Ben van Meerendonk / AHF, collectie IISG, Amsterdam
Communistische gezinnen in naoorlogs Nederland

Mama las Marx

Tijdens de Koude Oorlog was de Nederlandse communistische partij een echte familieaangelegenheid en had, naar Sovjet-voorbeeld, een recept voor alle aspecten van het bestaan. Historicus Elke Weesjes interviewde jarenlang mannen en vrouwen die in naoorlogs Nederland opgroeiden in communistische gezinnen en tekende hun verhalen op in haar nieuwe boek Mama las Marx. Vanavond gaat ze over haar bevindingen in gesprek met Jos van Dijk, Marisca Milikowski en Hannah van Binsbergen.

Voor haar nieuwe boek Mama las Marx. Communistische gezinnen in naoorlogs Nederland sprak historicus Elke Weesjes jarenlang met mensen wier leven werd gevormd door de communistische levensbeschouwing en de discriminatie die communisten ten deel viel. Weesjes schrijft over hun positie op school, in de wijk en in heel het land, en heeft ook oog voor onderwerpen als opvoeding, seksuele voorlichting en de positie van de vrouw. Want hoe ‘anders’ de communisten toen ook waren, in sommige opzichten liepen zij voor. Links zijn werd op den duur zelfs ‘hip’, terwijl er van het communisme zelf steeds minder overbleef. En de kinderen? Die brachten het idealisme van hun ouders vaak op een heel eigen manier in de praktijk. Vanavond bespreekt Elke Weesjes de thematiek van Mama las Marx met Jos van Dijk, Marisca Milikowski en Hannah van Binsbergen.

Over de sprekers

Elke Weesjes is gespecialiseerd in de geschiedenis van radicale bewegingen en werkt aan de City University of New York. In 2021 verscheen haar boek Growing Up Communist in the Netherlands and Britain bij Amsterdam University Press.

Jos van Dijk is socioloog en bestuurslid van de Stichting tot Beheer van de Archieven van de CPN. Hij publiceerde onlangs De BVD in de politiek. De bestrijding van het communisme door de Nederlandse geheime dienst en in 2016 Ondanks hun dappere rol in het verzet. Het isolement van Nederlandse communisten in de Koude Oorlog.

Marisca Milikowski is auteur en psycholoog. Zij is de dochter van Marcus Bakker, jarenlang de fractieleider in de Tweede Kamer van de Communistische Partij van Nederland.

Hannah van Binsbergen is een Nederlandse auteur en dichter. In 2020 verscheen haar debuutroman Harpie. Momenteel is zij de hoofdredacteur van Jacobin – Nederland.

Annelies van der Meij (moderator) is acquirerend redacteur bij Mazirel Pers. Ze studeerde genderstudies en filosofie, en schrijft af en toe voor o.a. de Nederlandse Boekengids.
Gerelateerde programma’s
20 01 26
Waar verzet begint

De klimaatramp is de grootste ramp van onze tijd, en van de jaren die voor ons liggen. Dat vraagt om actie. Maar wat voor actie precies? En wat zou ons daartoe kunnen bewegen? Filosoof, schrijver en theatermaker Roel Meijvis stelt dat we te rade kunnen gaan bij existentialisten als Simone De Beauvoir, Albert Camus en Jean-Paul Sartre. 

Datum
Dinsdag 20 jan 2026 20:00 uur
Locatie
SPUI25
04 09 25
Over de aantrekkingskracht van een Europese klassieker
De avonturen van Telemachus

Stendhal bewonderde zijn stijl en James Joyce liet zich erdoor inspireren: De avonturen van Telemachus van Francois Fénelon (1651-1715). In Nederland lijkt dit boek grotendeels in de vergetelheid geraakt, terwijl deze Europese klassieker uit 1699 binnen enkele jaren na verschijning in vele talenedities verscheen. In de achttiende en negentiende eeuw was het – op de Bijbel na – zelfs het vaakst herdrukte boek in Europa. Wat was en is de aantrekkingskracht van dit werk?

Datum
Donderdag 4 sep 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25
24 06 25
De toekomst van gevangenschap

Gevangenisstraf zet mensen buiten de samenleving. In veel gevallen versterkt dit bestaande problemen, zoals kansenongelijkheid, en belemmert het de terugkeer van veroordeelden naar de samenleving. Dat zorgt voor hoge recidivecijfers. In dit programma onderzoeken we de toekomst van gevangenschap.  

Datum
Dinsdag 24 jun 2025 17:00 uur
Locatie
SPUI25