Over slavernij en imperialisme

De Zanzibardriehoek

De belangstelling voor het slavernijverleden is groter dan ooit, maar over Afrika gaat het amper. In zijn nieuwe boek De Zanzibardriehoek beschrijft historicus Martin Bossenbroek de laatste episode in de slavernijgeschiedenis van Oost-Afrika door de ogen van de direct betrokkenen. Een gesprek over slavernij en imperialisme met Martin Bossenbroek, Clarice Gargard en Esther Captain (moderator).

Het programma zit vol. Aanmelden is helaas niet meer mogelijk.

In de Vondelkerk is er helaas geen livestream mogelijk. Je kunt het programma dus alleen fysiek bijwonen en het is niet terug te kijken.

De Zanzibardriehoek beschrijft hoe de afschaffing van de slavernij in Zanzibar, het centrum van de Oost-Afrikaanse mensenhandel, de wrange opmaat vormde voor de imperialistische bezetting van Afrika. Het boek begint in 1873. In dat jaar dwingt Groot-Brittannië de sultan van Zanzibar tot het sluiten van de plaatselijke slavenmarkt. Een kwart eeuw later is het op het hele eiland gedaan met de slavernij en met de onafhankelijkheid van het sultanaat. Na de kortste oorlog in de geschiedenis – nog geen drie kwartier – wordt Zanzibar een Brits protectoraat. Einde van de slavernij, begin van de onderwerping. Dat is de intrigerende paradox die hoognodig moet worden verklaard.

De gevolgen van eeuwenlange ontwrichting, ontvolking en ontmenselijking zijn in Afrika tot op de dag van vandaag merkbaar. Historisch gezien heeft Afrika verreweg het meest te lijden gehad onder de grootschalige mensenhandel. Alle reden om deze avond in de Vondelkerk met lezingen en een gesprek tussen onderzoekers uitgebreid stil te staan bij het Afrikaanse slavernijverleden.

Over de sprekers

Martin Bossenbroek is historicus en bracht met zijn boek De Boerenoorlog (2012) de geschiedschrijving in Nederland op een hoger plan. Hij won er de Libris Geschiedenisprijs mee en er werden meer dan 80.000 exemplaren van het boek verkocht. De wraak van Diponegoro (2020) over het begin en einde van Nederlands-Indië werd alom geprezen. Met De Zanzibardriehoek toont hij wederom dat hij tot de beste geschiedschrijvers van Nederland behoort.

Clarice Gargard is journalist, schrijver en filmmaker. Ze werkt(e) voor VPRO, BNNVARA, Vrij Nederland, de Correspondent en was columnist voor het NRC. In 2019 won Daddy and the Warlord, de documentaire over haar vader en de Liberiaanse burgeroorlog, een Gouden Kalf en was ze VN Vrouwenvertegenwoordiger. Ze schreef het boek Drakendochter over Liberia, haar familiegeschiedenis en migratie. In 2022 kwam haar film Ga terug en haal het uit over de tijdloosheid van zwart verzet in Nederland, Suriname en Curaçao n.a.v. Black Lives Matter. Gargard heeft tevens verschillende prijzen gewonnen voor haar baanbrekende werk waarbij ze journalistiek, kunst en maatschappijkritiek combineert. Ze is medeoprichter van Lilith Magazine en Lilith Agency.

Esther Captain (moderator) is senior onderzoeker bij het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV) en projectcoördinator van de deelstudie naar de bersiap/eerste fase van Indonesische revolutie binnen het onderzoeksprogramma Onafhankelijkheid, Dekolonisatie, Geweld en Oorlog in Indonesië, 1945-1950. Daarvoor was zij onder meer werkzaam als hoofd kenniscentrum bij de faculteit onderwijs en opvoeding aan de Hogeschool van Amsterdam, hoofd onderzoek bij het Nationaal Comité 4 en 5 mei, postdoc onderzoeker aan de Universiteit Utrecht en de Universiteit van Amsterdam en docent aan de Vrije Universiteit. Ook werkte ze als projectleider Indisch Erfgoed bij het programma Erfgoed van de Oorlog van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).