – that question seems more relevant than ever. Join us for a panel conversation on how the power of a ‘good voice’ has been shaped and re-shaped in the last two centuries.

Datum
Maandag 2 feb 2026 20:00 uur
Locatie
SPUI25
11 09 25
Een fotografisch project over schaamte, identiteit en herinnering
Es gibt keine Sahne es gibt Krieg

In haar nieuwe project onderzoekt fotograaf Annaleen Louwes de erfenis van haar Duitse moeder, gevormd door de nasleep van de Tweede Wereldoorlog. Via beeld, audio en archiefmateriaal vervaagt de grens tussen herinnering en werkelijkheid. Hoe werkt collectieve schaamte door in een volgende generatie? Tijdens dit programma wordt die vraag in verschillende gesproken en muzikale bijdragen verder verkend.  

*Dit programma is volgeboekt, je kunt online meekijken met de livestream*

Datum
Donderdag 11 sep 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25
26 06 25
Naar een nieuw publiek debat
Stijl als antwoord (uitgesteld)

Het publieke debat is compleet stijlloos geworden, stelt Jonasz Dekkers in zijn nieuwe boek. Hij laat zien dat stijl, hoewel ogenschijnlijk ongrijpbaar, een diepgaand filosofisch concept is dat een cruciale rol speelt in iedere samenleving. Het is de lijm tussen vervreemde individuen in een geatomiseerde maatschappij. 

Datum
Donderdag 26 jun 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25