De Frans-Duitse as van verleden naar toekomst

Na Brexit, de oorlog in Oekraïne en de Duitse Zeitenwende richt het oog zich opnieuw op de Frans-Duitse as. Kan die nog richting geven aan de toekomst van Europa en is de kloof uit hun gezamenlijk verleden definitief overbrugd? Maarten Doormans nieuwe boek Een jager in het woud is een historische röntgenfoto van de manier waarop Frankrijk en Duitsland elkaar bezien. Hij gaat hierover in gesprek met Margot Dijkgraaf, Tom de Bruijn en Joep Leerssen. Moderatie: Ton Nijhuis.

Vier oorlogen hebben diepe sporen achtergelaten en al is de ‘erfvijandschap’ tussen beide landen al sinds de laatste wereldoorlog verdampt, de geschiedenis leert dat nationale vooroordelen en clichés hardnekkiger zijn dan we vaak denken en hopen. Staat de Vijfde Republiek niet in de traditie van een rationele Verlichting, waar de geboorte van de Duitse natie juist wortelt in een naar binnen gekeerde romantiek? Of richt Frankrijk zich te veel op het verleden en is de Duitse politiek meer op de toekomst gericht? De laatste tien jaar ging een reeks herdenkingen van de gewelddadige confrontaties tussen beide landen en een aantal tentoonstellingen op zoek naar de balans tussen herinneren, herdenken en vergeten.

Naar aanleiding van zijn nieuwe boek Een jager in het woud gaat auteur Maarten Doorman over deze en gerelateerde vragen in gesprek met Margot Dijkgraaf, Tom de Bruijn, Joep Leerssen en Ton Nijhuis. Aan het slot van de bijeenkomst reikt Doorman het eerste exemplaar uit aan Cees Nooteboom.

Over de sprekers

Maarten Doorman is schrijver en medewerker van NRC. Hij doceert filosofie aan de Universiteit Maastricht en is bijzonder hoogleraar geschiedenis van de Duitse cultuur namens het Duitsland Instituut aan de VU.

Tom de Bruijn is voormalig minister van Buitenlandse Zaken, wethouder in Den Haag en Nederlands ambassadeur bij de Europese Unie in Brussel.

Margot Dijkgraaf is literatuurcriticus, schrijver, interviewer en curator. Ze publiceerde boeken over Franse en Europese letteren. In 2001 werd zij benoemd tot Chevalier des Arts et des Lettres en in 2021 ontving zij de Gouden Ganzenveer. Haar laatste boek is In de voetsporen van mijn grootvader.

Joep Leerssen is literatuur- en ideeënhistoricus; hij studeerde Vergelijkende Literatuurwetenschap in Aken en Anglo-Ierse Studies in Dublin. Hij is professor emeritus aan de universiteiten van Amsterdam en Maastricht. Hij heeft veel gepubliceerd over nationalisme en over nationale (zelf-)stereotyperingen.

Ton Nijhuis (moderator) is historicus en filosoof. Hij is hoogleraar aan de UvA en directeur van het Duitsland Instituut Amsterdam. Daarnaast is Nijhuis lid van de Commissie Europese Integratie van de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV).