Grootse gedachten: extremen in democratisch Nederland
In 1918 riep de sociaaldemocratische partijleider Pieter Jelles Troelstra de revolutie uit en in 2023 won Geert Wilders de Tweede Kamerverkiezing. In zijn nieuwe boek Grootse gedachten, laat historicus Hans Schoots zien dat in de ruime eeuw daartussen in Nederland altijd radicalen en extremisten zijn geweest. Vanavond buigt hij zich met verschillende deskundigen over deze turbulente geschiedenis.
De ruime eeuw die Hans Schoots in Grootse gedachten bespreekt, hebben omverwerpende ideeën van allerlei soort te zien gegeven: opmerkelijke stromingen ter verre linkerzijde, vele varianten aan de rechterrand, bommenleggers, rassenzuiveraars, en in de laatste decennia ook jihadisten. Hoewel hun overtuigingen vaak ver uiteen lagen, had hun levenshouding sterke overeenkomsten: een verlangen naar een verheven leven. Dit verlangen brengt Hans Schoots in dit overzichtswerk in beeld. Vanavond bespreekt hij zijn bevindingen vanuit historisch perspectief alsook in het licht van de meest recente politieke ontwikkelingen.
Over de sprekers
Hans Schoots is historicus, gepromoveerd aan de UvA. Hij is de auteur van onder meer Gevaarlijk leven. Een biografie van Joris Ivens, dat in vier talen verscheen; Van Fanfare tot Spetters. Een cultuurgeschiedenis van de jaren zestig en zeventig; en Maoïstische Memoires. Schoots stond op onder andere de shortlists voor de boekenprijzen Gouden Uil, Nederlandse Biografieprijs en Dordtse Biografieprijs. Hij was vast medewerker van De Groene Amsterdammer en elf jaar vast non-fictierecensent voor Vrij Nederland.
Robin te Slaa is historicus en auteur van een groot aantal publicaties. Hij doet al bijna twintig jaar onderzoek naar het fascisme. Samen met Edwin Klijn werkt hij aan een monumentale trilogie over de geschiedenis van de NSB, waarvan de eerste twee delen inmiddels lovend zijn ontvangen door pers en collega-historici. Zijn laatste boek is Fascisme. Oorsprong en ideologie.
Thor Rydin (moderator) is docent cultuurgeschiedenis aan de Universiteit Utrecht. Zijn boek The Works and Times of Johan Huizinga (1872–1945): Writing History in the Age of Collapse verscheen onlangs bij AUP. Met regelmaat publiceert en recenseert hij, onder meer voor NRC en De Groene Amsterdammer.