Hoe Rusland worstelt met zijn verleden

De toekomst die nooit kwam

Als gevolg van revolutie, oorlog, hongersnood, sociale experimenten en een jacht op ‘vijanden van het volk’ lieten in de Sovjet-Unie in de twintigste eeuw vele miljoenen mensen het leven. Aan het eind van de eeuw viel de Unie ook zelf uit elkaar. Hoe gaat Rusland hiermee om?

Het Rusland van nu weet daar niet goed raad mee. Nu de Rode Utopie een Potjomkin-toekomst is gebleken, vallen de Russen terug op het verleden. De na de revolutie samen met zijn gezin op bloedige wijze vermoorde keizer Nicolaas II is door de Russisch-orthodoxe kerk heilig verklaard, terwijl het eeuwfeest van de revolutie in november 2017 vrijwel ongemerkt voorbijging. Vladimir Poetin onthulde in Moskou een Rouwmuur voor de slachtoffers van de terreur, tegelijkertijd eert hij massamoordenaar Jozef Stalin als de overwinnaar op nazi-Duitsland. Poetins Rusland bouwt zijn nationale identiteit op overwinningen en heldendaden uit het verleden, vóór en na 1917, en houdt de herinnering aan de gruwelen van de eigen geschiedenis liever op een laag pitje.

Over de sprekers

Marc Jansen is auteur van De toekomst die nooit kwam. Hij doceerde vele jaren Rusland- en Oost-Europakunde aan de Universiteit van Amsterdam en publiceerde boeken en artikelen met betrekking tot dit vakgebied. In de tweede helft van de jaren tachtig woonde hij langere tijd in Moskou. Zijn voorlaatste boek was Grensland, een geschiedenis van Oekraïne, uit 2014.

Nanci Adler is hoogleraar Herinnering, Geschiedenis en Recht in relatie tot regimewisselingen alsmede programmaleider Genocidestudies aan het NIOD Instituut voor Oorlogs, Holocaust- en genocidestudies.

Hester den Boer is onderzoeksjournalist en auteur van Onderdrukt door de Verlosser (2019).

Raymond van den Boogaard (moderator) is historicus en journalist. Tussen 1982 en 1987 was hij correspondent in Moskou voor NRC Handelsblad. Later werkte hij voor die krant onder meer als chef van de kunstredactie en filmcriticus.

Gerelateerde programma’s
26 09 19
Mijn oproep voor vrede en vrijheid
Wat er op het spel staat

Het nieuwe boek Wat er op het spel staat van de Russische oud-politicus Michail Gorbatsjov is een cruciale boodschap van iemand die het speelveld van het wereldtoneel maar al te goed kent. In dit programma verkennen we de begrippen vrede en vrijheid in relatie tot geopolitieke ontwikkelingen. Met: Eva Peek, Raymond van den Boogaard en Tony van der Togt.

Datum
Donderdag 26 sep 2019 20:00 uur
Locatie
SPUI25
26 09 19
In gesprek met Erika Fatland
Rusland als buurland

Wat betekent het om Rusland als buurland te hebben? Op zoek naar het antwoord op deze vraag, reisde Erika Fatland door de veertien landen aan de andere kant van de langste grens ter wereld. Een avond met Erika Fatland over haar boek, haar ervaringen en haar reizen.

Datum
Donderdag 26 sep 2019 17:00 uur
Locatie
SPUI25