Wat de geschiedenis ons leert over (on)eerlijke belastingen

De sterkste schouders

Belastingen zijn de zenuwen van de staat, zo zei Cicero al. Maar hoe belangrijk ook, we hebben nauwelijks een idee hoe de lasten van onze samenleving verdeeld worden. Moderne belastingstelsels zijn zo complex geworden dat zelfs de meest ervaren fiscalisten moeite hebben het te doorgronden, laat staan dat we kunnen beoordelen of het eerlijk is. Tijdens de boekpresentatie van Reinier Kooimans De sterkste schouders onderzoeken we of dat altijd al zo geweest is, en of het anders kan. 

Hedendaagse belastingstelsels mogen dan wel hopeloos complex zijn, in De sterkste schouders bewijst Reinier Kooiman dat een democratisch gesprek over belastingen niet ingewikkeld hoeft te zijn. Hij deed uniek onderzoek naar het dertiende-eeuwse Bologna, Perugia en Siena, waar destijds een fiscale revolutie plaatsvond en waar fundamenteel werd nagedacht over wat rechtvaardige belastingheffing is. De heldere principes voor eerlijke belastingheffing die toen zijn ontstaan zijn actueler dan ooit, maar in de loop der tijd vergeten en vervangen door principes die op geheel andere leest zijn geschoeid. Overtuigend laat Kooiman zien hoe de huidige belastingkolos aan de basis ligt van een steeds ongelijkere wereld. Een rechtvaardigere maatschappij is mogelijk, en het begint met een radicaal nieuw perspectief op belastingen. 

Tijdens deze boekpresentatie van De sterkste schouders zal Reinier Kooiman nader ingaan op zijn onderzoek naar eerlijke belastingheffing toen en nu. Wouter Leenders zal vervolgens ingaan op de groeiende ongelijkheid in de wereld en de rol die belastingheffing daarbij speelt. 

Over de sprekers 

Reinier Kooiman is fiscalist. Hij werkt bij Deloitte en is als docent en onderzoeker verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. In 2016 promoveerde hij op de erfbelasting. 

Wouter Leendersis econoom en doet promotieonderzoek in de economie aan de University of California, Berkeley. In zijn onderzoek richt hij zich op het meten van ongelijkheid en de economische effecten van belastingheffing. 

Tjebbe van Oostenbruggen is sinds 15 november 2024 staatssecretaris voor Fiscaliteit, Belastingdienst en Douane in het kabinet-Schoof. Van 6 december 2023 tot 15 november 2024 was hij Tweede Kamerlid voor NSC. De heer Van Oostenburggen was ondernemer in de arbeidsmarkt en bekleedde diverse managementfuncties in het bedrijfsleven. Als Kamerlid hield hij zich bezig met financiën, werkgelegenheid en arbeidsmigratie.

Mirjam de Rijk is onderzoeksjournalist en columnist voor De Groene Amsterdammer. Ze wil met haar werk financiële en economische onderwerpen toegankelijker maken voor een groot publiek. Haar nieuwste boek, Gekaapt door het kapitaal, is genomineerd voor de prijs voor het beste politieke boek en voor de Brusseprijs, de prijs voor het beste journalistieke boek.

Barend van der Have (moderator) is redacteur non-fictie bij Atlas Contact. Hij studeerde geschiedenis in Groningen. Als redacteur houdt hij zich bezig met geschiedenis, politiek en cultuur in de breedste zin van het woord. 

meer sprekers worden spoedig bekendgemaakt

 

Gerelateerde programma’s
25 09 25
Toegang tot het recht begint aan de rechtenfaculteiten

Als er geen advocaten meer zijn die burgers bij de rechter of tegen de overheid bijstaan, bestaat onze democratische rechtsstaat alleen nog op papier. Die situatie lijkt meer en meer reëel te worden, doordat er steeds minder sociaal advocaten zijn. Dit terwijl bijna 40% van de bevolking van hun rechtsbijstand afhankelijk is. Is het aan universiteiten om te bevorderen dat rechtenstudenten gaan werken als sociaal advocaat?

Datum
Donderdag 25 sep 2025 17:00 uur
Locatie
SPUI25
30 06 25
Waarom meer verdeeldheid leidt tot minder welvaart voor (bijna) iedereen
De prijs van ophef

Ophef zaait twijfel en leidt onze aandacht af van waar het écht over zou moeten gaan, en als strategie vergroot het ongelijkheid. Waarom lijkt het zo moeilijk om de welvaart eerlijk te verdelen, en hoe kan dit beter? Daarover spreken we naar aanleiding van de publicatie van zijn nieuwe boek De prijs van ophef met bestuurskundige en bestsellerauteur Hendrik Noten. 

Datum
Maandag 30 jun 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25
26 06 25
Naar een nieuw publiek debat
Stijl als antwoord (uitgesteld)

Het publieke debat is compleet stijlloos geworden, stelt Jonasz Dekkers in zijn nieuwe boek. Hij laat zien dat stijl, hoewel ogenschijnlijk ongrijpbaar, een diepgaand filosofisch concept is dat een cruciale rol speelt in iedere samenleving. Het is de lijm tussen vervreemde individuen in een geatomiseerde maatschappij. 

Datum
Donderdag 26 jun 2025 20:00 uur
Locatie
SPUI25